De belichaming van de jaren '90
Elke vrijdag ploft Alma Mathijsens nieuwsbrief vol kunst en cultuur op de digitale deurmat van onze abonnees. Voor wie, tot ons verdriet, nog niet is ingeschreven op deze wekelijkse parel, delen we haar overdenkingen ook hier. Zo blijf je toch op de hoogte van Alma’s kijk op alles wat er nú te zien, te beluisteren of te bezoeken is in het culturele landschap.
De beste documentaire over Jim Carrey is ongetwijfeld Jim & Andy, waarin Jim zich zo vereenzelvigd met de rol van Andy Kaufman dat hij hem langzaam lijkt te worden. Toch loont het ook de moeite om naar Jim Carrey – America Unmasked (VPRO) te kijken, die sinds vandaag op NPO Start staat. Daarin wordt treffend aangetoond dat de grappigste man op aarde symbool staat voor de welvaart uit de jaren ‘90. Alles in zijn wereld is satire en alles is politiek. Op een gegeven moment wil hij dat mensen hem niet langer aanspreken met zijn naam, maar naar hem refereren met een teken, net zoals Prince dat deed. Het teken in kwestie: de dollar. Tijdens de eeuwwisseling is hij te gast in een talkshow, hij strooit confetti in het rond, grijpt naar de camera, sprint de studio uit, spuit ketchup en mosterd in het gezicht van een hotdogverkoper, geeft een voorbijganger een vuistslag, werpt zichzelf op de motorkap van een gele taxi, en trekt vanaf het dak grimassen om de nieuwe eeuw in te luiden. Jim Carrey is Amerika in zijn hoogtijdagen: egoïstisch, grotesk en verslavend. Na de aanslagen in de WTC-torens verandert alles. Ook voor Carrey, zo betoogt de documentaire. Zijn films worden serieuzer en zwaarmoediger. Een van mijn lievelingsfilms ooit gemaakt stamt uit die periode: Eternal Sunshine of the Spotless Mind.
Inmiddels maakt Carry geen films meer, hij heeft zich op het schilderen van immens grote doeken gericht. Het is moeilijk om er iets zinnigs over te zeggen. Misschien moet ik ze ook niet bekijken op mijn telefoon, daar zijn ze zeker niet voor bedoeld. Aan het einde van de documentaire vertelt Carrey over zijn ouders, en hoezeer hij wilde bewijzen dat hij zijn geboorte waard was: ‘From a very young age I wanted to convince them that I was a miracle, then I wanted to convince the world that I was a miracle. And now I want to convince the world that I’m just like them.’
Ik weet niet wie mijn favoriete Jim Carrey is. De brute satiricus die een spiegel op de maatschappij richt uit de jaren ‘90, de zwaarmoedige acteur die zich zo inleefde in zijn rollen dat hij ze werd, of de schilder uit het heden die een van ons wil worden.
Alma Mathijsen
Zal nooit ergens aankomen zonder snacks, zelfs in het theater smokkelt ze chips mee. Leest boeken het liefst in een keer uit, bij voorkeur in bad met extreem veel schuim en een bord pasta. Schrijft in de tussentijd romans over alles wat haar hart doet breken.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!