Desinformatie
38 tips
Error 404: het internet in crisis - Kijk op NPO Start
Het World Wide Web, ooit symbool van hoop en vrijheid, is 35 jaar later uitgegroeid tot een web van commerciële belangen, afhankelijkheid en desinformatie. VPRO Tegenlicht onderzoekt hoe het zo ver heeft kunnen komen én hoe we het internet weer van iedereen kunnen maken.
Aflevering50 minGezond of gelul: gezondheidstrends op social media - Kijk op NPO Start
Influencers voorzien hun volgers dagelijks van de meest uiteenlopende adviezen of prijzen producten aan die een positief effect op de gezondheid zouden moeten hebben. Maar, wat klopt hier nou eigenlijk van, en zijn al deze adviezen en beloftes wel ergens op gebaseerd? Kortom, wat is Gezond of gelul?
Programma25 minWat betekent de Russische dreiging voor Nederland? - Kijk op NPO Start
De wereld verandert razendsnel en conflicten komen steeds dichter bij onze Europese grenzen. Cyberaanvallen, nepnieuws en militaire intimidatie kunnen onze nationale veiligheid raken. Filemon Wesselink onderzoekt in PowNed of View: Als de Russen komen wat deze dreiging precies betekent voor Nederland en hoe we ons kunnen voorbereiden.
Documentaire40 minKinderbloed drinken en hiv in vaccins: je hoort deze misinformatie gewoon op Spotify - Lees op Pointer
In podcastland wemelt het van de misinformatie. Pointer onderzocht twee jaar aan podcasts en vond 30 Nederlandse podcasts die structureel misinformatie verspreiden. Van een elite die kinderbloed zou drinken om jong te blijven, tot vaccins die vol zouden zitten met hiv: Pointer kijkt naar de meest bijzondere claims en of podcasters hiermee over de schreef gaan.
ArtikelHet Toeslagendrama in drie Aktes - Kijk op Human.nl
In 2021 treedt het kabinet Rutte III af vanwege de toeslagenaffaire. Het hoofdpijndossier van het demissionair kabinet telt ongeveer 30.000 gedupeerde gezinnen en strekt zich uit over 15 jaar. Hoe kon dit gebeuren en welke rol spelen media bij het blootleggen van de affaire? Medialogica reconstrueert de beeldvorming op cruciale momenten.
Aflevering36 minJanny gaat op zoek naar de dieven van haar Gestolen Gezicht - Luister de podcast
Van de een op de andere dag ontvangt presentator Janny van der Heijden tientallen appjes over afslankpillen. Al snel komt ze erachter dat haar naam en foto worden misbruikt.
In Gestolen Gezicht gaat Janny op zoek naar de figuren achter deze nepjanny’s. Ze krijgt daarbij hulp van gerenommeerde hackers, cyber security experts, advocaten en slachtoffers. Hoe kan het dat deze vorm van oplichting nog steeds zo lucratief is?
Podcast33 minNiet debunken, maar 'pre-bunken': een nieuwe manier van factchecken - Naar NPO Radio 1
Factchecken, prebunken, debunken... Wat betekent dit allemaal? Journalisten van Pointer vertellen erover bij Humberto Tan op NPO Radio 1. "De tijd waarin wij als journalisten iets onderzochten en dat mensen je dan per definitie geloven, ligt achter ons."
AfleveringProbeert Rusland te beinvloeden op wie jij stemt? - Kijk video
Spoten Franse boeren echt mest op de Oekraïense ambassade in Parijs? Dat is in ieder geval wat Russische propaganda jou probeert te doen geloven. Maar het klopt niet. In deze Pointer Factcheck laten we zien hoe Rusland probeert de beeldvorming over Oekraïne in Europa te manipuleren.
Video6 minHoe AI (nu al) de verkiezingen beïnvloedt - Kijk op NPO Start
In 2024 gaan wereldwijd miljarden mensen naar de stembus. Het is ook het jaar waarin kunstmatige intelligentie (AI) doordendert. Volgens experts een spannende combinatie, want hoewel AI-tools al ingezet worden bij verkiezingscampagnes, zijn er nog geen regels voor. Deze serie is onderdeel van Nieuwsuur Ophef.
