Hoe ervaar je kunst als je niet kunt zien?
Wat maakt kunst aantrekkelijk voor iemand die slechtziend of blind is? In een speciale aflevering van Tussen Kunst en Katers (NTR) neemt Akua ons mee naar het Van Abbemuseum in Eindhoven. George is een enorme kunstliefhebber en heeft daarnaast ook een visuele beperking. Nu vraag je je nu misschien (nog) af: hoe gaat dat samen? Daarom zet ik drie manieren om kunst te ervaren met je andere zintuigen op een rijtje.
1: Van Gogh op gevoel
Als je aan de kunstwerken van Vincent van Gogh denkt, denk je natuurlijk meteen aan schilderijen die veilig achter glas hangen. Absoluut niemand mag Zonnebloemen of De aardappeleters aanraken. Maar juist die tast is zo belangrijk voor mensen met een visuele beperking. Daarom bedacht het museum een oplossing: ze hebben 3D-geprinte versies laten maken van de werken. Zo kun je al die dikke penseelstreken dus wél voelen.
Voor de volledige ervaring kun je zelfs een maquette van De slaapkameraanraken, de geur van natgeregend gras ruiken bij zijn natuurschilderijen én luisteren naar de woorden van Van Gogh zelf. Zo word je tijdens de rondleidingen aan de hand van geur, tast en geluid volledig meegenomen in de wereld van deze iconische Nederlandse kunstenaar.
2: Klein decor van Het Nationale Theater
3D-printers blijken een enorme uitkomst. Ook Het Nationale Theater gebruikt deze namelijk om hun voorstellingen toegankelijker te maken voor slechtziende en blinde mensen. Productiehuis Drop of Lemon Studio maakt kleine versies van het decor van hun theatervoorstellingen. Hierdoor kunnen bezoekers met een visuele beperking dus door middel van tast ervaren wat voor decor er gebruikt wordt. Doordat er ook losse en bewegende onderdelen op de maquette zitten, kunnen zelfs veranderingen tijdens de voorstelling worden nagemaakt.
Natuurlijk speelt ook het gehoor een heel belangrijke rol in de kunstbeleving voor mensen die weinig of niets kunnen zien. Daarom organiseert HNT voorafgaand aan de voorstelling een Meet & Feel. Hierin stellen de acteurs zichzelf voor, zodat de bezoekers weten welke rol bij welke stem hoort. Ook mag je voelen aan de kostuums en rekwisieten. Zo ga je dus volledig voorbereid het theaterstuk in.
3: Onbeperkt Van Abbe
Bij het Van Abbemuseum in Eindhoven kun je kunst niet alleen zien, maar ook ruiken, horen en zelfs proeven. Aan de hand van braille, geurkaarten, kunstreplica’s die je mag aanraken en geluidslandschappen ervaar je de kunstwerken op manieren waarvan je misschien niet wist dat het mogelijk was. Iedere tweede zondag van de maand organiseert het museum multi-zintuigelijke rondleidingen in een ander deel van het gebouw, zodat je telkens iets nieuws ontdekt.
Voor Tussen Kunst en Katers (NTR) brengt Akua samen met George, die zelf blind is, een bezoekje aan deze tentoonstelling Dwarsverbanden. Ben jij nieuwsgierig naar hoe hij zonder zicht toch enorm kan genieten van kunst? Luister dan nu!
Seshiekela Moerlie
Gaat het liefst iedere ochtend naar de film. En luistert met plezier elke dag naar dezelfde playlist: een mix van queer pop en Indonesische liedjes.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!