Mediawijsheid
43 tips
Error 404: het internet in crisis - Kijk op NPO Start
Het World Wide Web, ooit symbool van hoop en vrijheid, is 35 jaar later uitgegroeid tot een web van commerciële belangen, afhankelijkheid en desinformatie. VPRO Tegenlicht onderzoekt hoe het zo ver heeft kunnen komen én hoe we het internet weer van iedereen kunnen maken.
Aflevering50 minIs TikTok het geheime wapen van China? - Kijk video
Bespioneert China ons via TikTok? Of gebruikt het land de app om inwoners van andere landen te beïnvloeden? Dat zijn de zorgen van een aantal Amerikaanse politici en veiligheidsdiensten. Het lijkt er daarom op dat de VS TikTok vanaf januari 2025 verbiedt. Maar hoe zit het precies: is TikTok écht het geheime wapen van China? NOS op 3 legt uit.
Video15 minGezond of gelul: gezondheidstrends op social media - Kijk op NPO Start
Influencers voorzien hun volgers dagelijks van de meest uiteenlopende adviezen of prijzen producten aan die een positief effect op de gezondheid zouden moeten hebben. Maar, wat klopt hier nou eigenlijk van, en zijn al deze adviezen en beloftes wel ergens op gebaseerd? Kortom, wat is Gezond of gelul?
Programma25 minZijn we massaal verslaafd aan onze telefoon? En kunnen we nog zonder? - Kijk op NPO Start
Journalist Doortje Smithuijsen gaat op onderzoek over wat die eindeloze Schermstrijd met ons doet. Ze volgt zeven jongeren, vergroeid met hun telefoons, die de ultieme uitdaging aangeboden krijgen: zeven dagen zonder. Geen berichten, geen likes, geen afleiding. Wie zijn ze zonder hun scherm? En wat onthult dit experiment over de greep van technologie op ons leven?
Programma40 minKinderbloed drinken en hiv in vaccins: je hoort deze misinformatie gewoon op Spotify - Lees op Pointer
In podcastland wemelt het van de misinformatie. Pointer onderzocht twee jaar aan podcasts en vond 30 Nederlandse podcasts die structureel misinformatie verspreiden. Van een elite die kinderbloed zou drinken om jong te blijven, tot vaccins die vol zouden zitten met hiv: Pointer kijkt naar de meest bijzondere claims en of podcasters hiermee over de schreef gaan.
ArtikelHoe herken je onbewuste vooroordelen bij jezelf? - Naar NPO Kennis
Iedereen heeft vooroordelen, ook al heb je dat misschien niet door. Zo is de kans groot dat je bij een verloskundige meteen aan een zorgzame vrouw denkt en bij een vrachtwagenchauffeur aan een stoere man. Waar komen onze onbewuste vooroordelen vandaan? Welke gevolgen kunnen ze hebben? En wat kun je tegen je eigen vooroordelen doen? NPO Kennis legt het uit.
Video12 minKan AI discrimineren? - Naar NPO Kennis
We gebruiken steeds vaker kunstmatige intelligentie (AI) om ons leven makkelijker te maken. Kunstmatige intelligentie leert meestal van de data die mensen er in stoppen. Maar die data kunnen (onbedoeld) vooroordelen bevatten. Die kan AI overnemen. Lees er meer over op NPO Kennis.
ArtikelHet Toeslagendrama in drie Aktes - Kijk op Human.nl
In 2021 treedt het kabinet Rutte III af vanwege de toeslagenaffaire. Het hoofdpijndossier van het demissionair kabinet telt ongeveer 30.000 gedupeerde gezinnen en strekt zich uit over 15 jaar. Hoe kon dit gebeuren en welke rol spelen media bij het blootleggen van de affaire? Medialogica reconstrueert de beeldvorming op cruciale momenten.
