Alles over taal

Op zaterdag 25 november 2023 is het weer zover: het Groot Dictee der Nederlandse Taal wordt uitgezonden op NPO Radio 1. Dit jaar live te horen vanuit Rozet in Arnhem. Twintig bekende Nederlanders en twintig luisteraars van De Taalstaatdoen mee op locatie. Schakel in vanaf 11.00 uur en schrijf mee!

In Nederland kampen zeker tweeënhalf miljoen mensen met laaggeletterdheid. Maar het is een onzichtbaar probleem. Wie zijn deze mensen? Hoe (over)leven zij in een maatschappij waarin alles om taal draait?

Luca, die zelf in een Rotterdamse wijk woont waar een derde van de bevolking moeite heeft met lezen en schrijven, volgt in Duidelijke taal een aantal laaggeletterde Rotterdammers in hun dagelijks leven.

Wat als laaggeletterdheid je beperkt in het vervullen van je dromen? Vaak overheerst mensen met laaggeletterdheid een gevoel van schaamte en durft er niet om hulp gevraagd te worden.

In Leven zonder letters volgt Frans Bauer twaalf mensen die laaggeletterd zijn en daagt hen uit om hun grootste onzekerheid te lijf te gaan. En hun droom uit te laten komen. Maar vooral om te laten zien dat wanneer je om hulp vraagt er heel veel mogelijk is.

Eus’ Boekenclub is hét programma waarin de liefde voor het lezen en alles eromheen wordt gevierd. Vanuit het Burgerweeshuis in Deventer ontdekt Eus samen met schrijvers, dichters, boekenverzamelaars en politici de kracht van verhalen vertellen. Dit seizoen schuiven o.a. Heleen van Royen, Tommy Wieringa en Carry Slee aan.

Liever de podcast-versie luisteren? Dat kan hier!

Wat gaat er om in de hoofden van schrijvers en dichters? Welke boeken hebben een magische aantrekkingskracht? En wat doe je als je niet weet wat je aan moet met al die letters op papier? 2Doc.nl tipt de mooiste documentaires over boeken, óók voor niet-lezers!

De docu Verlegen om woorden laat hun vindingrijkheid zien, maar ook waar hun zelfredzaamheid stokt. Zij lopen aan tegen de vereisten van de maatschappij en vinden in deze groepen en cursussen een klankboord, waar ervaringen en tips worden uitgewisseld en de deelnemers elkaar steunen en aanmoedigen. We zien hoe kleine vaardigheden nieuwe mogelijkheden creëren.

In het Zuid-Limburgse Heerlen, waar relatief veel laaggeletterden wonen, komt Pointer veel losse initiatieven tegen om taalachterstanden aan te pakken: van projecten op de peuterspeelzaal tot extra leeslessen in het onderwijs en taalcursussen voor volwassenen.

Toch lijkt een meer structurele oplossing voor dit probleem uit te blijven. Wat is er nodig om te zorgen dat volgende generaties zonder taalachterstanden opgroeien?

EO sprak met Irma van Leerdam, die ondanks dat zij een Hbo-opleiding heeft laaggeletterd bleek te zijn. Zij weet uit ervaring dat het moeilijk is om toe te geven dat je een taalprobleem hebt.

In Nederland zijn naar schatting van de Algemene Rekenkamer 2,5 miljoen mensen laaggeletterd. Dat betekent dat ze niet voldoende kunnen lezen en schrijven om volledig mee te doen in de maatschappij. Hoe zie je dat iemand in jouw omgeving laaggeletterd is en nog belangrijker: hoe help je hem of haar? Pointer geeft vijf tips.

Nederlandse kinderen lezen niet graag. Qua leesplezier bungelen onze tienjarigen ergens onderaan de internationale ranglijst en hun leesvaardigheid zit inmiddels onder het westerse gemiddelde. Hoe zit dat? Leerkracht Henny en schoolleider Eva tippen Pointer dat onze toetscultuur weleens de oorzaak zou kunnen zijn.

Van menukaarten tot bijsluiters tot brieven van de overheid en social media. Tekst is overal om ons heen. Om goed mee te kunnen komen in de samenleving is het belangrijk dat je begrijpt wat er staat. Maar waar is lezen vérder belangrijk voor? NPO Kennis legt het haarfijn uit.