Waarom raken mensen verslaafd aan Xanax?

Je hebt er misschien weleens van gehoord in de songteksten van Lil Pump of Billie Eilish. Xanax is een kalmeringsmiddel en gewoon op doktersrecept verkrijgbaar. Maar veel mensen raken eraan verslaafd. Wij vroegen aan een apotheker hoe Xanax precies werkt en spraken met ex-verslaafde Micah over zijn ervaringen.

“Xanax is een pil met een kalmerend en spierontspannend effect. Het helpt om angstgevoelens te verminderen en zorgt ervoor dat je beter in slaap kan vallen.” Zegt de apotheker. “De werkzame stof in Xanax is alprazolam. Wanneer je Xanax inneemt zorgt dit stofje ervoor dat prikkels gedempt bij de hersens komen. Je moet wel oppassen met Xanax. Je hersenen kunnen er namelijk een tolerantie voor ontwikkelen. Met als gevolg dat mensen steeds meer gebruiken om hetzelfde effect te krijgen. Daarnaast is het nogal verslavend. Daarom wordt het vooral voor kortdurig gebruik aangeboden. Je kan al na een paar weken gebruik verslaafd raken. En de afkickverschijnselen zijn zeker niet mis.” 

Micah, 24 jaar

Hoe kwam je in aanraking met Xanax? 

“Op mijn achttiende was ik vaak heel angstig. Het ging niet goed met mijn familie. Mijn moeder kreeg kanker en mijn vader had chronische reuma. Hierdoor  kon ik slecht slapen en kreeg ik paniekaanvallen. Daarnaast waren er financiële problemen. Ik was een lange tijd depressief. Op een gegeven moment heeft mijn huisarts besloten om mij Xanax voor te schrijven. In het begin kreeg ik een dosis van 0,5 milligram per dag. Maar dit werd al snel verhoogd.”

Wat waren de effecten? 

“In het begin was het wel fijn. Xanax zorgde ervoor dat ik mij rustiger ging voelen. Mijn problemen leken wat minder te boeien. Maar na een paar keer moest ik een hogere dosis nemen om hetzelfde gevoel te krijgen. Ik ging er ook vaker alcohol bij drinken. Dat was eigenlijk helemaal niet de bedoeling. Ik kon me soms dagdelen niet meer herinneren. Achteraf voelt het alsof ik door die medicatie drie jaar lang een black-out heb gehad. Ik weet bijna niks meer.”

Hoe raakte je verslaafd?

“Een lange tijd begon en eindigde ik mijn dag met 2,0 milligram. 's Nachts begon ik vaak te trillen omdat de Xanax maar kort werkte. Dan stond ik op om nog een pil bij te nemen. Op mijn twintigste nam ik zo’n 8,0 milligram per dag. De ‘normale’ dosering deed niks meer bij mij. In het weekend ging ik vrolijk verder met wiet en bier en daarnaast nam ik andere kalmeringsmiddelen. Ik had geen grenzen meer. Door extra klachten te verzinnen overtuigde ik mijn huisarts om herhaalrecepten voor te schrijven. Ik was drie jaar verslaafd aan allerlei kalmeringsmiddelen. Op momenten sloegen mijn depressieve gevoelens om in suïcidale neigingen. Ik durfde niet meer de deur uit zonder Xanax of andere pillen.”

Wanneer besefte je dat je moest stoppen? 

“Twee jaar geleden vond ik op een dag dat het genoeg was geweest. Ik was mentaal en fysiek helemaal kapot. Vlak daarvoor had ik een acute leververgiftiging gehad door alcohol te mengen met mijn medicatie Dat was heel dom van me. Daarnaast vertelde mijn huisarts dat als ik zo door zou gaan ik kans zou hebben op vroegtijdige dementie. Dat heeft mij wel doen realiseren dat het zo niet langer kon. Het was misschien een van de moeilijkste beslissingen van m’n leven.. Diezelfde week heb ik mij laten opnemen in een gesloten detox-kliniek. Bij het afkicken kreeg ik een schema waarmee ik langzamerhand de medicatie begon af te bouwen. Het was heel zwaar. Ik kon niet meer helder nadenken. Ik had onder andere last van trillen, hoofdpijn, spierpijn, nachtmerries en migraine. Het was verschrikkelijk. Maar uiteindelijk hielp het mij wel. Tijdens het afkicken kreeg ik meer structuur in mijn dagelijkse leven en leerde ik hoe ik met de pillen om moest gaan.”

Was je je bewust van de gevaren? 

“Ik wist niet dat het zo verslavend was. De verslaving is langzaam opgebouwd maar het afkicken duurde nog langer. Hoewel ik nu clean ben verlang ik soms nog steeds naar het gevoel van Xanax. Er is een stemmetje in mijn hoofd dat zegt “Neem er eentje, het is niet erg.” Het is elke dag een strijd om niet toe te geven aan die pillen. Ik heb Xanax te lang ingenomen en daardoor nam het mijn leven over. Maar ik ben heel trots op mezelf dat ik ben gestopt. Ik wil mijn leven niet weer vernielen. Ik voel me eindelijk weer als mezelf en ben blij. Ik zou mensen aanraden om zonder kalmeringsmiddelen door het leven proberen te gaan. Tenzij het écht niet anders kan. In sommige situaties kan je niet anders dan even pillen te accepteren van de huisarts. Maar het verslavingsrisico is er altijd. Dan is het belangrijk om het maar een korte periode te gebruiken. Dus niet zoals ik met smoesjes teruggaan om extra pillen te halen. Artsen kunnen soms veel te snel herhalingsrecepten voorschrijven terwijl dat soms niet nodig blijkt te zijn.”

• Deel