Video22 minNieuwsuur Ophef: de onzichtbare invloed van AI op de verkiezingen - Kijk op NPO Start
Gaat AI onze verkiezingen beïnvloeden? Dit jaar mogen miljarden mensen stemmen én AI dendert door. Volgens experts een spannende combinatie, want hoewel campagneteams AI-tools al inzetten, zijn er nog geen regels voor. Hoe ver gaan de tools? Nieuwsuur Ophef ontdekt: verder dan hun eigen regels toestaan.
Aflevering22 minDe Week van de Lentekriebels: een jaar na de commotie - Lees op Human.nl
Vorig jaar ontstaat er landelijke ophef over de Week van de Lentekriebels. Bezorgde ouders, die menen dat seksuele vorming schadelijk is voor hun kinderen, komen verhaal halen op scholen. Zo ook op basisschool De Regenboog in Amsterdam. Medialogica blikt terug met directeur Josien Branbergen en vraagt haar hoe de Week dit jaar is verlopen.
ArtikelKrijgen kinderen seksles op de basisschool? - Kijk op KRO-NCRV
Er gaat veel misinformatie rond op sociale media rondom de week van de Lentekriebels en seksuele voorlichting op basisscholen. Maar wat zegt de wetenschap over de manier waarop we nu kinderen voorlichten? Helpt dat niet juist om ongelukken te voorkomen? Of zijn we inderdaad zoals sommigen zeggen, bezig met het seksualiseren van de jeugd?
Pointer Checkt zoekt het voor je uit en spreekt met de Nationaal Rapporteur Seksueel Geweld tegen Kinderen, wetenschappers, Rutgers kenniscentrum en critici.
VideoTientallen makers verspreiden op TikTok misinformatie over hormonale anticonceptie - Kijk video
De anticonceptiepil. Als je veel online zit te scrollen, denk je waarschijnlijk dat die heel slecht voor je is. Zo zou de pil je depressief maken, onvruchtbaar, of kan je er kanker van krijgen.
Hoeveel misinformatie over anticonceptie gaat er rond op sociale media, en hoe kijkt de wetenschap hier tegenaan? Is er sprake van angstzaaierij? Pointer Checkt het voor je!
Video14 minBizarre en ludieke experimenten in Factcheckers - Kijk op NPO Start
Is plassen in het zwembad gevaarlijk? Zijn babyfoons makkelijk te hacken? En is sporten in de stad ongezond? In Factcheckers onderzoekt of het waar is wat we denken te weten. Met een knipoog naar de hedendaagse ‘doe je eigen onderzoek’-internetcultuur verzinnen Marijn, Joep en Tim hun eigen experimenten, waar ze ook nog eens zelf onderdeel van zijn.
Programma40 minMoeten mannen fysiek weer sterk worden en de leiding nemen? - Kijk op NPO Start
Mannen worstelen met hun positie in de samenleving. Je wordt als man al snel gezien als toxisch of té mannelijk. Influencers als Andrew Tate hebben de oplossing: de man moet weer een alfaman worden. Maar wat voor gevolgen heeft deze beeldvorming? En waarom zijn deze ideeën zo populair onder jongeren? Medialogica onderzoekt Het beeld van de masculiene man.
Aflevering35 minJournalistieke detective over onzichtbare oorlogsdreiging - Kijk op NPO Start
Niemand die het ziet toont de nieuwe realiteit waarin hackers en spionnen de moderne soldaten zijn in een strijd die wordt gevoerd met desinformatie, digitale aanvallen en sabotage.
De serie volgt vijf strijders die vastbesloten zijn de waarheid aan het licht te brengen en de onzichtbare dreiging zichtbaar te maken.
Documentaire50 minPointer Factcheckt de verkiezingen: oneliners over migratie, kernenergie en klimaatsubsidies - Kijk op NPO Start
Pointer scheidt feiten van misinformatie. Kernenergie, een grote splijtzwam, is volgens de een onontkoombaar en volgens de ander onnodig. Dat kan niet allebei waar zijn. En hoe zit het met klimaatsubsidies in verhouding tot bestaanszekerheid? Klopt het dat al het geld naar de Tesla-bezitter gaat?
Aflevering16 minNepnieuws in oorlogstijd: wat heeft het Venlo-incident met de Duitse inval te maken? - Luister de podcast
Op 9 november 1939 vindt in Venlo een gebeurtenis plaats die rechtstreeks uit een spionagethriller lijkt te komen. Twee Britse en een Nederlandse spion worden in een val van de Gestapo gelokt en er valt een dode.
