Herdenken en vieren bij de publieke omroep

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden zo'n zes miljoen Joden vermoord. De littekens van de Jodenvervolging zijn tot op de dag van vandaag aanwezig. Verdiep je in de geschiedenis met deze indrukwekkende 2Doc documentaires over de Holocaust en de nasleep ervan.

Bekijk hier de verhalen van NPO Kennis over de Tweede Wereldoorlog. Van Hitler tot het verzet en van bezetting tot bevrijding.

De Nationale Herdenking begint traditiegetrouw in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, waar in aanwezigheid van koning Willem-Alexander en koningin Máxima dit keer schrijver Marcel Möring de 4 mei-voordracht voor z’n rekening neemt. Dit wordt gevolgd door de kranslegging bij het Nationaal Monument op de Dam, waarna twee minuten stilte in acht worden genomen. De sprekers op de Dam zijn de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema en presentator Dieuwertje Blok.

De NOS doet rechtstreeks verslag van de herdenking op 4 mei. Dit is vanaf 18:45 uur te zien op NPO 1 en NPO Start.

In Vergeten helden duiken we in het leven van heldhaftige strijders uit de drie voormalige Nederlandse koloniën die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aansloten bij het verzet. Wie waren deze mensen? Wat zijn hun verhalen? Je kijkt de nieuwe afleveringen vanaf 5 mei op NPO 2 en NPO Start.

De Nationale Viering van de Bevrijding wordt traditioneel afgesloten met het Bevrijdingsconcert op de Amstel. Artiesten als Trijntje Oosterhuis, Jenny Arean, Wibi Soerjadi, Claude en het Orkest Koninklijke Luchtmacht maken er een onvergetelijke avond van. Ook is er een dansoptreden van Ahmad Joudeh, een uit Syrië afkomstige balletdanser en choreograaf.

Kijk NOS Bevrijdingsdag vanaf 5 mei om 20:32-22:12 uur op NPO 1 en NPO Start

Vanaf het Bevrijdingsfestival in Zwolle praat presentator Evita Mac-nack met artiesten die hebben opgetreden en blikt ze terug op de Bevrijdingsfestivals in de rest van het land. En we reizen van festival naar festival met de Ambassadeurs voor de Vrijheid: dit jaar Tabitha, Froukje en MEAU.

Vanaf 5 mei om 22:12-22:41 uur op NPO 3 en NPO Start.

Dit orthodoxchristelijke dorp in de buurt van Staphorst was tijdens de oorlog zelfvoorzienend. En daardoor ook grotendeels geïsoleerd van de buitenwereld. De laatste ooggetuigen van de oorlog, de kinderen van toen, zijn nu allen hoogbejaard. In Duutsers vertellen ze ontroerend open over hun oorlogsherinneringen.

Vanaf 4 mei op NPO 2 en NPO Start.

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog stuiten vier militairen van de Wehrmacht in een boerderij bij het Achterhoekse natuurgebied het Rademakersbroek bij toeval op een wapenopslag van verzetsgroep De Bark. In de paniek die daarna ontstaat ziet het verzet geen andere optie dan de Duitsers te doden. Uit wraak besluiten de nazi’s - vier weken voordat de omgeving wordt bevrijd - 46 verzetslieden uit het hele land te executeren.

NOS De 46 van Rademakersbroek is te zien vanaf 4 mei 20:45 uur op NPO 2 en NPO Start.

Sander van Hoorn gaat in gesprek met Jeroen Saris, voorzitter van de Werkgroep Herkenning, en zoon van de leider van het Studentenfront van de NSB en Ria Rottier, auteur van het boek ‘Over gewone mensen in een ongewone tijd’, over haar vader die in de oorlog koos voor de Duitse kant; en Bertine Mitima, onderzoeker en adviseur bij Arq Nationaal Psychotrauma Centrum, dat mensen helpt die kampen met de psychosociale impact van ingrijpende gebeurtenissen zoals oorlog.

4 mei 18:30-02:30 uur, NPO Radio 1

In 1943 trotseerden meer dan 500.000 mensen de onderdrukking van de Duitsers tijdens de April-meistakingen. Een grootse, maar vrijwel onbekende staking. Erik Dijkstra gaat in Staken op leven en dood na hoe dit gegaan is. Persoonlijke verhalen van betrokkenen laten de onwaarschijnlijke moed van honderdduizenden Nederlanders zien.

