Europese verkiezingen

Uiteenlopende krantenanalyses zorgen voor een verwarrend beeld waarin ook de partijen eigen conclusies trokken. Toch verschilt de uitslag niet zo zeer met vijf jaar geleden. Daarmee lijkt de politieke aardverschuiving uit te blijven. "De vraag is of mensen vóór de Europese Unie of tegen de PVV hebben gestemd", zegt politiek commentator Kees Boonman bij Spraakmakers.

Hoe Nederland zich verhoudt tot de rest van Europa - Kijk op NPO Start

Welke Nederlanders gaan er naar Brussel? We weten in grote lijnen wat Nederland heeft gestemd voor het nieuwe Europees Parlement als de eerste exitpoll naar buiten komt. Electoraal geograaf Josse de Voogd en Europacorrespondent Stefan de Vries bespreken de eerste uitslagen in Op1.

Uitslagen Europees Parlement in cijfers en statistieken - Alle uitslagen

GroenLinks-PvdA lijkt acht zetels te halen, één minder dan in 2019. De PVV is de grote winnaar en stevent af op zeven zetels, zes meer dan na de vorige verkiezingen. Dat blijkt uit de definitieve exitpoll. Bekijk in deze interactieve tool meer statistieken uit het onderzoek van Ipsos I&O.

De verkiezingsuitslagen van Nederland en Europa in NOS Europa kiest - Kijk op NPO Start

In NOS Europa kiest gingen de Europese lijsttrekkers van de negen grootste partijen in discussie over thema’s als internationale veiligheid, migratie en landbouw. Kijk nu terug naar het verslag en de duiding van de Nederlandse stemming en de Europese uitslagen.

Partij voor de Dieren wil 75 procent minder vee: 'Is goed voor voedselzekerheid' - Lees artikel

Om de voedselzekerheid te garanderen, moet de veestapel flink krimpen. Dat klinkt tegenstrijdig, maar dat is het niet, zegt lijsttrekker Anja Hazekamp (PvdD) in Geld of je leven. "Veeteelt is heel inefficiënt: voor 1 kilo vlees zijn vele kilo’s plantaardig voedsel nodig." Hazekamp ging in debat met Bart Millenaar (VVD).

Europese klimaataanpak: Lekker bezig zo of gas erop? - Luister fragment

De Nieuws BV over klimaat met Dirk Gotink van NSC. De wetenschap geeft een eenduidige boodschap: klimaatverandering gaat snel, we zien het om ons heen, we moeten echt aan de bak om het tij te keren. Doet Europa genoeg of mag er wat meer gas op die lollie?

Nederlandse boeren protesteren in Brussel tegen Europees landbouwbeleid: 'Ze willen rotzooi trappen' - Lees artikel

Honderden boze boeren zijn richting Brussel gereden om te protesteren tegen landbouwbeleid. "Dit protest is niet bedoeld om het beleid te beïnvloeden, maar om rotzooi te trappen", zegt EU-lijsttrekker Bas Eickhout (GL-PvdA) in Sven op 1.

'Iedereen die zegt dat een opt-out voor Nederland op asiel mogelijk is, liegt' - Lees artikel

In veel campagnetaal wordt de Deense opt-out clausule voor het Europese asielbeleid ook voor Nederland gepresenteerd als optie. 'Onzin', zegt Brussel-correspondent Stefan de Vries in WNL Haagse Lobby.

Op1 debat: Frans Timmermans (GL-PvdA) en Pieter Omtzigt (NSC) - Kijk op NPO Start

Wat gaat de ‘ruk naar rechts’ voor Europa betekenen? Houdt de Green Deal van Frans Timmermans stand? En hoe ver moet de macht van Brussel eigenlijk gaan? Op1 bespreekt het met fractievoorzitters Frans Timmermans (GroenLinks/PvdA) en Pieter Omtzigt (NSC).

Europarlementariër Malik Azmani (VVD): 'Minder geld naar landbouw, meer naar veiligheid' - Lees artikel

"We moeten de Europese begroting herschikken. Op dit moment wordt maar twee procent van de totale begroting uitgegeven aan veiligheid. Dat moet een veel groter aandeel zijn", zegt Azmani in Sven op 1.

EenVandaag over de Europese verkiezingen - Naar EenVandaag

Wie zijn de Europese lijsttrekkers? Bij welke Europese families sluiten zij aan? En wat zijn de precieze verschillen tussen nauwgelegen partijen? EenVandaag geeft antwoord op jouw vragen.