Het Venlo-incident dat vervolgens wordt ingezet voor spinning, framing en propaganda; en dat voor Nederland het verloop van de geschiedenis bepaalt.
PodcastDuik in de meest bizarre complottheorieën uit de muziekindustrie - Luister op NPO 3FM
Steeds meer mensen geloven dat de muziekwereld aan elkaar hangt van de schimmige rookgordijnen en bizarre cover-ups. In Paul is Dead duiken Luc Sarneel en Philo Boss in bizarre conspiracies uit de muziekindustrie. De meest absurde muziekmythen worden in een kwartier laagje voor laagje afgepeld.
Podcast15 minPointer Factcheck: kan jouw favoriete politicus jou alles wijsmaken? - Naar Pointer
De verkiezingscampagnes voor de Tweede Kamer zijn losgebarsten en in de strijd om jouw stem zijn politici stellig in hun beweringen. Maar kloppen de uitspraken? Samen met het AD, de regionale titels en Nieuwscheckers checkt Pointer tot de verkiezingsdag 22 november de feiten.
WebsiteSander Schimmelpenninck onderzoekt de invloed van sociale media op onze samenleving en politiek - Kijk op NPO Start
In de begindagen van het internet werd ons meer informatie, meer verbondenheid en meer democratie beloofd. Nu zijn sociale media een broeinest van haat en intimidatie geworden.
Sander versus de socials onderzoekt de vergaande invloed van sociale media op onze samenleving en de politiek. Hij gaat in gesprek met journalisten, filosofen, politici, advocaten en trollenjagers. Hoe ondermijnt social mediagebruik onze democratie en waarom doet niemand iets?
Programma50 minHeeft generatie Z het echt zo zwaar of stellen ze zich aan? - Kijk op NPO3.nl
Gen-Z'ers, oftewel jongeren geboren tussen 1995 en 2010, kunnen volgens de oudere generatie nergens tegen en zijn overgevoelig. Maar is dat ook echt zo? Pointer Checkt zocht het uit.
Video12 minHoe groot is de kans dat je een magnesiumtekort hebt? Antwoord op veelgemaakte claims - Naar Pointer
Magnesium is een van de meest populaire voedingssupplementen van dit moment. We slikken het massaal om beter te slapen en minder spierkramp te voelen na de gym.
Volgens influencers en aanbieders hebben heel veel mensen een tekort aan magnesium. Maar klopt dat wel? Pointer checkt voor jou wat er waar is van alle prachtige beloftes rond magnesium.
Video12 minTikTok overspoeld met misinformatie over aardbeving Marokko - Lees op Pointer
Rampen zoals aardbevingen, overstromingen of natuurbranden zijn steevast een voedingsbodem voor mis- en desinformatie. Zo ook bij de aardbeving in Marokko van afgelopen weekend. Pointer doet factchecks.
ArtikelMediastorm trapt seizoen af met Marcel van Roosmalen en Gijs Groenteman - Kijk op NPO Start
Mediastorm bespreekt de gebeurtenissen in de media. Verschillende opiniemakers zijn te gast om terug te blikken op de mediaweek. In de eerste uitzending zijn dit "de wonderboys" Marcel van Roosmalen en Gijs Groenteman.
Ook in het nieuwe seizoen bijzondere aandacht voor de beeldvorming en kwesties rond de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen.
Programma25 minWerkt een sapkuur echt? - Kijk op NPO3.nl
Sociale media staan vol met ervaringen van mensen die een sapjeskuur hebben uitgeprobeerd. En ook veel influencers haken aan op deze ‘juicy’ trend. Je lichaam detoxen met een sapvastenkuur. Werkt dat? Journalist Marieke Kuypers van Pointer Checkt zocht het uit!
Video13 minEen nieuw seizoen Medialogica over true crime, alternatieve media en meer - Kijk op NPO Start
Media dienen als gids om greep te krijgen op onze werkelijkheid. Maar in hoeverre zijn ze een betrouwbare gids? En welke invloed hebben media en publieke opinie op het handelen van bestuurders, journalisten en burgers? De afgelopen maanden onderzocht ArgosMedialogica de beeldvorming rondom true crime, alternatieve media en het syndroom van Down.