Kijk en luister naar de 5 mei-lezing door Herman van Rompuy, oud-premier van België en tussen 2010 en 2014 voorzitter van de Europese Raad. Daarna ontsteekt minister-president Rutte samen met Ambassadeur van de Vrijheid Froukje het Bevrijdingsvuur als startsein voor de Bevrijdingsfestivals en alle andere festiviteiten in het land.

Op 5 mei om 12:00-13:05 uur op NPO 1 en NPO Start.

De achterban van diverse slachtoffergroepen heeft bedenkingen bij de herdenking op 4 mei. Mensen uit de Joodse gemeenschap, Sinti, Roma en Indische Nederlanders vertellen hun kant van het verhaal in deze documentaire.

Met een theaterprogramma en het ontsteken van het vuur van de vrijheid wordt de overgang gemaakt van 4 mei naar 5 mei. Onder anderen Louis d’Or-winnaar Emmanuel Ohene Boafo, S10, Maarten Heijmans, Joost Prinsen, Marieke Lucas Rijneveld, The Jordan, Berget Lewis en Sosha Duysker brengen muziek, teksten en poëzie over oorlog en herdenken en wat het betekent om je in te zetten voor vrijheid.

Het Vuur van de Vrijheid wordt ontstoken op 4 mei 23:12 uur op NPO 1 en NPO Start.

NPO Klassiek staat uitgebreid stil bij de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog met muziek, podcasts en artikelen. Beluister bijvoorbeeld de podcastserie Muziek tot Leven, waarin de aangrijpende verhalen van vervolgde en vermoorde musici worden verteld.

In Fight the power: How hip hop changed the world wordt aan de hand van de ontwikkeling van hip hop de recente geschiedenis van zwart Amerika verteld. Met aandacht voor de burgerrechtenstrijd in de jaren zestig, de armoede in het New York van de jaren zeventig, de massale opsluiting van zwarte mannen in de jaren tachtig en het aanhoudende politie geweld. Ook de verkiezing van president Barack Obama in 2008 komt voorbij, evenals de Black Lives Matter-protesten van de afgelopen jaren.

Hoe zwaar kan de last van de verkeerde keuzes van je ouders zijn? Hoe lang dreunt het jarenlange stilzwijgen, schaamte en buitensluiten na in de levens van kinderen en kleinkinderen? En hoe verstrikt zitten we nog altijd in een wereld van goed en fout? Coen Verbraak spreekt in De Publieke Tribune met kinderen en kleinkinderen van ouders en grootouders die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de verkeerde kant stonden.

Op 4 en 5 mei zijn er drie uitzendingen met gebarentaal te zien op NPO1 Extra.

4 mei, 18.45-20.30 uur Nationale Herdenking

5 mei, 12.15-13.00 uur Nationale Viering Bevrijding 2023

5 mei, 20.30-22.10 uur Bevrijdingsdag 2023

Hanneke Groenteman praat in deze driedelige serie met ouders en kinderen over de invloed van oorlog en geweld op meerdere generaties in een gezin. In de eerste aflevering praat Hanneke met zanger en songwriter Boudewijn de Groot. Hij is geboren in een jappenkamp. Zijn vader heeft het jappenkamp overleefd, maar zijn moeder is in het laatste oorlogsjaar in het kamp overleden. Lees meer over het programma op EO.nl.

BVN is er voor alle Nederlanders in het buitenland. Op de site van BVN vind je de programmering van Dodenherdenking en Bevrijdingsdag.

Een jaar geleden vielen de Russen Oekraïne binnen. Charkiv, de tweede stad van het land en op steenworp afstand van de Russische grens, werd zwaar getroffen. Wat heeft de oorlog gedaan met haarzelf en met haar bewoners? Hoe overleeft bijvoorbeeld de medewerker van de plantsoenendienst deze oorlogstijd, of de vrouw met 17 katten? Je hoort de indringende verhalen in Stad in Oorlog.

Radio-dj Eddy Keur vroeg aan een jonge luisteraar wie het dagboek van Anne Frank had geschreven. Het antwoord luidde: Annie M.G. Schmidt. Voor hem confronterend en aanleiding om vijf jongeren uit te nodigen om naar Auschwitz af te reizen voor een belangrijke geschiedenisles.