Oostpool toont de rijkheid van emoties

Als Selin door Daria Bukvić, artistiek leider van Oostpool, gevraagd wordt voor deze rol, weet ze meteen: dit wil ik doen. Toch blijft ze – in haar woorden – “low key” en besluit ze er een nachtje over te slapen. Diezelfde avond grijpt het script haar zo aan dat ze het twee keer achter elkaar leest. “Het raakte me enorm”, vertelt ze. “Alles is echt heel mooi, scherp en beeldend geschreven.” Wat de actrice ook aanspreekt, is dat het stuk drie stevige vrouwenrollen heeft. “Dat is zeldzaam in het theater.”  
 
Werken met Daria Bukvić, die met deze voorstelling na een break  terugkeert in het theater, stond al een lange tijd bovenaan het verlanglijstje van Selin. “Alles wat zij maakt, is zo geweldig. Ze heeft een groot talent voor acteurs in hun kracht zetten en naar een hoger niveau tillen. Ze haalt echt een vuurtje in mij naar boven. Ik vind het heel fijn om met iemand te werken die precies weet wat ze wil. Als actrice geef ik me daar graag aan over. Als ik voor haar op de vloer sta, is er voor mij geen comfortzone meer. Ik heb gewoon zin om te gaan.” 

Het toneelstuk is geschreven door de Australische schrijver Kendall Feaver en naar het Nederlands vertaald door Bregje Hofstede. Hoofdpersoon Anna is een meisje van 18 dat kampt met een bipolaire stoornis. Er zijn veel nieuwe dingen tegelijkertijd aan de hand in haar leven. Ze staat op het punt te kiezen of en wat ze wil studeren. Ze moet van haar vertrouwde kinderpsychiater switchen naar een psychiater voor volwassenen. Ze heeft een moeder die het lastig vindt om haar los te laten. Én ze heeft net een vriendje. “De hele voorstelling zie je de relaties tussen deze mensen. Hoe ze telkens proberen te zoeken naar verbinding, maar juist ook verder van elkaar verwijderd raken.” 
 
Op zolder vindt Anna haar oude schriften, waardoor ze erachter komt dat ze vroeger heel goed kon schrijven. Ze had er echt talent voor, maar op dit moment kan ze niet bij die creativiteit. Ze heeft het gevoel dat dit door haar medicatie komt en besluit daarom zelfstandig te stoppen. Dit leidt tot een terugval. “We praten wel over mentale gezondheid, maar het blijft toch altijd aan de oppervlakte. Ik denk dat dit stuk op een toegankelijke manier een heel intiem inkijkje geeft in hoe het leven van iemand met een mentale ziekte eruit kan zien. Zowel voor de persoon zelf als voor de naasten. Alle nuances en kleuren die erbij komen kijken, zijn zo goed verwerkt.” 

Ik kan me voorstellen dat het veel van je vraagt om een rol als deze te spelen, vertel ik Selin. “Tijdens het spelen ga ik mee met de ups en downs van het personage. Eerst gaat het heel goed en dan zakt Anna opeens in een diep dal. Natuurlijk kan ik niet weten hoe het echt voelt om een bipolaire stoornis te hebben, maar de energieshifts merk ik tijdens het spelen wel. Daarnaast is het een vrij fysieke voorstelling. Daria zei laatst ook: het is eigenlijk gewoon een work-out van twee uur. Aan het einde ben ik kapot, maar ik schud alles ook weer makkelijk van me af na het spelen. Anders is het niet houdbaar om het avond na avond te spelen.” Uiteindelijk is ze vooral heel dankbaar dat ze dit verhaal mag vertellen.   

Als je iemand speelt die mentaal ziek is, ga je snel een idee spelen dat je in je hoofd hebt, denkt Selin hardop. “Dat wil ik absoluut niet doen. Ik wil deze rol juist zo echt mogelijk spelen. Het is iets heel kwetsbaars en ik voel daarom ook een verantwoordelijkheid om mijn werk zo secuur mogelijk te doen. Ik wil niemand belachelijk maken of kwetsen.” De actrice hoopt juist dat mensen zich erin kunnen herkennen. “Tijdens een repetitie kwamen een aantal mensen kijken. Eén keer zei iemand dat ze zelf een zusje heeft dat bipolair is en dat ze mij een compliment wilde geven. Wat ik deed, kwam namelijk precies overeen met hoe haar familielid zich gedroeg. Dat raakte me echt. Ik dacht: oké, dan zitten we hopelijk op het goede spoor.” 

Om zich voor te bereiden op de rol van Anna, heeft ze boeken gelezen, series en films gekeken en – tot haar eigen verbazing – veel op TikTok gezeten. “Ik kwam erachter dat daar een hele community is van mensen die heel open zijn over hun bipolaire stoornis. Zelfs hun diepste dal, als ze een manische episode hebben, leggen ze vast. Wat zijn de kenmerken? Wat is mijn signaleringsplan? Alles wordt gedeeld. Het is een gemeenschap die volgens mij heel veel aan elkaar heeft, omdat ze weten: ik ben niet alleen. Voor mij was dit echt een grote, onverwachtse inspiratiebron.” 
 
Maar dat is niet het enige wat Selin geleerd heeft van het werken aan dit toneelstuk.  
“In het hoofd duiken van iemand die zulke pieken en dalen kent, heeft me veel geleerd over de rijkheid van emoties. De slechte én de mooie momenten zijn zo intens. De ene keer kun je de wereld aan en zie je jezelf in staat om alles te bereiken wat je wil. En het andere moment zie je geen licht meer aan het einde van de tunnel. Die tweestrijd is enorm heftig en iets waar veel mensen mee moeten dealen. Toch wordt er weinig over gesproken, daarom is deze voorstelling ook zo belangrijk.” 
 
The Almighty Sometimes is vanaf nu door heel Nederland te zien tot en met 24 januari.