3x tips voor een kunstzinnige kerstvakantie

Tip 1: Vrouwen van Amsterdam - een ode in het Amsterdam Museum 
Mensen maken de stad, maar waar zijn de vrouwen? Onze hoofdstad bestaat bijna 750 jaar en daarom vindt het Amsterdam Museum het de hoogste tijd om aandacht te besteden aan de Amsterdamse vrouwen. Ze zijn er namelijk altijd al geweest en droegen bij aan de vorming van de stad, maar toch zien we ze in de geschiedenisboeken nauwelijks terug. Op 8 maart 2024, Internationale Vrouwendag, doet het museum daarom een oproep aan iedereen om een ode te schrijven aan een vrouw die iets heeft betekend voor de stad. Honderden brieven stromen binnen, waarvan een groot deel verwerkt is in de tentoonstelling. Feministische iconen als Joke Smit worden in de spotlight gezet, maar ook buurtmoeders en hun belangrijke maatschappelijk rol zijn onmisbaar.  

Naast schrijfwerk, kun je ook visuele odes van tien hedendaagse kunstenaars, waaronder Çiğdem Yüksel, Hedy Tjin en Jan Hoek, bewonderen. Speciaal voor deze tentoonstelling hebben zij nieuw werk gemaakt op basis van Amsterdamse vrouwen die op hen – en daarmee de stad – een blijvende impact hebben gemaakt.  
 
Je ziet Vrouwen van Amsterdam – een ode  tot en met 31 augustus 2025 in het Amsterdam Museum. En als je het gevoel hebt dat er iemand in het rijtje ontbreekt, kun je zelf nog een ode toevoegen aan het digitale museumarchief. Welke vrouw moet er volgens jou in het zonnetje gezet worden?  

Tip 2: Hoe Van Gogh naar Groningen kwam  in het Groninger Museum 
Groningen anno 1896: een groep studenten is nieuwsgierig naar de avant-garde en besluit deze kunststroom naar de stad te halen. Want de industrie in deze belangrijke plek in het noorden verandert razendsnel, maar de kunst blijft achter. Er wordt een plan bedacht: ze huren een zaal in het Museum van Oudheden, nu bekend als het Groninger Museum. Daar organiseren de studenten in een korte tijd acht tentoonstellingen met werk van hedendaagse kunstenaars, waaronder niemand minder dan Vincent van Gogh. Precies op het moment dat hij populair wordt, krijgen ze maar liefst 128 schilderijen van Johanna Bongers (weduwe van Theo van Gogh). 
 
Natuurlijk is Vincent van Gogh niet de enige beeldend kunstenaar die in deze periode gezien wordt als nieuw talent. Daarom vind je in deze tentoonstelling niet alleen zijn werk, maar ook dat van verschillende andere avant-garde kunstenaars. Allemaal zijn ze door studenten naar Groningen gebracht met dezelfde reden: om de kennis over deze kunst te verbreden en een frisse wind te laten waaien door de stad.  
 
Hoe Van Gogh naar Groningen  kwam is tot en met 5 mei 2025 te zien in het Groninger Museum. Meer weten? Luister dan naar Met het Oog op Morgen  (NOS), waar projectleider en co-conservator Belle de Rode te gast was.  

Tip 3: I Hit You With a Flower  in het Stedelijk Museum Schiedam 
‘Meisjeskunst’: een term die in de jaren 80 vaak denigrerend gebruikt wordt, maar tegenwoordig juist een geuzennaam is. Zo ook in de tentoonstelling I Hit You With a Flower  in het Stedelijk Museum Schiedam. Waar kunstwerken met veel roze, goud, glitter en bloemen jaren geleden nog als onserieus bestempeld werden, worden deze vandaag steeds meer omarmd. En dat komt onder andere door pioniers als Lily van der Stokker en Kinke Kooi, die ondanks alle afwijzingen toch dichtbij zichzelf zijn gebleven en hun vrolijke stijl nooit hebben aangepast.  

De boodschap achter ‘meisjeskunst’ is vaak juíst serieus, goed doordacht en politiek geladen, verpakt in een aantrekkelijk jasje. “Een mannelijke docent op de kunstacademie werd helemaal onpasselijk van mijn kleurgebruik”, vertelt de Nederlandse kunstenaar Vera Gulikers. “Hij zei: ik krijg er een vieze smaak van in mijn mond, kun je er niet mee ophouden? Zo’n extreme reactie vond ik interessant. Ik werd me bewust dat die kleuren een vorm van protest konden zijn.” Gulikers’ werk is samen met dat van ruim twintig andere (inter)nationale kunstenaars te zien in de tentoonstelling.

Je bezoekt I Hit You With a Flower  tot en met 4 mei 2025 in het Stedelijk Museum Schiedam.

Wil je je deze vakantie ook alvast cultureel voorbereiden op het nieuwe jaar? Luister dan naar de tips van Rachel, Tom en Devina in Tussen Kunst en Katers  (NTR).