Op1: Debat met Henri Bontenbal (CDA), Laurens Dassen (Volt) en Jimmy Dijk (SP) - Kijk op NPO Start

Partijleiders Henri Bontenbal (CDA), Jimmy Dijk (SP), en Laurens Dassen (Volt) gaan in gesprek over de toekomst van Europa. Ze schuiven aan bij Op1 samen met Schrijfster en kok Nadia Zerouali, die ons vast in de juiste stemming brengt met een typisch Europees gerecht.

DIDD Verkiezingscafé: Malik Azmani en Dilan Yeşilgöz (VVD) - Kijk terug

Werkt de 'keiharde aanpak' van de VVD als het gaat om drugscriminaliteit? Wat gaat de partij doen om de digitale euro veilig te stellen? En hoe gaat de VVD ervoor zorgen dat Nederland de toppositie in de tuinbouwsector behoudt, met alle huidige tegenslagen?

Met 'lef' naar Brussel: Schotelt de coalitie de boeren valse beloftes voor? - Kijk video

We konden afgelopen jaren niet om de boerenprotesten heen. Maar wat besluit Europa eigenlijk over landbouw? De boeren krijgen 31% van de Europese begroting, waarom zijn de boeren dan boos? Jeannette Baljeu (VVD) in De Nieuws BV over landbouw en natuur.

Europese verkiezingsdebatten in Op1 - Lees meer

Van vrijdag 31 mei tot en met woensdag 5 juni, zullen in speciale uitzendingen van Op1 de landelijke lijsttrekkers met elkaar debatteren over Europese thema’s.

Europees verkiezingsdebat in Op1 - Kijk op NPO Start

De Europese lijsttrekkers van PVV, GroenLinks/PvdA, VVD, NSC, BBB, D66 en CDA in debat in Op1 over onder meer veiligheid, migratie, landbouw en de verschuivingen in het politieke landschap.

Nieuwsuur over de economie van de Europese Unie - Kijk op NPO Start

Hoe gaat het met de Europese economie en wat staat er op de wensenlijst van Brussel? Hoe wil de EU de strijd aanbinden met China en de Verenigde Staten? En hoe kan het dat Wallonië, het Franstalige gedeelte van België juist een ruk maakt naar politiek links? Nieuwsuur duikt in de vraagstukken.

Waar het de komende 5 jaar in de EU over gaat - Kijk video

Interviews

Waar het in de EU de komende vijf jaar over zal gaan is al voorzichtig te voorspellen. Nieuwsuur blikt vooruit, aan de hand van een uitgelekte EU-agenda. Klimaat lijkt nauwelijks meer op de planning te staan, terwijl veiligheid en defensie rijkelijk op de agenda staan.

Waarom NSC stemmen en geen CDA? 'NSC is Eurosceptischer', zegt Omtzigt - Lees artikel

Europees NSC-lijsttrekker Dirk Gotink is al sinds 2007 werkzaam in Brussel, altijd voor het CDA en de EVP. Waarom moeten kiezers op NSC stemmen en niet op het CDA? De partij is Eurosceptischer, zegt partijleider Pieter Omtzigt in het DIDD Verkiezingscafé: "Op sommige punten moeten we de EU beperken."

DIDD Verkiezingscafé: Dirk Gotink & Pieter Omtzigt (NSC) - Kijk terug

NSC praat over beperking van internationale studenten, de verdeling van asielzoekers in Europa en visserij. En hoe kan een verkleining van het Europees parlement leiden tot meer politieke zichtbaarheid?

DIDD Verkiezingscafé: Henri Bontenbal en Tom Berendsen (CDA) - Kijk terug

Ooit was het CDA verreweg de grootste partij van Nederland bij de Europese verkiezingen, maar inmiddels zijn er meerdere partijen die dezelfde kiezers proberen te trekken. Hoe gaat het CDA mensen overtuigen?

NSC wil geen micromanagement meer: 'Niet in Brussel bepalen hoeveel laadpalen voor e-bikes' - Kijk video

NSC wil micromanagement in Brussel aan banden leggen, zegt Dirk Gotink in Sven op 1. Brussel moet zich de komende jaren bezighouden met onze veiligheid en de rechtsstaat, vindt Gotink, die tegen de Super League is, een besloten voetbalcompetitie voor de allergrootste en rijkste clubs.

Rutger Castricum voelt politici aan de tand in De Hofkar - Kijk op NPO Start

Rutger Castricum

De Hofkar gaat weer de weg op! In aanloop naar de Europese verkiezingen stapt presentator Rutger Castricum weer achter het stuur van zijn taxi om Nederlandse politici, die een gooi doen naar een zetel in Brussel, mee te nemen voor een ritje.

