Lees

Poëzie voor beginners

Deze week begint de Poëzieweek, een uitgelezen moment om poëzie te (her)ontdekken. Maar wat als je je nooit eerder hebt gewaagd aan een dichtbundel? De Gedichten Apotheek van Philip Huff was voor mij een fijne, eerste stap in het land van poëzie. Een bundel die niet alleen troost en inzicht belooft, maar ook een recept voor de kwalen van het hoofd en het hart. 

Remi

Remi Kerkhoven

Geplaatst op dinsdag 28 januari 2025
Dit is de cover van de gedichtenapotheek. Het boek is turquoise en heeft een watermerk van een apothekerslogo erop staan.

Ik moet het eerlijk toegeven, ondanks dat ik een ontzettende boekenwurm ben, heb ik nog nooit een gedichtenbundel, poëziecollectie of verzenverzameling gelezen. De enkele gedichten die ik sporadisch een keer heb doorgenomen gingen mijn pet te boven. Ze waren vaag, onduidelijk en confronteerden me met een gevoel dat niemand graag ervaart: het gevoel van dom zijn.  

Toen ik dit weekend mijn favoriete Haarlemse boekhandel inliep om weer eens geld uit te geven dat ik niet had, werd ik daarentegen toch geïntrigeerd door een boek dat op de nummer 1 van de bestverkochte boeken van de winkel stond. Kwam het door de groene, blauwe of turquoise kleur (meningen verschillen)? Of kwam het door de simpele vormgeving dat mij eigenlijk altijd aanspreekt op het gebied van boeken. Ik weet dat er een bekende uitspraak is – iets in de trant van don’t judge a book by it’s cover – maar sorry, wie doet dat nou!? 

Onder het mom van “een cadeautje voor mijn tante” verdween De gedichten apotheek (uitgeverij Prometheus) van Philip Huff dus verpakt in cadeaupapier in mijn tas.  

De poëziebundel heeft welgeteld drie dagen ongeopend op mijn keukentafel gelegen, maar nu ligt het boek zonder cadeaupapier op mijn schoot.  

“Voor iedereen die eens iets van verlichting vond door een gedicht – of daarnaar op zoek is”, staat er op de eerste pagina.  

Zoals de ondertitel luidt moet het boek Poëzie op recept van het hoofd en het hart bieden. In de inhoudsopgave staan allerlei kwaaltjes, gemoedstoestanden en motivaties ingedeeld in kopjes die te overzien zijn: mentaal en emotioneel welzijn, zelfbeeld en zelfacceptatie, de wereld en andere mensen en nog een paar andere categorieën, waaronder natuurlijk de liefde. 

Ik koos een onderwerp dat iedereen in mijn omgeving, ikzelf en ongeveer de helft van de wereld op dit moment last van heeft: populismedepressie.  

Daarvoor moet ik op bladzijde 169 zijn. Volgens Huff moet dit gedicht ook werken bij “cynisme, teleurstelling over de staat van de wereld, ongenoegen, depressie, desillusie, gevoelens van onrecht, wanhoop en pessimisme.” Gelukkig ervaar ik dit allemaal.  

Voordat je een gedicht induikt zonder enige context behalve het woord populismedepressie, geeft Philip Huff een fijne introductie. Hij vertelt over toenemende klimaatzorgen en oorlogen die constant in het nieuws zijn en de standpunten die populistische leiders daarover innemen: voor veel mensen ontzettend beangstigend. Het gedicht dat hij heeft uitgezocht voor deze gemoedstoestand is van W.S. Merwin, een Amerikaanse poëet geboren in 1927. Merwin stond vooral bekend om zijn anti-oorlogse houding, die centraal stond in zijn werk.

 

Degedichtenapotheek

Zijn gedicht Leven met het nieuws beschrijft hoe het nieuws als een onophoudelijke vloedgolf op ons afkomt: de wereld verandert sneller dan ooit, en wat eens vertrouwd was, valt in stukken uiteen. Het persoonlijke verdwijnt in de achtergrond, weggestopt tussen alledaagse berichten. 

Toch eindigt het gedicht niet in mineur. Merwin wijst erop dat geduld alleen niet voldoende is om deze chaos te doorstaan. "Onze enige hoop is om zelf het daglicht te zijn," klinkt de boodschap. En juist dát maakt dit gedicht perfect voor mensen die wel eens kampen met populismedepressie. In een wereld waar alles onder je voeten lijkt te schuiven, roept Merwin op om actief licht te brengen — hoe klein die bijdrage ook mag zijn. 

De Gedichten Apotheek biedt naast Merwin nog veel meer poëten. Van bekendere schrijvers zoals Rumi, Sylvia Plath en Ellen Deckwitz tot aan Hans Faveray en M. Vasalis. Wat deze bundel zo toegankelijk maakt, is dat je er niet alleen voor staat. Huff zorgt met zijn context en uitleg dat je als beginnende poëzielezer niet hoeft te verdrinken in cryptische regels of verborgen betekenissen. Het voelt een beetje alsof iemand naast je zit, die zegt: “Kijk, hier moet je op letten. Dit is waarom dit gedicht je kan raken.” En dat is precies waarom dit boek niet drie dagen ongeopend op mijn keukentafel is blijven liggen. 

Ben je benieuwd geworden naar het boek en de beweegredenen erachter? Luister het interview met Philip Huff in Nieuwsweekend (omroep MAX) van NPO Radio 1! 

Luister hier (10 min)

Remi

Remi Kerkhoven

Is onmogelijk aan te treffen zonder een boek op zak, muziek op haar oren (als er maar enige vorm van groove in zit) of filosoferend over de talloze films die ze in kleine filmhuizen heeft gezien. Het liefst op de hoogte van alle nieuwtjes in het culturele landschap, zodat ze kan opscheppen. 

Op de hoogte blijven?

Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!