Wim de Bie

Bij Pasen hoort de Matthäus-Passionvan Johann Sebastian Bach. Dat vonden ook Kees van Kooten en Wim de Bie, die de muziek verwerkten in een aantal geestige sketches.

Kunststof stond op de dag van overlijden stil bij de nalatenschap van een man die uitgroeide tot het moreel compas van een hele generatie: Wim de Bie. Met als gasten Freek de Jonge, Jean-Pierre Geelen, Ronald Snijders en Arjen van der Grijn.

Gisteren (27 maart 2023) bereikte ons het droevige nieuws dat Wim de Bie op 83-jarige leeftijd in alle rust thuis is overleden in het bijzijn van zijn familie in zijn woonplaats Den Haag. Wim ging de laatste jaren gebukt onder ernstige gezondheidsproblemen, maar alsnog is zijn dood bij de VPRO aangekomen als een enorme schok.

In deze drieluik praten Kees van Kooten en Wim de Bie met regisseur Coen Verbraak over hun bijzondere en omvangrijke oeuvre.

Kees van Kooten en Wim de Bie werkten veertig jaar samen en maakten honderden uren televisie. Jarenlang waren ze dé standaard voor humor en satire op televisie. NPO Start verzamelde alles van en met Wim de Bie, en dus Van Kooten in deze collectie.

Het blog van Wim de Bie, tussen 2002 en 2008 goed voor ruim zesduizend berichten, verdween in 2014 van het internet. Vijf jaar later werd Bieslog weer beschikbaar.

"Je moet je voorstellen wat voor tijd dat was. Je had geen Facebook, Twitter of YouTube, er waren geen smartphones. Een blogcultuur was er al wél, dat was toen aan het opkomen. Wim was net gestopt met televisiemaken en was al met internet aan het experimenteren. Zo had hij eind 1998 een soort online loket, waar je elke ochtend een spreuk kon vinden van Wim de Bie, de Toekomstman."

Wim de Bie kan samen met Kees van Kooten worden beschouwd als de aartsvader van de actuele satire op televisie. Tientallen jaren lang gaf het duo wekelijks commentaar op de actualiteit in programma's als het Simplisties Verbond, Koot en Bie en Keek op de Week. Veel van hun taalvondsten en typetjes leven voort.

"Ze voegden talloze types en karakters aan het collectieve bewustzijn toe, verrijkten de taal met veel nieuwe woorden en uitdrukkingen en werden ooit zelfs het geweten van progressief Nederland benoemd. Hoewel ze zelf nooit meer dan opluchting voor gelijkgestemden beoogden." Een marathoninterview van drie delen, waarin journalist Arend Jan Heerma van Voss, op zoek mag naar de wortels en waarden van Kees van Kooten en Wim de Bie.

Op 22 maart 1998 maakten Kees van Kooten en Wim de Bie bekend te stoppen als cabaretier-duo. Richard Groothuizen is schrijver van de Koot & Bie encyclopedie en vertelt over het duo op NPO Radio 1.

In De Nieuws BV met Natasja Gibbs vertelt taalhistoricus Ewoud Sanders over de beste taalvondsten van Van Kooten en De Bie: van doemdenken tot regelneef. Het duo heeft een onuitwisbare indruk gemaakt op het Nederlandse medialandschap. 27 maart 2023 overleed Wim de Bie, maar zijn oeuvre leeft voort. Niet alleen in het tv-landschap, maar ook in de Nederlandse taal.