Aflevering36 minWeek van de Mediawijsheid - Naar NPO Kennis
Van 8 tot en met 15 november 2024 is de Week van de Mediawijsheid waarin aandacht wordt gevraagd voor kritisch, leerzaam en vooral positief mediagebruik. Kom in deze collectie meer te weten over media: van algoritmes en AI tot deepfakes en nepnieuws.
CollectieBeeldvorming rond de Gaza-protesten op universiteiten - Kijk op NPO Start
De oorlog in Gaza leidt tot verhitte discussies. Studenten eisen dat universiteitsbesturen de banden met Israëlische instellingen en universiteiten blootleggen en verbreken. In verschillende studentensteden tentenkampen opgezet, waarbij demonstranten de confrontatie niet schuwen.
Medialogica Ontleedt onderzoekt de beeldvorming rondom de studentenprotesten en spreekt met studenten, docenten, rectoren, media, het Openbaar Ministerie en de burgemeester van Amsterdam, Femke Halsema.
Documentaire30 minDe online strategie van Kamala Harris - Kijk video
Gen Z is een belangrijke doelgroep in de strijd om het Witte Huis. Harris doet er alles aan om Gen Z te bereiken en voorlopig met succes. Human Rewind duikt in de strategie achter haar onlinecampagne. Ze belichten de drie belangrijkste pijlers en geven antwoord op de vraag of aandacht alleen voldoende is.
Meer over Human Rewind vind je hier.
Video2 minInvloed of bedrog? Trends en effecten van influencers op social media - Kijk op NPO Start
Denk je echt dat je in één dag rijk kan worden door wat domme trucjes van een of andere zelfverklaarde influencer? Ze beloven gouden bergen, maar hoe zit het nu echt? In Trap er Niet Influencer?! onderzoeken presentatoren Filemon Wesselink, Mark Baanders, Vera Verzijl en Sarah Bakker verschillende trends en invloeden van social media met een kritische en humoristische blik.
Programma25 minJanny gaat op zoek naar de dieven van haar Gestolen Gezicht - Luister de podcast
Van de een op de andere dag ontvangt presentator Janny van der Heijden tientallen appjes over afslankpillen. Al snel komt ze erachter dat haar naam en foto worden misbruikt.
In Gestolen Gezicht gaat Janny op zoek naar de figuren achter deze nepjanny’s. Ze krijgt daarbij hulp van gerenommeerde hackers, cyber security experts, advocaten en slachtoffers. Hoe kan het dat deze vorm van oplichting nog steeds zo lucratief is?
Podcast33 minDe schimmige wereld van digitale pimps in de online seksindustrie - Kijk op NPO Start
De loverboy is getransformeerd tot een nieuwe gevaarlijke soort: de adult only platform manager oftewel de e-pimp. Papi & pimps duikt in de wereld van die 'e-pimps'. Wie zijn deze digitale pimps zijn en op welke manier gaan zij te werk in de online seksindustrie? Ook bekijkt artiest Papi Mikey Dinero de andere kant van het verhaal: wat zijn de gevolgen voor degenen die het werk doen?
Programma35 minHoe AI (nu al) de verkiezingen beïnvloedt - Kijk op NPO Start
In 2024 gaan wereldwijd miljarden mensen naar de stembus. Het is ook het jaar waarin kunstmatige intelligentie (AI) doordendert. Volgens experts een spannende combinatie, want hoewel AI-tools al ingezet worden bij verkiezingscampagnes, zijn er nog geen regels voor. Deze serie is onderdeel van Nieuwsuur Ophef.
Video22 minNieuwsuur Ophef: de onzichtbare invloed van AI op de verkiezingen - Kijk op NPO Start
Gaat AI onze verkiezingen beïnvloeden? Dit jaar mogen miljarden mensen stemmen én AI dendert door. Volgens experts een spannende combinatie, want hoewel campagneteams AI-tools al inzetten, zijn er nog geen regels voor. Hoe ver gaan de tools? Nieuwsuur Ophef ontdekt: verder dan hun eigen regels toestaan.
