Tweede Wereldoorlog

Op 9 november 1939 vindt in Venlo een gebeurtenis plaats die rechtstreeks uit een spionagethriller lijkt te komen. Twee Britse en een Nederlandse spion worden in een val van de Gestapo gelokt en er valt een dode. Het Venlo-incident dat vervolgens wordt ingezet voor spinning, framing en propaganda; en dat voor Nederland het verloop van de geschiedenis bepaalt.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden zo'n zes miljoen Joden vermoord. De littekens van de Jodenvervolging zijn tot op de dag van vandaag aanwezig. Verdiep je in de geschiedenis met deze indrukwekkende 2Doc documentaires over de Holocaust en de nasleep ervan.

Op 10 juli 2023 overleed Marga Minco, schrijver van het beroemde boek Het bittere kruid, op 103-jarige leeftijd. Om haar te eren en te herdenken, heeft programmamaker Frank de Munnik het luisterboek van passende klassieke muziek voorzien. Je hoort dit muzikale luisterboek in de podcast Franks Klassieke Wonderkamer.

De opa van Sunny Bergman was een nazi. Hij verkrachtte haar oma en keek niet om naar zijn zoon Richard, Sunny’s vader. Hoe zat het nou precies met die opa, vraagt Bergman zich af. En welke invloed heeft haar familiegeschiedenis op haar eigen leven gehad? Die vragen onderzoekt ze in haar boek 'Mijn nazi opa', een zoektocht naar intergenerationeel trauma.

Jacob Menko opende voor de oorlog vier warenhuizen. Na de oorlog zijn de winkels en Jacob verdwenen. Hij is vermoord, samen met zijn vrouw en twee kinderen. Eén dochter, Emmy, overleeft de oorlog. Zij heeft nog steeds geen idee wat er met de winkels van haar vader gebeurd is. Haar kleindochter, Rose Heijnen, achterhaalt in Verdwenen winkels welke duistere deals er in de oorlogsjaren gesloten werden. Waar zijn de winkels gebleven?

Pointer zoomt in op het verdwenen Joodse erfgoed, een bladzijde uit onze geschiedenis die veel mensen nog niet kennen. Bekijk hoe synagogen en Joodse begraafplaatsen na WO2 ruimte hebben gemaakt voor parkeerplaatsen, winkels en braakliggend terrein.

Harry de Winter maakt samen met zijn broer Micha een bijzondere reis door Duitsland. In de documentaire Broertje wandelen ze vanaf voormalig concentratiekamp Sachsenhausen bij Berlijn circa 100 kilometer naar het stadje Havelberg. Hiermee treden ze letterlijk in de voetsporen van hun vader, chemicus Max de Winter. Hij legde dezelfde tocht af in mei 1945.

Stel, Anne had geen dagboek, maar een videocamera. Met behulp van die camera legt ze haar leven vast in een videodagboek. Anne filmt zichzelf en de gebeurtenissen in het Achterhuis, kijkt terug op de tijd voor de onderduik, vertelt over de oorlog en deelt haar diepste gedachten en gevoelens. Ook blikt ze terug op de laatste zes maanden van haar leven in de kampen.

Vanaf 30 april publiceert Op zoek naar - de podcastserie van Adres Onbekend - 5 afleveringen met het thema Oorlog. Zoals het verhaal over de vondeling in de kinderwagen en mevrouw De Boer, die in de hongerwinter in de rij staat voor melk. Uiteindelijk gaat mevrouw De Boer met melk én een baby genaamd Joke naar huis. Het begin van een groot verhaal.

Bekijk hier de verhalen van NPO Kennis over de Tweede Wereldoorlog. Van Hitler tot het verzet en van bezetting tot bevrijding.

2Doc selecteerde 11 indrukwekkende documentaires over de Holocaust en de nasleep ervan. Van een docu over de voedselketen in en rond kamp Westerbork tot de treinreis en indrukwekkende getuigenissen van overlevenden.

Het woord ‘Holocaust’ staat voor de systematische moord op zes miljoen Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog door het naziregime van Adolf Hitler. Een groot deel van de slachtoffers valt in vernietigingskampen als Auschwitz, Sobibór en Treblinka.

Hoe begint de Jodenvervolging in nazi-Duitsland? En vanaf welk moment wordt totale vernietiging het doel van Hitler? Je leest het op NPO Kennis.

In Vergeten helden duiken we in het leven van heldhaftige strijders uit de drie voormalige Nederlandse koloniën die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aansloten bij het verzet. Wie waren deze mensen? Wat zijn hun verhalen? Je kijkt de nieuwe afleveringen vanaf 5 mei op NPO 2 en NPO Start.