Programma40 minHoe herken je nepnieuws? - Naar NPO Kennis
Grote kans dat je weleens in nepnieuws bent getrapt. Nepnieuws lijkt namelijk verdacht veel op echt nieuws, maar is vaak deels bewust onjuist of helemaal verzonnen. Dit zie je al heel lang, maar met social media het makkelijker en sneller verspreid worden. Hoe weet je of iets echt op nep is? En hoe kunnen we nepnieuws bestrijden?
ArtikelFactcheck-marathon: wat klopt er van uitspraken van politici? - Naar Pointer
Er werd van alles in de strijd gegooid om stemmen binnen te slepen voor de Provinciale Statenverkiezingen. Maar wat klopt er van die uitspraken? Pointer's factcheck-marathon helpt jou te bepalen wat waar is en wat niet.
WebsiteMedia en beeldvorming onder de loep - Kijk op NPO Start
Hoe komt de publieke mening tot stand en hoe wordt die gevoed door de verschillende media, de wetenschap en de politiek? Wat zien en horen we? En wat juist niet? Mediastorm neemt de media onder de loep. Om zo op te helderen wat er nou precies aan de hand is.
Programma30 minWat is een complottheorie? - Naar NPO Kennis
‘De maanlanding is in scène gezet’ of ‘de Holocaust bestaat niet’. Na een ingrijpende gebeurtenis schieten complottheorieën vaak als paddenstoelen uit de grond. Hoe en waarom gebeurt dit? NPO Kennis legt het uit aan de hand van bekende en minder bekende complottheorieën.
ArtikelWelke rol spelen influencers in het verspreiden van nepnieuws? - Naar NPO3.nl
Op social media komt een grote stroom van berichten voorbij, maar hoe weet je wat echt is en wat nep? Tiktok-factchecker Jos neemt je mee in de strijd tegen nepnieuws in Pointer Checkt!
Video12 minPropaganda en desinformatie in oorlogstijd - Kijk op NPO Start
Oorlog wordt allang niet meer gevoerd met wapens alleen. Tegenlicht laat zien hoe propaganda en desinformatie machtige wapens zijn geworden. Dit gebeurt ook in de oorlog in Oekraïne. Propaganda en nepnieuws worden ingezet om de publieke opinie in eigen land gunstig te stemmen en tegelijk de vijand te misleiden.
Aflevering9 minSlachtoffer worden door nepnieuws - Naar VPRO.nl
Zesdelige podcastserie over hoe De Deventer moordzaak ontaardt in een mediazaak. Van verslaggeving en waarheidsvinding via infotainment naar een hetze. Feit en fictie gaan een eigen leven leiden en er vallen meer slachtoffers dan alleen de vermoorde weduwe.
Podcast45 minHoe ontstaat nepnieuws en waarom geloven mensen erin? - Kijk op NPO Start
In deze serie van Nieuwsuur duikt Rudy Bouma in de wereld van nepnieuws en complotten, om erachter te komen waar misvattingen ontstaan en waarom mensen ze geloven.
15 minWie komt er aan het woord? Media en desinformatie in de klas - Kijk op NPO Start
Tijdens de coronacrisis van 2020 is betrouwbare en juiste informatie van levensbelang. Aan de hand van deze informatie wordt het beleid van de overheid gevoerd. Maar er is ook veel onduidelijk. Feiten en meningen lopen steeds meer door elkaar. Medialogica stelt de vraag: welke rol spelen media en desinformatie in het beeld van de werkelijkheid?
Aflevering8 minBellingcat: gewone burgers en jonge computernerds op zoek naar de waarheid - Naar NPO Doc
Het internationaal platform voor burger-onderzoeksjournalistiek Bellingcat onderzoekt via internet, social media en andere online kanalen complexe aanvallen en controversiële incidenten wereldwijd. In deze documentaire zie je hoe ze de feiten boven tafel halen bij het neerhalen van de MH17 boven de Oekraïne en de aanslag op de voormalige Russische dubbelspion Sergej Skripal.
Documentaire1 uur 28 minBoerenprotesten: de rol van complotmedia - Kijk op NPO Start
In de Nieuwsuur-serie #Ophef duikt Rudy Bouma in de wereld van nepnieuws en complotten om erachter te komen waar misvattingen ontstaan en waarom mensen ze geloven. In deze aflevering: de boerenprotesten.
Video10 min