Pointer Factcheck: wat klopt er van alle stellige uitspraken? - Kijk op NPO Start

In de strijd om de Europese verkiezingen doen politici stellige uitspraken. Wat klopt er van die beweringen? Pointer zoekt het voor je uit. Hier vind je alle gecheckte claims van de factcheck-marathon.

Volt: Eerst EU democratisch, dan Europees leger - Lees artikel

We kunnen voor de Europese verkiezingen alleen stemmen op Nederlanders, maar als het aan Volt ligt gaat dat veranderen. "De EU moet een volwaardige parlementaire democratie worden", zegt Anna Strolenberg in het DIDD Verkiezingscafé. Daarna wil de partij een Europees leger.

DIDD Verkiezingscafé: Chris Stoffer en Bert-Jan Ruissen (SGP) - Kijk terug

Waarom gaan Europese sancties tegen Israël te ver volgens de SGP? Is het nodig om de wolf zo hard aan te pakken, zoals de SGP graag wil? En waarom wil de SGP een vliegbelasting?

DIDD Verkiezingscafé: Laurens Dassen en Anna Strolenberg (Volt) - Kijk terug

Volt praat over een Europees leger, Engels als officiële taal, kernenergie, een Europees digitaal paspoort en hun plannen voor de boeren. Worden we, als het aan Volt ligt, een soort Verenigde Staten van Europa?

EU-lijsttrekker D66: 'VVD manoeuvreert zich in moeilijke positie door samenwerking PVV' - Kijk video

EU-lijsttrekker van D66 Gerben-Jan Gerbrandy vindt "dat de VVD zich willens en wetens in een ontzettend moeilijke positie heeft gemanoeuvreerd", door een samenwerking met de PVV aan te gaan, aldus in Sven op 1. Het zou zelfs kunnen resulteren in een VVD-exit uit de Europees Liberalen.

Timmermans: 'Nederland kan al tien jaar eerder klimaatneutraal zijn' - Lees artikel

Als het aan GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans ligt, is zijn eigen Green Deal voor Nederland niet ambitieus genoeg. Hij vindt dat Nederland tien jaar eerder klimaatneutraal kan zijn, en dat kan volgens hem zónder kernenergie.

DIDD Verkiezingscafé: Frans Timmermans en Bas Eickhout (GL-PvdA) - Kijk terug

De milieudoelen van de Europese Unie moeten in 2050 gehaald worden, maar als het aan GroenLinks-PvdA ligt is, is dat al in 2040. Hoe gaan ze dat voor elkaar krijgen?

DIDD Verkiezingscafé: Caroline van der Plas & Sander Smit (BBB) - Kijk terug

De Europese fractie waar de BBB bij aan hoopt te sluiten, wil geen samenwerking met de PVV, wat nu? Zijn boeren straks de dupe, nu de BBB de omslag in de landbouw vertraagt? En hoe moeten we kijken naar arbeidsmigranten?

Deze zaken kunnen volgens veel kiezers beter door Europa worden geregeld - Lees artikel

Opinie

Te bureaucratisch, te onduidelijk of te belemmerend: de helft vindt dat er minder bevoegdheden naar de Europese Unie moeten. Toch zijn er ook zaken die volgens veel mensen juist wél centraal geregeld moeten worden.

Douze Points: podcast over hoe de verkiezingen leven in andere Europese steden - Luister de podcast

Dieuwke Teerstra

In deze podcast praat Dieuwke Teerstra in 12 minuten met correspondenten uit 12 verschillende Europese hoofdsteden over de Europese Verkiezingen. Hoe leven de verkiezingen dáár? Hoe kijken de Italianen naar de Unione Europea? Wat willen de Ieren van Brussels? En wat willen de Fransen vooral niet van Bruxelles?

ChristenUnie: 'SGP stemt in Europa vaak tegen Green Deal, wij voor' - Kijk terug

Klimaat

De ChristenUnie en SGP moeten de komende verkiezingen op eigen kracht een zetel halen in het Europees parlement, nu ze geen gedeelde lijst meer hebben. Onder meer de verschillen op het gebied van klimaat zijn te groot, zegt Europees lijsttrekker Anja Haga.