Dit orthodoxchristelijke dorp in de buurt van Staphorst was tijdens de oorlog zelfvoorzienend. En daardoor ook grotendeels geïsoleerd van de buitenwereld. De laatste ooggetuigen van de oorlog, de kinderen van toen, zijn nu allen hoogbejaard. In Duutsers vertellen ze ontroerend open over hun oorlogsherinneringen.

Vanaf 4 mei op NPO 2 en NPO Start.

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog stuiten vier militairen van de Wehrmacht in een boerderij bij het Achterhoekse natuurgebied het Rademakersbroek bij toeval op een wapenopslag van verzetsgroep De Bark. In de paniek die daarna ontstaat ziet het verzet geen andere optie dan de Duitsers te doden. Uit wraak besluiten de nazi’s - vier weken voordat de omgeving wordt bevrijd - 46 verzetslieden uit het hele land te executeren.

NOS De 46 van Rademakersbroek is te zien vanaf 4 mei 20:45 uur op NPO 2 en NPO Start.

In 1943 trotseerden meer dan 500.000 mensen de onderdrukking van de Duitsers tijdens de April-meistakingen. Een grootse, maar vrijwel onbekende staking. Erik Dijkstra gaat in Staken op leven en dood na hoe dit gegaan is. Persoonlijke verhalen van betrokkenen laten de onwaarschijnlijke moed van honderdduizenden Nederlanders zien.

De achterban van diverse slachtoffergroepen heeft bedenkingen bij de herdenking op 4 mei. Mensen uit de Joodse gemeenschap, Sinti, Roma en Indische Nederlanders vertellen hun kant van het verhaal in deze documentaire.

NPO Klassiek staat uitgebreid stil bij de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog met muziek, podcasts en artikelen. Beluister bijvoorbeeld de podcastserie Muziek tot Leven, waarin de aangrijpende verhalen van vervolgde en vermoorde musici worden verteld.

Hoe zwaar kan de last van de verkeerde keuzes van je ouders zijn? Hoe lang dreunt het jarenlange stilzwijgen, schaamte en buitensluiten na in de levens van kinderen en kleinkinderen? En hoe verstrikt zitten we nog altijd in een wereld van goed en fout? Coen Verbraak spreekt in De Publieke Tribune met kinderen en kleinkinderen van ouders en grootouders die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de verkeerde kant stonden.

Hanneke Groenteman praat in deze driedelige serie met ouders en kinderen over de invloed van oorlog en geweld op meerdere generaties in een gezin. In de eerste aflevering praat Hanneke met zanger en songwriter Boudewijn de Groot. Hij is geboren in een jappenkamp. Zijn vader heeft het jappenkamp overleefd, maar zijn moeder is in het laatste oorlogsjaar in het kamp overleden. Lees meer over het programma op EO.nl.

De derde generatie kleinkinderen van oorlogsslachtoffers gaan op zoek naar antwoorden op vragen over het oorlogsverleden van hun grootouders. Ze ontmoeten ooggetuigen en historici, maar ook kleinkinderen van de bezetter. In de sporen van hun opa of oma volgen ze het pad dat zij hebben afgelegd in de Tweede Wereldoorlog.

Eind jaren 60 valt Alexander als een blok voor de zelfverzekerde, vrijgevochten Ellen. Wanneer zij na een mooie liefdesnacht erachter komt dat Alexanders vader, Frans Münninghoff, tijdens de oorlog een SS’er was, verdwijnt zij uit zijn leven… om er een goede maand later weer in te verschijnen. Ze is zwanger. Maar om samen een toekomst op te bouwen zal hij eerst de confrontatie moeten aangaan met zijn verdrongen en bewogen familieverleden. Lees meer over De Stamhouder op avrotros.nl.

Nieuwe en oudere programma's van de publieke omroep over de Tweede Wereldoorlog. Van Hitlers kindsoldaten tot Selma's oorlog en De nieuwe getuigen van Auschwitz tot Kinderen van zwarte bevrijders.

In zes jaar tijd vielen er 60 tot 72 miljoen doden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wie streden er voor onze vrijheid? En op welke manier leven oorlogstrauma's voort? 2Doc.nl zet tien aangrijpende documentaires voor je op een rij.

Radio-dj Eddy Keur vroeg aan een jonge luisteraar wie het dagboek van Anne Frank had geschreven. Het antwoord luidde: Annie M.G. Schmidt. Voor hem confronterend en aanleiding om vijf jongeren uit te nodigen om naar Auschwitz af te reizen voor een belangrijke geschiedenisles.

In 1944 besluit een 21-jarige Russische vrouw om voor de liefde een levensgevaarlijke reis door oorlogvoerend Europa te maken. In 2021 reist haar kleinzoon Willem Voogd in haar voetsporen door Europa. Wat maakte zij mee? Je hoort het in de podcast Baba.