Kunst

Erwin Olaf begon zijn carrière als fotograaf in de jaren ‘80 met foto’s waarin extremen en woede in uiterlijk en identiteit de boventoon voerden. In zijn latere werk toont hij de kwetsbaarheid en de eenzaamheid van de mens. Pieter van der Wielen spreekt in Nooit meer slapen met Erwin Olaf over die ontwikkeling in Erwin's werk én leven.

In 2019 vierde fotograaf Erwin Olaf zijn zestigste levensjaar. In de documentaire Erwin Olaf - The Legacy van regisseur Michiel van Erp stelt Olaf zichzelf grote vragen: wat is de betekenis van zijn carrière geweest? Is zijn werk van waarde, en is dat in de toekomst ook nog zo? Is zijn kunstenaarschap van nut geweest? En daarmee zijn leven?

In Per seconde wijzer testen twee kandidaten onder hoge druk hun kennis in verschillende categorieën. Hoe zetten zij hun jokers in, hoeveel rondes zullen de spelers het volhouden en met welk bedrag gaan de spelers uiteindelijk naar huis?

Je kunt natuurlijk elke dag meedoen met de kijkersvraag. Maar wil jij nou meespelen in de studio? Meld je dan nu aan.

Kunststof is hét cultuurprogramma van NPO Radio 1 waarin verschillende interviewers uitgebreid de tijd nemen om verschillende prominenten uit de kunst, cultuur en media te bevragen over hun drijfveren en inspiratie.

Tirsa With, Stijn de Vries en Max Terpstra interviewen in het zomerprogramma Jongstof jonge makers uit de kunst-, cultuur- en mediawereld. Gesprekken met dezelfde insteek als Kunststof, nu met jonge, veelbelovende kunstenaars, artiesten, muzikanten, theatermakers, designers en filmmakers.

Jongstof hoor je van 24 juli t/m 11 augustus elke werkdag om 20.00 uur.

Zondag 18 juni 2023 overleed Kunststof-presentator Jellie Brouwer op 59-jarige leeftijd. Meer dan 20 jaar was Jellie Brouwer de Koningin van Kunststof. Zij sprak op de voor haar kenmerkende betrokken manier talloze mensen uit de wereld van kunst en cultuur.

In Kunststof een eerbetoon aan Jellie Brouwer met onder anderen schrijver Thomas Verbogt, oud-collega en vriendin Kathleen Warners, eindredacteur en vriendin Yvonne Hoksbergen en uiteraard veel fragmenten.

In de podcast Een verborgen Surinaamse schat onderzoekt theatermaker Mathieu Wijdeven het leven en werk van G.G.T. Rustwijk, schrijver, dichter, theatermaker, schilder en een activist tegen het koloniale bewind in Suriname.

Wie was hij? Wat is zijn betekenis voor deze tijd? En waarom wist Mathieu tot voor kort niet van zijn bestaan, terwijl G.G.T. Rustwijk zijn betovergrootvader is?

De geschiedenis toont aan dat de historische objecten die in musea te bewonderen zijn, mogelijk als roofbuit zijn meegenomen uit veelal voormalige koloniën. Erik Dijkstra onderzoekt in Roofkunst of wat binnen de context van die tijd legitiem leek, nog wel past in ons huidige tijdsgewricht.

Ben jij goed in parels en pronkstukken vinden tussen spullen op de rommelmarkt? Dan daagt Tussen Kunst & Kitsch je uit, want met de grootste rommelmarkt in aantocht (lees: Koningsdag) zijn er heel wat schatten te vinden. De tien leukste vondsten worden uitgenodigd in het programma, waar experts je meer vertellen over je vondst. Lees meer op de site van AvroTros.

In het werk van Edward Hopper zie je een bijzonder perspectief op het moderne, Amerikaanse leven. De schilderijen zijn mateloos populair en te herkennen uit duizenden. In deze Close Up docu leer je meer over Hopper.