Aflevering22 minDe wereld van verleiding, reclame, manipulatie en psychologie - Kijk op NPO Start
Waarom drinken mannen bier met vrienden in commercials? Verkoopt seks echt beter? Waarom zijn alle bedrijven opeens zo begaan met het milieu?
In Deze week in de Reclame onderzoekt Dolf Jansen, samen met reclamefluisteraars de kunst van het verleiden. Hoe worden wij als burger, kiezer en consument elke dag opnieuw beïnvloed door bedrijven en organisaties? Hoe verleiden zij ons om iets te kopen of voor 'waar' aan te nemen?
Programma45 minDe Week van de Lentekriebels: een jaar na de commotie - Lees op Human.nl
Vorig jaar ontstaat er landelijke ophef over de Week van de Lentekriebels. Bezorgde ouders, die menen dat seksuele vorming schadelijk is voor hun kinderen, komen verhaal halen op scholen. Zo ook op basisschool De Regenboog in Amsterdam. Medialogica blikt terug met directeur Josien Branbergen en vraagt haar hoe de Week dit jaar is verlopen.
ArtikelKan je jezelf de kunstwereld in bluffen met behulp van AI? - Kijk op NPO3
In Julia en AI probeert Julia Koopman grootse doelen te bereiken met de hulp van AI. Met haar digitale hulp scamt ze toeristen als reisleider, probeert ze beroemd kunstenaar te worden en schrijft ze een comedyshow. Komt dat wel goed?
Programma12 minKrijgen kinderen seksles op de basisschool? - Kijk op KRO-NCRV
Er gaat veel misinformatie rond op sociale media rondom de week van de Lentekriebels en seksuele voorlichting op basisscholen. Maar wat zegt de wetenschap over de manier waarop we nu kinderen voorlichten? Helpt dat niet juist om ongelukken te voorkomen? Of zijn we inderdaad zoals sommigen zeggen, bezig met het seksualiseren van de jeugd?
Pointer Checkt zoekt het voor je uit en spreekt met de Nationaal Rapporteur Seksueel Geweld tegen Kinderen, wetenschappers, Rutgers kenniscentrum en critici.
VideoTientallen makers verspreiden op TikTok misinformatie over hormonale anticonceptie - Kijk video
De anticonceptiepil. Als je veel online zit te scrollen, denk je waarschijnlijk dat die heel slecht voor je is. Zo zou de pil je depressief maken, onvruchtbaar, of kan je er kanker van krijgen.
Hoeveel misinformatie over anticonceptie gaat er rond op sociale media, en hoe kijkt de wetenschap hier tegenaan? Is er sprake van angstzaaierij? Pointer Checkt het voor je!
Video14 minFans en slachtoffers van Andrew Tate aan het woord - Kijk op NPO Start
De controversiële influencer Andrew Tate is immens populair en wordt op social media vooral gevolgd door (jonge) mannen. Zijn invloed en denkbeelden over vrouwen beangstigt leraren en zorgt voor discussies tussen ouders en hun zonen.
I am Andrew Tate vertelt zijn levensverhaal aan de hand van niet eerder vertoonde beelden, interviews met fans, voormalige medewerkers, critici en vermeende slachtoffers van seksueel en fysiek geweld.
Documentaire1 uur 26 minBrainhack duikt in de wereld van manipulerende marketingtrucs - Kijk op NPO Start
Smeuïge reclameteksten, perfect gefotoshopte foto’s en opzwepende muziek: marketeers halen alles uit de kast om jou dat éne product te laten kopen. Hoeveel invloed hebben zij op jouw brein? Bepaal jij wel echt zelf wat er in jouw winkelmandje belandt?
In Brainhack onderzoeken Anna Gimbrère en Ersin Kiris de wereld van flitsende reclames en manipulerende marketingtrucs én nemen zij samen met jongeren de proef op de som.
