Kijk

Nederland Horrorland

Elke vrijdag ploft Alma Mathijsens nieuwsbrief vol kunst en cultuur op de digitale deurmat van onze abonnees. Voor wie, tot ons verdriet, nog niet is ingeschreven op deze wekelijkse parel, delen we haar overdenkingen ook hier. Zo blijf je toch op de hoogte van Alma’s kijk op alles wat er nú te zien, te beluisteren of te bezoeken is in het culturele landschap.

Schermafbeelding 2025 01 21 om 11 17 53

Alma Mathijsen

Geplaatst op maandag 27 oktober 2025

Dat er niet eerder een film is gemaakt over de witte wieven verbaasde me. Als er één legende van Nederlandse afkomst is die we allemaal kennen, dan zijn het wel de vrouwen die als mist dicht boven de grond zweven. Regisseur Didier Konings en scenarist Marc S. Nollkaemper wisten meteen dat ze hier iets mee wilden doen. De mythe wordt op talloze manieren verteld, maar bijna altijd kwamen er vrouwen in voor die andere vrouwen hielpen. De wieven kunnen alleen slecht handelen als de ander dat ook doet. 

Vrouw in middeleeuws dorp
Foto: NPO

Dat er uitvoerig onderzoek is gedaan voor deze film blijkt uit alles. Er wordt Nedersaksisch dialect gesproken, wat voor een griezelige afstand zorgt. Direct ligt er een laag over de film heen die niet meteen te plaatsen is, wat het geheel unheimisch maakt, voor zover het dat niet al het geval was. Bij Nederlands gesproken films moet ik me altijd even verzetten tegen de aandrang om alles plat, te realistisch en onbeholpen te vinden. In het Engels heb ik daar nooit last van, maar dat komt denk ik vooral omdat ik die taal net iets minder goed beheers. Door het Nedersaksisch heb ik daar geen enkele last van. Witte wieven speelt zich af in een dorp dat grenst aan een bos waar niemand levend uit komt. Aan het begin van de film haalt een vrouw twee bebloede vingers onder de deken vandaan, ze menstrueert. Haar man zegt dat ze het niet voor hem hoeft te verstoppen, het is duidelijk dat ze weer niet zwanger is geworden. Dat lijkt wel het enige doel te zijn voor de vrouwen in het zwaar gelovige gehucht.

            Het is bewonderingswaardig hoe deze legende verteld wordt. Iedereen in het dorp is doodsbang voor wat er zich in het bos afspeelt, alleen met fakkels en wanneer er echt geen andere keuze is, durven ze erop af. Uiteindelijk blijkt het ware kwaad zich juist in de verstikkende gemeenschap zelf te bevinden. Frieda wordt verstoten, maar vindt haar bevrijding tussen de oeroude bomen. 

Kijk Witte wieven (VPRO) hier (64 min)

Vrouw kijkt angstig boven kaarsen
Foto: NPO
Schermafbeelding 2025 01 21 om 11 17 53

Alma Mathijsen

Zal nooit ergens aankomen zonder snacks, zelfs in het theater smokkelt ze chips mee. Leest boeken het liefst in een keer uit, bij voorkeur in bad met extreem veel schuim en een bord pasta. Schrijft in de tussentijd romans over alles wat haar hart doet breken.

Op de hoogte blijven?

Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!