De kunstgeschiedenis kan niet zonder haar: de muze. Maar wie zijn toch die vrouwen die schuilgaan achter de inspiratiebronnen van kunstenaars? Het is tijd om met andere ogen naar de muze te kijken en op zoek te gaan naar de vrouw achter de persoon op het kunstwerk.

Het uur van de Wolf-documentaire over het veranderingsproces naar meer diversiteit en inclusiviteit binnen het Stedelijk Museum Amsterdam. Directeur Rein Wolfs en zijn team houden de collectie en titels tegen het licht, kopen nieuwe werken aan van kunstenaars van kleur en diepen de vergeten schilderijen van vrouwelijke kunstenaars op uit de depots.

Een tentoonstelling met werk van Kirchner en Nolde in de context van het kolonialisme leidt echter tot kritiek, en een deel van het publiek komt alleen om 'plaatjes te kijken': de overgang naar inclusiviteit blijft een moeizaam proces.

Nederlandse musea worstelen al langer met collecties met een koloniaal verleden. Ondanks bereidheid tot teruggave van roofkunst, gebeurt het in de praktijk zelden. Wat staat teruggave van op dubieuze wijze verkregen objecten in de weg? Welke verantwoordelijkheden hebben wij daarin? En hoe moeten wij omgaan met onze koloniale geschiedenis? Deze vragen komen aan bod in De Publieke Tribune.

In Portretten van Krabbé gaat kunstenaar Jasper Krabbé een weekend lang op stap met tv-maker, acteur en wereldreiziger Tom Waes, actrice en schrijfster Joy Delima,schrijfster en actriceKim van Kootenen muzikant en bandleider Ernst Jansz (Doe Maar). Aan het eind van het weekend schildert Jasper een portret dat niet alleen een weergave van het uiterlijk is, maar juist ook van iemands binnenwereld.

Alle mensen worden geboren met te veel verbindingen in hun hersenen en die verdwijnen na een tijdje vanzelf weer. Maar bij mensen met autisme is iets bijzonders aan de hand met die verbindingen. Wat precies? Dat onderzoekt Brainstorm met cabaretier Fabian Franciscus. Hij heeft zelf autisme en weet ongelofelijk veel over schilderkunst. Hoe snel herkent hij een schilderij?

Ze zijn inmiddels onlosmakelijk met elkaar verbonden: De Nationale Museumweek en het tv-programma Man en Kunst. Presentator Lucas De Man vertelt het bijzondere verhaal achter vijf kunstwerken uit de vaste collectie van Nederlandse musea. Dit keer komt het werk van kunstenaars Giuseppe Penone, Suze Robertson, Ai WeiWei, Nola Hatterman en het echtpaar Claes Oldenburg en Coosje van Bruggen aan bod.

Welke tentoonstellingen kun je momenteel eigenlijk bezoeken? In het programma Nu te Zien! struinen museumdirecteuren verschillende musea af. Daar vertellen ze wat ze bijzonder vinden aan de tentoonstelling, en bij welke kunstwerken je echt even stil zou kunnen staan.

Maanden was het Rembrandthuis dicht vanwege een verbouwing. Nu is er meer ruimte en het leven van Rembrandt is nog persoonlijker geworden, vertelt directeur Milou Halbesma bij De Ochtend. Niet alleen de verhalen van Rembrandt worden verteld, maar ook de verhalen van de mensen rond de schilder, zoals Saskia Uylenburgh, Geertje Dircx, zijn zoon Titus en de buurtbewoners uit de Breestraat. "Die krijgen ook allemaal een stem."

De lente is begonnen! Een mooie tijd om eropuit te gaan voor een museumbezoek. Nu te zien! tipt zes tentoonstellingen die in april openen. Zo vind je in het Kröller-Müller Museum een tentoonstelling over het futurisme & Europa, met werken van onder andere Gerrit Rietveld en Pablo Picasso.