Programma30 minMoeten mannen fysiek weer sterk worden en de leiding nemen? - Kijk op NPO Start
Mannen worstelen met hun positie in de samenleving. Je wordt als man al snel gezien als toxisch of té mannelijk. Influencers als Andrew Tate hebben de oplossing: de man moet weer een alfaman worden. Maar wat voor gevolgen heeft deze beeldvorming? En waarom zijn deze ideeën zo populair onder jongeren? Medialogica onderzoekt Het beeld van de masculiene man.
Aflevering35 minDuik in de meest bizarre complottheorieën uit de muziekindustrie - Luister op NPO 3FM
Steeds meer mensen geloven dat de muziekwereld aan elkaar hangt van de schimmige rookgordijnen en bizarre cover-ups. In Paul is Dead duiken Luc Sarneel en Philo Boss in bizarre conspiracies uit de muziekindustrie. De meest absurde muziekmythen worden in een kwartier laagje voor laagje afgepeld.
Podcast15 minPointer Factcheck: kan jouw favoriete politicus jou alles wijsmaken? - Naar Pointer
De verkiezingscampagnes voor de Tweede Kamer zijn losgebarsten en in de strijd om jouw stem zijn politici stellig in hun beweringen. Maar kloppen de uitspraken? Samen met het AD, de regionale titels en Nieuwscheckers checkt Pointer tot de verkiezingsdag 22 november de feiten.
WebsiteSander Schimmelpenninck onderzoekt de invloed van sociale media op onze samenleving en politiek - Kijk op NPO Start
In de begindagen van het internet werd ons meer informatie, meer verbondenheid en meer democratie beloofd. Nu zijn sociale media een broeinest van haat en intimidatie geworden.
Sander versus de socials onderzoekt de vergaande invloed van sociale media op onze samenleving en de politiek. Hij gaat in gesprek met journalisten, filosofen, politici, advocaten en trollenjagers. Hoe ondermijnt social mediagebruik onze democratie en waarom doet niemand iets?
Programma50 minWie bepaalt wat ik zie op mijn tijdlijn? - Naar NPO Kennis
Op sociale media heeft iedereen zijn eigen unieke tijdlijn. Niemand ziet precies dezelfde berichten als jij. Hoe werkt dat? NPO Kennis duikt in de filterbubbels en algoritmes.
ArtikelHoe groot is de kans dat je een magnesiumtekort hebt? Antwoord op veelgemaakte claims - Naar Pointer
Magnesium is een van de meest populaire voedingssupplementen van dit moment. We slikken het massaal om beter te slapen en minder spierkramp te voelen na de gym.
Volgens influencers en aanbieders hebben heel veel mensen een tekort aan magnesium. Maar klopt dat wel? Pointer checkt voor jou wat er waar is van alle prachtige beloftes rond magnesium.
Video12 minMediaquiz Onzin test je kennis van filterbubbels, algoritmes en fake news - Kijk op NPO Start
In de mediaquiz Onzin, gepresenteerd door Rick Paul van Mulligen, nemen twee teams het tegen elkaar op om de onzin in de media te herkennen. De vaste teamcaptains zijn Klaas van der Eerden en Soundos El Ahmadi.
Deze quiz laat zien dat je er nooit klakkeloos van uit mag gaan dat iets klopt. Want fake news is overal: online, op social media, maar ook in de kranten en op televisie.
Programma35 minTikTok overspoeld met misinformatie over aardbeving Marokko - Lees op Pointer
Rampen zoals aardbevingen, overstromingen of natuurbranden zijn steevast een voedingsbodem voor mis- en desinformatie. Zo ook bij de aardbeving in Marokko van afgelopen weekend. Pointer doet factchecks.
ArtikelDe AI-revolutie: wat is de impact van kunstmatige intelligentie? - Kijk op NPO Start
Wat is de impact van nieuwe toepassingen van kunstmatige intelligentie zoals CHAT-GPT op ons onderwijs, onze banen, ons sociale leven en onze gezondheid?
Kunstmatige intelligentie maakt de grens tussen 'echt' en 'fake' steeds vager. Kunnen we zaken als onderwijs en gezondheidszorg wel overlaten aan 'slimme' computers? En wie zijn straks de winnaars en de verliezers? EenVandaag duikt in De AI-revolutie.
