Ik droom vaak van de Koopgoot
In juli Simone Atangana Bekono het schrijven van de NPO Cultuur nieuwsbrief over. Deze brief vol kunst en cultuur ploft iedere vrijdag op de digitale deurmat van onze abonnees. Voor wie, tot ons verdriet, nog niet is ingeschreven op deze wekelijkse parel, delen we haar overdenkingen ook hier.
Het was toen ik het boek De eenzame stad van Britse schrijver Olivia Laing las, dat ik voor het eerst geïnteresseerd raakte in outsider art: een tak van de hedendaagse beeldende kunst die wordt bevolkt door kunstenaars die vaak leven aan de rand van de maatschappij. Geestesziekte, armoede, eenzaamheid als gevolg van migratie of algehele excentriciteit beïnvloedt hun werk, dat vaak moeilijk te vatten valt in populaire discoursen rondom kunst. Denk aan makers als Marcel Bascoulard, Ida Buchmann en Reverend H.D. Dennis, wiens werken vaak ongemakkelijk, kinderlijk, obsessief en maatschappelijk betrokken tegelijk zijn.
In Outsider art (2018) volgt filmmaker Jan Wouter van Reijen Nederlandse kunstenaars die werk maken dat je onder outsider art kan scharen. De Rotterdamse Mies van der Perk maakt schetsen van haar dromen en nachtmerries, zoals een prachtige tekening van een Koopgoot die in haar droom geen winkels bevat maar gesloten deuren. Lionel Plak laat zich inspireren door metronetwerken en vliegroutes, waar hij eindeloos pentekeningen en lijstjes van maakt op langzaam uit elkaar vallend papier. Desmond Tjon A Koy creëert prachtige, gedetailleerde tekeningen van de engelen en demonen die in zijn hoofd leven en laat zich inspireren door kunst en symboliek uit de Afrikaanse diaspora.
Alle kunstenaars in Outsider art lijken op de een of andere manier via kunst de verwarrende, overrompelende wereld te willen vatten die zowel in hun hoofd als daarbuiten bestaat. De gemene deler is dat ze vaak gebruik maken van simpel, alledaags materiaal, op de een of andere manier in de marge leven en veel werken met constante herhaling van patronen en symbolen. Door de kunstenaars in eigen woorden over hun werk te laten vertellen en met simpele, intieme beelden hun kunst te tonen, laat Van Reijen zo de unieke belevingswerelden schitteren die deze creaties mogelijk maken. Al snel kom je erachter dat hun blik op de wereld zo gek nog niet is.
Simone Atangana Bekono
Simone Atangana Bekono is schrijver van zowel proza als poëzie, docent en redacteur. Ze debuteerde in 2017 met de dichtbundel hoe de eerste vonken zichtbaar waren. Daarna verscheen in 2020 haar debuutroman Confrontaties, die werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2021 en bekroond werd met de Hebban Debuutprijs, het Beste boek voor jongeren en de Anton Wachterprijs 2022 voor het beste literaire prozadebuut. Hierna schreef ze de novelle Zo hoog de zon stond (2022) en onlangs de dichtbundel Marshmallow (2024), waarvoor ze de Jan Campertprijs 2024 ontving. Ze treedt geregeld op in zowel binnen- als buitenland en haar werk is vertaald in onder andere het Engels, Frans, Afrikaans en Italiaans.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!