De Ochtend tipt de tentoonstelling Cultuur in tijden van gewapend conflict in het Nationaal Militair Museum. De impact van een oorlog op erfgoed is gigantisch, vertelt Lisanne Bedaux. Het vergroot het menselijk leed als je erfgoed aanraakt. "Als je erfgoed vernietigt, vernietig je ook identiteit. Dus je raakt mensen in het diepst van hun zijn." Erfgoedvernietiging wordt dan ook ingezet als oorlogswapen. "Dat is wat we ook in Oekraïne zien."

Kunststof stond op de dag van overlijden stil bij de nalatenschap van een man die uitgroeide tot het moreel compas van een hele generatie: Wim de Bie. Met als gasten Freek de Jonge, Jean-Pierre Geelen, Ronald Snijders en Arjen van der Grijn.

Meer dan twintig jaar had de vader van de eigenaar een stilleven met bloemen in vaas in zijn bezit. Hij dacht dat het een echte Sluijters is. Nu hij overleden is, vertelt expert Pieter Jorissen in Tussen kunst en kitsch of dat ook echt zo is.

In musea in heel Europa wordt het tentoongesteld: kunst die tijdens het kolonialisme geroofd werd uit landen in Afrika. In haar Brainwash Talk betoogt schrijver en activist Melat Nigussie dat de tijd is gekomen om die werken terug te geven.

In Volle Zalen worden artiesten en kunstenaars op een eigenzinnige manier belicht. Hoe gaat het met zanger Dotan, die middelpunt was van een mediastorm over eigen nepaccounts? Wat heeft de 40 jaar bestaande carrière van Karin Bloemen haar gebracht? En hoe veranderde een auto-ongeluk Stef Bos zijn kijk op het leven?

In Van onschatbare waarde krijgen mensen uit heel Nederland de unieke kans om hun pronkstuk te verkopen aan één van vier experts. Slim onderhandelen is een vereiste; eenmaal een bod geaccepteerd of geweigerd, is er geen weg meer terug.

In De nieuwe Vermeer brengen creatievelingen en kunstenaars uit heel Nederland de verdwenen werken van Johannes Vermeer tot leven. Alles mag: van realistisch tot abstract; mits het in de geest van Vermeer is. Geïnspireerd? Luister ook de podcast, bezoek het online 3D museum of kijk de online serie Meer Vermeer.

Steve McCurry is dé fotograaf achter de onvergetelijke foto van een Afghaans meisje in een vluchtelingenkamp met opvallende groene ogen. Regisseur Denis Delestrac schetst in deze Close Up docu een intiem portret van het leven en werk van de fotograaf.

In het Groninger Museum is nu een grote expo te zien van Gianni Versace. Daar ontdek je dat de modeontwerper allerlei inspiratiebronnen heeft: van de Italiaanse barok tot Medusa, en van Miami tot Pop Art.

In Nu te Zien! trek Bart Rutten (directeur van het Centraal Museum) zijn meest extravagante outfit aan om in Groningen het succes van de modeontwerper te ontrafelen.

In tegenstelling tot wat zijn speelse, abstracte, kleurrijke werk doet vermoeden, blijkt Joan Miró een nogal tegendraads, bijna revolutionair karakter te hebben. Verrassend genoeg leken deze karaktertrekken met het vorderen van de jaren eerder sterker dan zwakker te worden.

Kleinzoon Joan Punyet nemt je mee door het werk en leven van Miró in de Close Up-documentaireThe Inner Fire. Daarin zie je dat hij tot zijn dood voortdurend bezig zichzelf in artistieke zin opnieuw uit te vinden. Miró wilde zijn innerlijke vlam niet laten doven. Dat kon zo ver gaan dat hij, uit minachting voor de commerciële kunstmarkt, zijn schilderijen en later ook zijn wandkleden in brand stak.

