Na deze voorstelling blijft het niet stil
Kan kwetsbaarheid krachtig zijn? Volgens choreograaf Faizah Grootens wel. Deze vraag vormde onder andere de basis voor haar nieuwe dansvoorstelling Tender Resistance, die deze week te zien is op Theaterfestival Boulevard in Den Bosch. Ik spreek Faizah vanuit New York, waar ze alweer aan een nieuwe voorstelling werkt.
Tijdens de coronacrisis viel het Faizah op dat er weinig meer met elkaar gepraat werd. En dat kwam niet door de anderhalve meter afstand of mondkapjes, maar omdat er niet naar elkaar geluisterd werd. “Men was vooral aan het zenden en stond niet open voor het standpunt van de ander”, vertelt ze. “Naar mijn idee groeide de polarisatie, die sindsdien alleen maar toegenomen is. We zoeken elkaar niet meer op in grijs gebied.” Kwetsbaarheid, tederheid en jezelf openstellen kunnen hier een oplossing voor zijn. Maar kwetsbaarheid is ook behoorlijk eng: “Het is totale oprechtheid en eerlijkheid, zonder te weten wat de uitkomst is.” Jezelf openstellen vraagt dus moed en kracht.
Het idee voor dit onderwerp kwam uit gesprekken met dansers Evelien Jansen en Amber Veltman. Het zijn dansers met wie Faizah al vaker heeft gewerkt, maar nog niet in deze samenstelling. Al pratende kwamen ze op het onderwerp voor Tender Resistance. “Ik werk niet vanachter een bureau. Mijn choreografie ontstaat in de studio”, vertelt Faizah. Daar werd er gesproken over wat tederheid en kwetsbaarheid betekent. Ook ging het over hoe vrouwen nog steeds anders worden behandeld dan mannen.
Hier komt een van Faizah’s inspiratiebronnen in beeld: Viola Davis. Een Amerikaanse actrice die zich hard maakt voor gelijkwaardigheid. Haar speech tijdens de Women’s March in 2018 raakte Faizah in het bijzonder. Vooral de manier waarop Viola sprak viel op: daadkrachtig met sterke armbewegingen, terwijl haar borstkas zacht bleef. Hierdoor kwam de boodschap sterk over, maar bleef ze ontvankelijk. Viola stelde zich niet alleen open om te spreken, maar ook om te ontvangen van haar publiek. Ze liet Faizah zien dat kwetsbaarheid en tederheid ook krachtig kan zijn. Je kunt je op een liefdevolle en tedere manier tegen een machtsstructuur verzetten, ofwel; Tender Resistance.
Naast een van haar idolen, liet Faizah zich inspireren door haar moedertaal Papiaments. “Er zit veel temperament en ritmiek in de taal. Taal is ritme en ritme is dans. De manier waarop je danst wordt dus ook beïnvloed door de taal die je spreekt.” Met een paar zinnen van Viola’s speech ging Faizah naar schrijfster Nathania Engelhardt. Zij schreef een gedicht in het Papiaments dat tijdens de uitvoering te horen is. Vervolgens vroeg ze zangeres Elia Isenia – een echte grand dame op Curaçao, het eiland waar Faizah geboren is – om het gedicht in te spreken.
Maar hoe breng je tederheid en kwetsbaarheid over met choreografie? Faizah: “Wanneer je echt met elkaar in gesprek gaat, stel je jezelf kwetsbaar op. Je wisselt af tussen het verharden en verzachten van je borstkas.” De dansers beelden dit duidelijk uit. Ze bewegen vanuit hun torso, want dat is waar je emoties opslaat, meent Faizah. Behalve voor het gedicht, vormde Viola Davis ook een inspiratiebron voor de choreografie. Hierin komen de sterke handbewegingen van de actrice naar voren. En anders dan bij de meeste dansvoorstellingen, wordt het podium goed belicht zodat de gezichtsuitdrukkingen van Evelien en Amber zichtbaar zijn.
Volgens Faizah sluit de sfeer van Theaterfestival Boulevard aan bij haar voorstelling. “Het is een festival waarbij het publiek niet alleen komt om vermaakt te worden, maar na afloop van een voorstelling met elkaar in gesprek gaat.”, vertelt ze. “Ik heb geen controle over hoe iemand iets ervaart, maar ik hoop dat men zichzelf door het zien van de voorstelling als het ware kan verzachten.” Ook het thema van het festival past bij Tender Resistance; “Dit jaar staat het in het teken van gezamenlijke verwondering. Wat moet je doen om verwonderd te raken? Precies, jezelf openstellen. Dat is kwetsbaar.”
Wil je meer over Faizah te weten komen? Podium Dans (NTR) maakte een portret van haar.
Eva Metselaar
Bezoekt graag musea maar kan zich ook helemaal verliezen in de online wereld van kunst en cultuur. Doorkruist alle uithoeken van TikTok om er vervolgens met een zelfgemaakte video weer vandaan te komen.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!