DIDD Verkiezingscafe: met Mirjam Bikker & Anja Haga (ChristenUnie) - Kijk terug

Gaat het de CU lukken om in te zetten op duurzame visserij zonder dat vissers hun brood verliezen? Ziet de CU een toekomst voor zichzelf in het Europees parlement nu ze op eigen voet verder gaan? En heeft de EU iets te zeggen over bijzonder onderwijs?

Probeert Rusland te beinvloeden op wie jij stemt? - Kijk video

Spoten Franse boeren echt mest op de Oekraïense ambassade in Parijs? Dat is in ieder geval wat Russische propaganda jou probeert te doen geloven. Maar het klopt niet. In deze Pointer Factcheck laten we zien hoe Rusland probeert de beeldvorming over Oekraïne in Europa te manipuleren.

DIDD Verkiezingscafé: Gerben-Jan Gerbrandy & Jan Paternotte (D66) - Kijk terug

Hoe kijkt D66 naar de zoektocht naar een nieuwe premier? D66 heeft het akkoord laten doorrekenen, is het inderdaad een hoop luchtkastelen zoals Rob Jetten zegt? En hoe wordt het akkoord in Europa ontvangen, waar de grotere Europese fractie Renew Europe de VVD het liefst ziet vertrekken?

'Het moet van Brussel!', maar is dat wel zo? - Kijk video

Explainer

Het moet van Brussel”: je hoort het vaak terug in de media en bij Tweede Kamerdebatten. Zo ontstaat het beeld dat ‘Brussel’ alles alleen bepaalt en regels over ons uitstort. Maar wat klopt daarvan? Human Rewind zoekt uit hoe het zit en legt het in 3 minuten uit.

Hoe maatschappelijke verschillen invloed hebben op ons stemgedrag - Kijk op NPO Start

Nederland

In aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement wandelt electoraal geograaf Josse de Voogd in de Aangehaakt door vier Europese steden om antwoord te geven op de vraag wat leefomgeving vertelt over het stemgedrag van de Europeaan. Hij begint in Maastricht, waar hij de patat-frietgrens onder de loep neemt. Lees meer over deze serie op wnl.tv.

Waarom is de opkomst zo laag? En andere vragen over de Europese verkiezingen - Lees op EenVandaag.nl

Explainer

Waarom is de opkomst zo laag? Wat zijn de redenen om radicaal-rechts te stemmen? En as er gekozen is, komen dan in alle landen dezelfde regels en wetten? De redactie van EenVandaag beantwoordt in dit artikel veel gestelde vragen over de Europese Verkiezingen.

Is er een legitieme reden voor de opmars van radicaal-rechts? - Kijk op NPO Start

Rick Nieman

'Radicaal-rechts moet gestopt worden,' vindt Timmermans, partijleider GL-PvdA. Maar waar komt die onvrede vandaan in Europa? 'Is er een legitieme zorg bij de kiezer waardoor radicaal-rechts groeit? En zo ja, wat is daar mis mee? Is dat niet democratie?' vraagt presentator Rick Nieman zich af. Ze debatteren erover in WNL op Zondag.

Kiespijn: de Europese Verkiezingen - Kijk op NPO Start

Verkiezingen saai? Zeer zeker niet met Diederik Ebbinge. In Kiespijn loods hij de (zwevende) kiezer de aankomende weken voor de Europese Verkiezingen langs de afgronden van het politieke landschap. Met team captains Rutger Castricum en Hanneke Groenteman aan zijn zijde.

Programma

45 min

Hoe AI (nu al) de verkiezingen beïnvloedt - Kijk op NPO Start

Desinformatie

Mediawijsheid

AI

In 2024 gaan wereldwijd miljarden mensen naar de stembus. Het is ook het jaar waarin kunstmatige intelligentie (AI) doordendert. Volgens experts een spannende combinatie, want hoewel AI-tools al ingezet worden bij verkiezingscampagnes, zijn er nog geen regels voor. Deze serie is onderdeel van Nieuwsuur Ophef.

'Schandalig dat UvA lijst met Israëlische contacten vrijgeeft' - Naar NPO Radio 1

Sven Kockelmann

Europees SGP-lijsttrekker Bert-Jan Ruissen vindt het "schandalig" dat de Universiteit van Amsterdam (UvA) zo makkelijk meegaat in de eis van pro-Palestijnse demonstranten om een contactenlijst van Israëlische wetenschappers vrij te geven.