Programma20 minShadowland: over complottheorieën in de VS - Kijk op NPO Start
Documentaireserie waarin wordt onderzocht hoe complottheorieën in de Verenigde Staten van de marge naar de mainstream zijn geëvolueerd, hoe complottheorieën werken, hoe mensen tot hun overtuigingen komen en wat deze theorieën zo aantrekkelijk maakt.
Documentaire1 uurSportresultaten voorspellen met A.I. - Luister op NPO Radio 1
Kan Chat GPT met artificiële intelligentie de winnaar van een wedstrijd voorspellen? Luister Pointer Sport: Tour de Femmes A.I. waarin de uitslagen van de Tour de France Femmes worden berekend met behulp van A.I.
RadioEen nieuw seizoen Medialogica over true crime, alternatieve media en meer - Kijk op NPO Start
Media dienen als gids om greep te krijgen op onze werkelijkheid. Maar in hoeverre zijn ze een betrouwbare gids? En welke invloed hebben media en publieke opinie op het handelen van bestuurders, journalisten en burgers? De afgelopen maanden onderzocht ArgosMedialogica de beeldvorming rondom true crime, alternatieve media en het syndroom van Down.
Programma40 minAlgoritmes, social media en de sporen die je achterlaat op het internet - Naar NPO Kennis
Media wordt steeds meer verweven met ons leven. Hoe gaan we daarmee om? NPO Kennis bundelt alle artikelen, korte video's en stories over mediawijsheid.
CollectieMedia en beeldvorming onder de loep - Kijk op NPO Start
Hoe komt de publieke mening tot stand en hoe wordt die gevoed door de verschillende media, de wetenschap en de politiek? Wat zien en horen we? En wat juist niet? Mediastorm neemt de media onder de loep. Om zo op te helderen wat er nou precies aan de hand is.
Programma30 minWat is een complottheorie? - Naar NPO Kennis
‘De maanlanding is in scène gezet’ of ‘de Holocaust bestaat niet’. Na een ingrijpende gebeurtenis schieten complottheorieën vaak als paddenstoelen uit de grond. Hoe en waarom gebeurt dit? NPO Kennis legt het uit aan de hand van bekende en minder bekende complottheorieën.
ArtikelMediawijsheid voor het basis- en voortgezet onderwijs - Naar SchoolTV.nl
Hoe ga je slim om met media? Leer alles over de wereld achter Snapchat, YouTube en Virtual Reality. Schooltv.nl bundelt korte video's over mediawijsheid. En wil je testen hoeveel je al weet? Speel dan de quiz, die je alleen óf met een klas kan spelen.
WebsiteWelke rol spelen influencers in het verspreiden van nepnieuws? - Naar NPO3.nl
Op social media komt een grote stroom van berichten voorbij, maar hoe weet je wat echt is en wat nep? Tiktok-factchecker Jos neemt je mee in de strijd tegen nepnieuws in Pointer Checkt!
Video12 minAlle lespakketten over mediawijsheid van HUMAN - Naar Human.nl
Hier vind je het gratis educatieaanbod van HUMAN. Ontdek toegankelijke video's en uitgebreid lesmateriaal over onder andere cyberpesten, privacy, hypes en nepnieuws.
WebsiteHoe ontstaat nepnieuws en waarom geloven mensen erin? - Kijk op NPO Start
In deze serie van Nieuwsuur duikt Rudy Bouma in de wereld van nepnieuws en complotten, om erachter te komen waar misvattingen ontstaan en waarom mensen ze geloven.
15 minMedia-opvoeding in het gezin - Kijk op SchoolTV.nl
Kinderen van nu groeien op met internet, games en mobiele telefoons. Ze weten precies hoe alles werkt, maar kunnen er niet altijd verstandig mee omgaan. In deze videocursus van Schooltv.nl leer je hoe je je kinderen kunt begeleiden op internet.
Video25 min
