Te boos om verheugd te zijn
Elke vrijdag ploft Alma Mathijsens nieuwsbrief vol kunst en cultuur op de digitale deurmat van onze abonnees. Voor wie, tot ons verdriet, nog niet is ingeschreven op deze wekelijkse parel, delen we haar overdenkingen ook hier. Zo blijf je toch op de hoogte van Alma’s kijk op alles wat er nú te zien, te beluisteren of te bezoeken is in het culturele landschap.
In een klein dorp in het noorden van Frankrijk ligt een oud klooster. Daar komen al jarenlang kunstenaars vanuit heel Europa om in rust te werken aan een nieuw project. Overdag heerst er concentratie in de uitgestrekte vleugels van het gebouw waar maar liefst zestig mensen kunnen verblijven, in de avond gaan de gemeenschappelijke ruimtes open. Soms zijn er feesten in de krochten van het gebouw, soms performances in de verouderde kapel, en bijna iedere avond wordt er wel een film vertoond in de mediaruimte. Die staat vol met verzakte banken en fauteuils die op het punt van instorten staan. Het was daar dat ik voor het eerst een film van Agnès Varda zag. We keken The Gleaners and I en The Beaches of Agnès achter elkaar. Beide prachtige documentaires, die hun eigen regels hebben gecreëerd.
‘I tried to be a joyful feminist, but I was very angry.’
Dat hoorde ik Varda zeggen en meteen hield ik van haar. In al haar films zit een enorme levenslust die aanstekelijk werkt. Ik verzamelde haar films als bedeltjes aan een armband. Er is een documentaire over haar leven gemaakt. In Close up: Viva Varda zien we wat er gebeurt als de camera haar uit handen wordt genomen. Ik kan niet anders zeggen dan dat ik duizendmaal liever naar haar eigen films kijk, juist wanneer die over haar leven gaan, maar toch is deze documentaire een goede toevoeging. Vooral wanneer ik haar hoor zeggen:
‘Ik geloof dat ieder gevoelig persoon een beetje androgyn is. Dat je gevoelig bent, betekent dat je seksuele identiteit niet vastligt in je gedachten.’
Ze kreeg op jonge leeftijd een relatie met de beeldhouwer Valentine Schlegel. De andere liefdes van haar leven waren voornamelijk mannen. In een interview met Metropolis M zei ze: ‘Van mannen houden is een ander ding, maar in mijn werk sta ik van nature veel dichter aan de kant van de vrouwen’.
Het wordt ontroerend wanneer actrice Jane Birkin aan het woord komt.
‘Je mist haar als ze er niet is. Als ik iets moois zie, een strand, een expositie, iets waar ik daarvoor nooit geïnteresseerd in was, […] dan denk ik: Merde, waar is Agnès? Dat had ze mooi gevonden. Dat is sterker dan regisseren. Dat is liefde.’
Het is een godszonde dat ze er nu niet meer is. Zij had iets kunnen maken dat houvast biedt in deze akelige tijden waarin een groep ultra-rijke mannen die geilen op de Apocalyps elkaar op de borst blijven slaan.
Alma Mathijsen
Zal nooit ergens aankomen zonder snacks, zelfs in het theater smokkelt ze chips mee. Leest boeken het liefst in een keer uit, bij voorkeur in bad met extreem veel schuim en een bord pasta. Schrijft in de tussentijd romans over alles wat haar hart doet breken.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!