Wat zegt een wipkip-wijk in Stockholm en de patatfriet-grens in Maastricht over stemgedrag? - Kijk op NPO Start

Nederland

Wat beïnvloedt het stemgedrag? Electoraal geograaf Josse de Voogd wandelt in Aangehaakt in Europa op zijn kenmerkende wijze door Europese steden en trekt parallellen tussen het stemgedrag in het buitenland en in Nederland. Wie profiteert er van Europa en wie niet?

Plakshot over internationale politiek in Amerika, Brussel en... Nederland - Kijk op NPO Start

Gesprek van de dag

Roel Maalderink

Satire

Amerikaanse verkiezingen

Roel Maalderink bespreekt in Plakshot de actualiteit met mensen op straat en kijkt dit seizoen met zijn satirische blik ook over de grens. Hij verslaat de Amerikaanse verkiezingen en onderzoekt hoe goed Europarlementariërs voorbereid zijn op een rechtse wind.

Ook in Nederland is er genoeg te bespreken. Zo gaat het over de eindeloos durende formatie, komt Schiphol met een oplossing voor de overlast en mengt Nederland zich in de oorlog met Oekraïne.

Europa Express: wat moet je weten en waarom moet je stemmen? - Naar VPRO.nl

Bureau Buitenland stapt de komende tijd aan boord van de Europa Express en volgt het spoor naar de Europese verkiezingen. Want van 6 tot 9 juni gaat Europa naar de stembus. Wat moet je weten voordat je gaat stemmen en waarom zou je ook alweer gaan stemmen?

Nieuwsuur Ophef: de onzichtbare invloed van AI op de verkiezingen - Kijk op NPO Start

Desinformatie

Mediawijsheid

AI

Gaat AI onze verkiezingen beïnvloeden? Dit jaar mogen miljarden mensen stemmen én AI dendert door. Volgens experts een spannende combinatie, want hoewel campagneteams AI-tools al inzetten, zijn er nog geen regels voor. Hoe ver gaan de tools? Nieuwsuur Ophef ontdekt: verder dan hun eigen regels toestaan.

Wat doet het Europees parlement? - Naar NPO Kennis

De Europese Unie (EU) bestaat uit allerlei verschillende instellingen. Het Europees Parlement is daar één van. Maar wat doen zij precies? NPO Kennis zet het op een rij.

CDA-Europarlementariër Jeroen Lenaers: 'NSC bij EVP-fractie nog geen done deal' - Naar NPO Radio 1

Dat de partij van Pieter Omtzigt, Nieuw Sociaal Contract (NSC), toetreedt tot de EVP-fractie in het Europees Parlement is nog geen gelopen race, zegt Jeroen Lenaers, CDA-Europarlementslid en EVP-ondervoorzitter in Sven op 1.

Dat niemand weet wat Europa doet ligt aan politici zelf: 'Ga op TikTok of OnlyFans' - Naar NPO Radio 1

Waar je in een Nederlandse eersteklascoupé tamelijk comfortabel kunt reizen, zit je in een Italiaanse trein op een houten bankje. De verschillen op het spoor symboliseren voor presentator Andres Odijk (KRO-NCRV) de uitdagingen van een verenigd Europa, vertelt hij bij Spraakmakers.

'Ondermijning van democratie door buitenlandse machten is gevaarlijk' - Naar NPO Radio 1

Het is tijd om de noodzaak van een sterk Europees Parlement aan het licht te brengen, zeggen Tom Berendsen (CDA) en Kim van Sparrentak (GroenLinks) in Spraakmakers. Maar hoe doe je dat als de opkomst vaak maar 40 procent is?

Europese lijsttrekker wil duidelijkheid over buitenlandse inmenging voor verkiezingen - Naar NPO Radio 1

Rusland

Bas Eickhout van GL-PvdA wil de onderste steen boven krijgen over welke politici zijn omgekocht door Rusland. Daar moet vóór de verkiezingen van 6 juni duidelijkheid over komen, zegt hij in Sven op 1.

Hoe werken de Europese verkiezingen? - Naar NPO Kennis

Explainer

Elke 5 jaar mogen we naar de stembus voor de verkiezingen van de Europese Unie (EU). Maar waar stemmen we eigenlijk voor?

Dit staat er op het spel bij verkiezingen voor het Europees Parlement - Naar Nieuwsuur

Jeroen Wollaars

De verkiezingen van het Europees Parlement staan weer voor de deur. Terwijl er oorlog woedt, boeren zich roeren, klimaat en vooral migratie de kiezer bezighoudt. Er staat behoorlijk wat op het spel. Item uit Nieuwsuur.

Eurotrippers: wat vinden Europeanen van de EU? - Luister de podcast

Podcast