Binnen stormt het
Sommige mensen zweren dat de herfst hun favoriete seizoen is. Ze reposten foto’s met teksten als ‘romanticizing fall’ en ‘dancing… in the rain’. Ik wil die mensen het liefst een klap in hun gezicht geven. Maar misschien ben ik een tikje hypocriet hier, want dit is niet altijd zo geweest. Als kind vond ik de herfst juist geweldig. Vermoedelijk heeft het te maken met lengte. Hoe langer je wordt, hoe breder je gezichtsveld. Opeens kijk je voorbij de tafelpoot, de sfeervolle verlichting en kan je niet alleen de vensterbank, maar nu ook het raam zien waar buiten alles grijs en kaal is. Waar je eerst vooral gekleurde blaadjes zag, zie je nu donkere wolken.
Natuurlijk heeft elk nadeel zijn voordeel. Het veranderen van de seizoenen heeft menig kunstenaar aangezet tot het maken van fantastisch werk. Denk aan Vivaldi’s Vier Jaargetijden (1723). Ook in Schiedam heeft het klimaat kunstenaars en curatoren geïnspireerd. Sinds kort is daar de Monopole geopend. Deze nieuwe art space, zoals het museum het noemt, is gevuld met werk geïnspireerd op natuurfenomenen. Ik trok mijn regenlaarzen aan en ging er heen.
Als je de Monopole binnenstapt, zie je als eerste een film van een man op de Noordpool Hij staat gewoon stil, zo lijkt het. Maar als je beter kijkt zie je dat hij steeds een klein stukje op schuift. Kunstenaar Guido van der Werve bewoog 24 uur lang tegen de draairichting van de wereld in, om zo een dag niet met de wereld mee te draaien. Number Nine (The Day I Didn’t Turn with the World) is zijn gedoemde poging om even niet met de wereld mee te doen.
Ik loop naar boven en kom in een ruime zaal. Vroeger was de Monopole een bioscoop. Het werk Sunbeam Captured II hangt nu waar voorheen het witte doek hing, zo stel ik me voor. Licht schijnend op water in een ronde glasplaat projecteert daar nu een prachtige warme oranje cirkel op de muur. Met dit werk wilden kunstenaars Sabine Marcelis en Boris Acket een zonnestraal vangen die perfect op het water scheen.
Op het balkon ritselen rietstengels. Er is geen wind, maar ze zijn bevestigd aan bewegende sensoren. Die sensoren staan in contact met de tuin van kunstenaar David Bowen, duizenden kilometers verderop. De wind in Minnesota bepaald dus de wind in de Monopole. Ik vind het een romantisch idee; twee plekken die zo ver van elkaar afliggen, zo verschillen en toch verbonden zijn door de geest van een kunstenaar.
Achter het riet is een kamer met vierkante gaten in de muur. Vroeger scheen hier waarschijnlijk het licht van een filmprojector doorheen en nu biedt het een leuk doorkijkje naar de kunstwerken in de Monopole. In het midden van de kamer staat een stenen sculptuur. Waterdruppels botsen tegen elkaar en reizen samen verder naar het midden van het werk, waar ze uiteindelijk in verdwijnen. Het lijkt wel alsof de druppels een voorbedacht patroon volgen, maar volgens de zaaltekst is het de natuur die water altijd naar het midden van de aarde roept.
Plotseling klinkt er een donder door de Monopole. Vanaf het balkon zie ik bliksem door de zaal flitsen. Een echte herfststorm. Ik loop naar beneden en ga op de daarvoor bedoelde zitzakken liggen. Een grijs net daalt vanaf het plafond neer en blijft vlak boven me zweven. Het lijkt op een wolk en de gewichtjes op regendruppels. Ik ontspan me en zak verder in de zitzak weg. Onder me hoor ik het piepschuim ritselen en de storm razen. Op deze manier is een storm wel dragelijk, gezellig zelfs. En even zie ik het ook: De schoonheid van de herfst.
Ik raad je aan de Monopole in Schiedam zelf te bekijken. Het programma Nu te Zien! (AVROTROS) op NPO Start geeft alvast een voorproefje.
Eva Metselaar
Bezoekt graag musea maar kan zich ook helemaal verliezen in de online wereld van kunst en cultuur. Doorkruist alle uithoeken van TikTok om er vervolgens met een zelfgemaakte video weer vandaan te komen.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!