Prins de Vos fotografeert tot het systeem verandert
In een zacht verlichte werkhoek thuis, omringd door negatieven, afdrukken en compacte middenformaat camera’s, spreek ik fotograaf en filmmaker Prins de Vos over diens nieuwste werk On Hold. Geen statige studio, geen koele witte achtergronde, maar een intieme ruimte vol aandacht. Precies zoals ook diens fotografie voelt: persoonlijk, invoelend en gedreven door de noodzaak te laten zien wie onzichtbaar blijft.
Het klinkt eenvoudig, maar als Prins het zegt, krijgt het gewicht. In diens foto’s hangt de tijd stil, om momenten vast te houden die anders vervliegen. "Ik heb zelf niet zo’n soepel geheugen," vertelt Prins. "De camera is een soort extern geheugen geworden. Een manier om iets te bewaren, om het bestaan te markeren." Die persoonlijke drijfveer komt tot uiting in de fotoserie On Hold, momenteel te zien in Melkweg Expo. Al twee jaar lang werkt Prins aan het project over trans en non-binaire mensen die op een wachtlijst staan voor genderbevestigende zorg. In Nederland wachten op dit moment zo'n 7000 mensen gemiddeld drie jaar op hun eerste intake. "Over die cijfers hoor je veel, maar de mensen daarachter zie je zelden," zegt Prins. "Ik wilde ze een gezicht geven. En een stem."
Prins noemt zichzelf een "mensenfotograaf." Dat klinkt vanzelfsprekend, maar voor iemand die sociale situaties soms als ingewikkeld ervaart, is het allesbehalve dat. “De camera geeft me een rol,” zegt Prins. “Een reden om dichtbij te komen.” In On Hold portretteert die mensen in hun eigen omgeving, thuis tussen hun spullen, herinneringen, planten of vlaggetjes. "Ik fotografeer bewust niet in een studio. Trans en non-binaire personen worden in kunst vaak uit hun context gehaald. Alsof het enkel hun identiteit is die telt. Maar iedereen heeft diens eigen verhaal, diens eigen ruimte, diens eigen licht."
Een voorbeeld is Mika, te zien op een van de werken in de expo. "Een foto uit deze serie won een World Press Photo Award," vertelt Prins. "Mika had twee jaar gewacht op een intake en diens borstoperatie uiteindelijk zelf betaald. Veel mensen vinden de foto’s heftig, maar voor mij spat de opluchting er vanaf. Trans joy, bevrijding."
In de ruimte hangen ook de portretten van Ylva uit Groningen en Laurence uit Amsterdam. Bewuste keuzes. “Het probleem speelt niet alleen in de Randstad,” benadrukt Prins. "Ook in Limburg, Friesland, overal wachten mensen. Ik wil die breedte laten zien."
De ontmoeting is belangrijker dan de camera
Prins werkt bewust met analoge, compacte camera’s. "Geen grote flitsers of apparatuur. Ik wil geen afstand creëren, maar juist ruimte voor contact." Vaak zijn het de eerste beelden van de sessie die uiteindelijk blijven hangen. “Het is intuïtief. Als het klopt, voel ik het meteen.” Thuis begint dan het wachten. Op de ontwikkelde negatieven, op wat is vastgelegd. “Ik werk liever niet digitaal, want dan wil ik meteen oordelen. Analoog dwingt me om los te laten. Dat vertraagt. En dat is precies wat ik nodig heb.”
Een project dat pas af is als het systeem verandert
On Hold is geen afgesloten serie, geen afgerond hoofdstuk. "Ik ga door tot er iets verandert," zegt Prins stellig. “Als ik kon, zou ik alle 7000 mensen fotograferen. Maar ik probeer in ieder geval een divers beeld te laten zien qua leeftijd, achtergrond, verhaal. Om mythes te doorbreken. Dit is geen trend. De wachttijd in de generbevestigende zorg is een urgent, maatschappelijk probleem.”
Toch is het ook een bron van schoonheid en verbinding. “Ik heb zoveel mooie mensen ontmoet. Het voelt soms alsof ik er een hele groep nieuwe vrienden bij heb.”
On Hold van Prins de Vos is t/m zondag 24 augustus te zien in de Melkweg Expo, Amsterdam. Prins maakte ook een korte documentaire (Omrop Fryslân), waarin verhalen achter de portretten in On Hold tot leven komen.
Rachel Pouwer
Presentator en cultuurverslinderRachel Pouwer begon haar carrière op de covers van grote modebladen, terwijl ze notarieel ondernemingsrecht studeerde aan de Universiteit Utrecht en haar eerste stappen zette op de Zuidas. Maar haar hart voor ateliers en theaterzalen klopte harder dan dat voor aktes en aandeelhouders. Inmiddels is Rachel vijf jaar de culturele speurneus van de NTR. Voor NPO Cultuur neemt ze je - op tv en socials - mee naar repetitiezalen, premières en culturele experimenten, en presenteerde ze de podcast 'Tussen Kunst en Katers.'
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!