De Uur van de Wolf-documentaire (NTR) Sinéad O'Connor - Nothing Compares toont de fenomenale groei van Sinéad O'Connor tot wereldwijde popster en onderzoekt hoe ze haar stem gebruikt op het toppunt van haar roem, tot ze in de ban wordt gedaan omdat ze met haar persoonlijkheid menig heilig huisje omver schopt.

Denk jij die ene parel of dat bijzondere pronkstuk in huis te hebben? Het kan zomaar. En anders is hèt verhaal achter de meegenomen ‘schatten’ minstens zo leuk om te horen. Hier kan je je aanmelden voor Tussen Kunst en Kitsch.

Kan Jan Pieterzoon Coen op een sokkel blijven staan of is het tijd dat we omstreden ‘helden’ uit onze geschiedenis hun podium ontnemen? Theatermaker Jörgen Tjon A Fong en Wayne Modest en Wendeline Flores van het Nationaal Museum van Wereldculturen leggen uit hoe zij zich inzetten in het proces van dekolonisatie.

In Kerst met de zandtovenaarkomt het kerstverhaal tot leven. Met magische tekeningen en sprankelende optredens wordt dit eeuwenoude verhaal uit de Bijbel op een eigentijdse manier vertelt. Ook dit jaar komen er weer héél veel artiesten voorbij, zoals singer-songwriter Douwe Bob en volkszanger Ammer.

Gustav Klimt is een van de meest ansprekende kunstenaars uit de westerse kunstgeschiedenis. Zijn gouden en decoratieve schilderijen en sterke vrouwenportretten zijn wereldberoemd. Maar wie was deze 'golden boy' en wat is het verhaal achter zijn talent? Dat ontdek je t/m 8 januari in het Van Gogh Museum in Amsterdam.

"Ik wil niet in een hokje worden gezet, ook niet door vrouwen. Ik ben gewoon Georgia O'Keeffe." zei Georgia O'Keeffe (1887-1986), een van de belangrijkste kunstenaars van de Verenigde Staten. Ze was een pionier, eigengereid, onafhankelijk, reislustig, een voorloper in het modernisme en nu te zien in Close Up.

Op 14 juli 1984 worden drie schilderijen gestolen van de Friese schilder Jopie Huisman. De werken zijn nooit meer teruggevonden. Voor Huisman was het alsof hij drie van zijn kinderen verloor. Podcastmakers Simon Heijmans en Marion Oskamp gaan op zoek naar de werken in de podcast De gestolen schilderijen van Jopie Huisman. Lukt het hen de gestolen werken op te sporen?

De dynamische, speelse en grafische kunstwerken van Keith Haring kent ie-de-reen: graffitikunst met strakke lijnen, felle kleuren en duidelijke boodschappen over LGBTQIA+, aids en apartheid. Maar wie is Keith Haring eigenlijk? Wat gaat er schuil achter zijn werk? En waarom veroorzaakte het wereldwijd een revolutie in de popcultuur en de internationale kunstwereld?

Het werk van de Nederlands-Surinaamse kunstenaar Natasja Kensmil (winnares van de Johannes Vermeerprijs 2021) ontregelt mij keer op keer. Het zijn duistere tekeningen en schilderijen over de Nederlandse en internationale geschiedenis. Werken over macht, ijdelheid, onderdrukking. Werken die historische figuren toetakelen en kritisch bevragen.

Over Johannes Vermeer, schilder van iconische schilderijen en publiekstrekkers als Het melkmeisje en Meisje met de parel, is veel geschreven maar weinig bekend. Zijn kleine oeuvre is vrijwel alles wat hij naliet.

Dicht bij Vermeer volgt Gregor Weber, Vermeer-kenner en flamboyant conservator van het Rijksmuseum in Amsterdam. In het jaar voordat hij met pensioen gaat, werkt hij aan zijn grote droom: de grootste Vermeer-tentoonstelling ooit.