Hoe ouder je wordt, hoe minder spontane seks: hoe erg is dat?

Elkaar aankijken tijdens het diner en weten: wij gaan zo een partijtje lekker neuken, poh. En je hebt nog gelijk ook, want nog geen kwartier later trek jij je broek naar beneden en heb je de beste seks ooit. Op het keukenblad. Maar nu even eerlijk: hoe realistisch zijn dit soort scenario’s eigenlijk nog naarmate je ouder wordt?

Volgens seksuoloog Anne Siemons hechten we te veel waarde aan ‘spontane seks’. Je weet wel: die vrijpartijen die ineens ontstaan wanneer je beiden bloedje geil bent. Iets wat vast weleens voorkwam in de konijnenfase met je eerste vlam, maar nu je ouder bent waarschijnlijk een stuk minder. Siemons: “Toch kan geplande seks nét zo opwindend, al dan niet meer opwindend zijn dan spontane avontuurtjes.” 

Een moment van intimiteit
Maar wat valt er dan precies onder die geplande seks? Siemons omschrijft de term ‘niet-spontane seks’ als alles wat niét zo gaat zoals in films. “Niet ineens tegen de muur aan worden geduwd, dus. We plannen álles in onze maatschappij. Van sporten tot sociale activiteiten en van koken tot de kinderen ophalen van school. Maar seks? Dat dan weer niet. Dat is eigenlijk heel vreemd. In een drukke periode is het daarom helemaal niet raar om twee uurtjes vrij te plannen. Even geen online boodschappen die op de mat verschijnen en geen thuiskomende pubers. Geen telefoons, geen televisie. Bij zo’n afspraak hoéft ook helemaal niet per se seks te komen kijken. Je plant een moment van intimiteit, en je ziet wel wat ervan komt.”

Siemons legt uit dat dit laatste ook vaak een misvatting is bij haar cliënten. “Wanneer ik uitleg dat geplande seks werkt, vatten mensen het vaak op als afspraken maken over wanneer iemand z’n kleding uitrekt. ‘Donderdagavond om 20:00 uur gaan we weer eens seksen.’ Zo werkt het natuurlijk niet.” Volgens haar is er ook nog semi-spontane seks: wanneer je bijvoorbeeld ’s ochtends opstaat en tegen je partner zegt: ‘Ik heb toch zo’n lekkere seksdroom gehad. Zullen we vanavond gaan seksen?’ Toch vinden we dit volgens Siemons vaak al niet meer leuk. “Alle facetten moeten zogenaamd spontaan gebeuren. Het geile gevoel komt ineens tot ons en onze partner heeft dat óók precies op datzelfde moment. Daarnaast moet ook nog eens alles meewerken in de omgeving. Dat is bijna onmogelijk.”

“Als je het plant, kan je samen naar een punt van opwinding werken.”

Maatstaf voor een gezonde relatie
Maar waarom hechten we dan zoveel waarde aan die spontane seks? Siemons: “We willen eigenlijk dat seks iets is dat tot ons komt: zonder regels en afspraken. We zien het over het algemeen zelfs als maatstaf voor een gezonde relatie: ‘Ik heb nog vaak spontane seks, dus het zit wel goed.’ Maar dat is niet zo. Ook met niet-spontane seks kan je relatie helemaal goed zitten, ik denk zelfs beter.” Siemons legt uit dat dit te maken heeft met geprikkeld worden. “Mensen zijn geneigd om te denken dat seks 80% spontaan is, en voor 20% bestaat uit zin maken. Eigenlijk is het andersom: als mens moet je geprikkeld worden en moet je de zin ontwikkelen. Ze benoemt hierbij het voorbeeld van een partner die zichzelf al aan het ‘klaarstomen’ is voor seks, voordat diegene thuis is. “Dat komt dan heel spontaan over, maar de ander heeft die aanloop helemaal niet gehad. Dat werkt niet. Maar als je het plant, kan je samen naar een punt van opwinding werken. Je ligt dan meer op één lijn.”

Sociaal wenselijk antwoord
Siemons legt uit dat we met z’n allen te erg vasthouden aan het gegeven dat twee tot drie keer seksen per week normaal is. “We zien in recentelijke onderzoeken terug dat het een erg sociaal wenselijk antwoord is om te geven. Op de vraag: ‘Hoe vaak heeft u seks per week?’, wordt bijna altijd antwoord gegeven met: ‘Twee tot drie keer.’ Maar dat is bijna niet te doen door alle verplichtingen. We zien het daarom ook onterecht als een gemiddelde. Ik denk dat twee tot drie keer per maand veel realistischer is.” Toch maakt Siemons hier wel een kanttekening: “Eigenlijk is er geen gemiddelde. Er zijn mensen die zes keer per week seks hebben en daaromheen alles kunnen plannen en prima functioneren. En tegelijkertijd zijn er ook stellen die één keer per jaar van bil gaan en daar helemaal tevreden mee zijn. Seksuologisch gezien is er dus geen standaard of ‘moetje’ om problemen te voorkomen.”

“Wanneer je blijft communiceren, kan je nieuwe wegen vinden.”

Op de vraag of de aantal keren dat je seks hebt afneemt naarmate je ouder wordt, is Siemons duidelijk: “Dat hoeft niet per se zo te zijn. Vanaf je puberteit tot de leeftijd van 55, gaat over het algemeen wel de interesse achteruit. Dat heeft onder andere te maken met de drukte van je leven: een studie, jong-volwassenheid, werk, een gezin, langdurige relatie, noem maar op. Maar het zakt niet tot het nulpunt: vanaf je 55e blijft de interesse in seks over het algemeen stabiel. We zien bijvoorbeeld ook dat ouderen het belang van seks nog steeds inzien.” Daarnaast heeft die vermindering van seks ook een voordeel: “Mensen in de eind twintig werken bijvoorbeeld veel meer aan de kwaliteit van seks. Rond je dertigste is de kwaliteit van je seks over het algemeen ook écht beter.”

Jaarlijkse check-up
Siemons legt wel uit dat er steeds meer ongemakken bij seks komen kijken naarmate je ouder wordt. Je gewrichten worden wat stroever, het uithoudingsvermogen wat minder en de vochtigheid van je vulva kan ook minder worden. Ook kunnen mannen te maken krijgen met erectieproblemen. “Je ervaart gewoon meer stress, verantwoordelijkheden en druk van het dagelijks leven. Die belemmeringen kunnen veel impact hebben op je seksleven, míts je er niet over praat. Wanneer je blijft communiceren met je partner, kan je altijd nieuwe wegen vinden. Ik geef aan koppels ook altijd het advies mee om eens per jaar een soort ‘jaarlijkse check-up’ te doen. Met elkaar, én met jezelf. Je lichaam verandert, en daarmee ook je seksuele voorkeuren. Wat vind je nog lekker, wat vind je juist niet meer fijn en wat kan je partner anders doen? Iets waar je een aantal jaren geleden opgewonden van werd, hoeft je nu echt niet meer warm te maken. Als je dat niet bespreekt, leef je langs elkaar heen en wordt de seks ook minder leuk.” 

Ook interessant: hier 46 andere woorden voor 'seksen' op een rijtje.  

• Deel