Opium
Luister
Over deze podcast
Opium is hét kunst- en cultuurprogramma, met interviews en reportages, een artist in residence in ons Opium Atelier en een eigen Nachtkastje. En muziek om je te verwonderen, en dan bij in slaap te vallen.
Categorie
Radio gemist
Afleveringen
do 18 december
Het gesprek - Fleur Speet (18 december 2025)
Annemieke Bosman in gesprek met podcastmaker Fleur Speet. Deze week verschijnt de nieuwe podcastserie Historische Klassiekers van Fixdit, waarin elf hedendaagse schrijvers elf vrouwelijke auteurs uit de periode 1500-1800 opnieuw tot leven brengen. De reeks maakt deel uit van een breder project dat deze literaire herontdekkingen combineert met onderwijsvernieuwing. Elke aflevering is gebaseerd op een hertaling van het historische werk door een hedendaagse schrijver, die speciaal voor dit project is uitgenodigd om tien pagina's te hertalen. De reeks bevat bijdragen van onder anderen Joke van Leeuwen, Alfred Schaffer, Ilja Leonard Pfeijffer, Sanneke van Hassel en Simone Atangana Bekono. Zij hertaalden het werk van vrouwelijke auteurs als Anna Bijns, Anna Roemers, Juliana de Lannoy, Aagje Deken en Betje Wolff. Fixdit is een collectief van schrijvers, vertalers en onderzoekers dat streeft naar een evenwichtiger literair landschap. Met Historische Klassiekers zet Fixdit zijn missie voort om vergeten vrouwelijke stemmen opnieuw hoorbaar te maken — ditmaal met steun van onderwijs- en cultuurpartners.
wo 17 december
Het gesprek - Arnold van Bruggen (17 december 2025)
Annemieke Bosman praat met documentairemaker Arnold van Bruggen. Texelse sportduikers halen in 2014 honderden kostbare voorwerpen uit een scheepswrak in de Waddenzee. Leren boekbanden, gouden gebruiksvoorwerpen en als klapstuk een unieke 17e-eeuwse jurk in wonderbaarlijk goede staat. Ze plaatsen de wetenschap voor grote raadsels en de betrokkenen voor dilemma’s. Wie heeft recht op de vondsten: de Texelse duikers, een lokaal museum of het Rijk? En wat moet er met de rest van de schatten van het Palmhoutwrak gebeuren? Na de bejubelde driedelige serie De jurk en het scheepswrak (nominatie Nipkowschijf 2023) gaat documentairemaker Arnold van Bruggen in een nieuwe film dieper in op die laatste vraag in de nieuwe documentaire De redders van het scheepswrak. De jurk is inmiddels in volle glorie te zien in het Texelse museum Kaap Skil, maar er liggen nog honderden kostbare voorwerpen in het scheepwrak in de Waddenzee. Als gevolg van erosie door klimaatverandering en veranderende stroming dreigen ze binnen enkele decennia voorgoed te verdwijnen. De Texelse sportduikers, die ooit de jurk vonden, mogen niet meer op deze wrakken duiken zonder vergunning en administratie. Ze voelen zich buitenspel gezet. En ondertussen groeit de druk: museumbezoekers en wetenschappers willen dat de wrakken worden opgegraven. In dit op zichzelf staande vervolg op De jurk en het scheepswrak volgt Texelaar Arnold van Bruggen de eilanders, archeologen en de politica die met hart en ziel proberen het maritiem verleden van de Waddenzee te redden, voordat het voorgoed verloren gaat. De NPO Doc De redders van het scheepswrak is op eerste kerstdag te zien, donderdag 25 december, om 22.25 uur op NPO 2.
di 16 december
Het gesprek - Floris Kortie en Simone Leuven (16 december 2025)
Annemieke Bosman in gesprek met presentator Floris Kortie en musicoloog Simone Leuven. Deze week verschijnt de NTR/Podium Klassiek-podcast Betaalde liefde – het wonderlijke verhaal van Tsjaikovski en mevrouw von Meck op diverse platforms. In deze vijfdelige serie neemt Floris Kortie ons met acteurs en kenners mee naar een van de wonderlijkste relaties uit de muziekgeschiedenis, tussen componist Pjotr Iljitsj Tsjaikovski en zijn mecenas, penvriendin en platonisch geliefde Nadezjda von Meck. Jarenlang schonk Nadezjda von Meck aan Pjotr Iljitsj Tsjaikovski enorme sommen geld waardoor hij zich helemaal aan zijn componeren kon wijden. Tsjaikovski reisde Europa en Rusland rond en verbleef overal op haar kosten in haar villa's en buitenverblijven. In die periode schreven ze elkaar maar liefst twaalfhonderd intense brieven over muziek, liefde en leven. Hij droeg in het geheim nieuwe stukken aan haar op, zij zorgde voor een gestage stroom roebels. Er was slechts één voorwaarde: ze mochten elkaar nooit ontmoeten. Presentator Floris Kortie gaat langs bij Tsjaikovski-fans zoals musicoloog Simone Leuven en schrijver/Ruslandkenner Sjeng Scheijen, die beiden ook gegrepen zijn door deze wonderlijke correspondentie.
ma 15 december
Het gesprek - Josephine Rombouts (15 december 2025)
Annemieke Bosman praat met schrijver Josephine Rombouts over haar roman Vleugelslag. Zeven nachten zit Josephine aan het sterfbed van haar vader. Voor het eerst komen de verhalen los over zijn jeugd en het Japanse interneringskamp waarin hij toen verbleef. Dit verzwegen verleden trok diepe voren in zijn leven en dat van zijn kinderen. Na zijn overlijden volgt ze het spoor terug naar de vrouw die nog meer heeft gezwegen. In een afgelegen bergdorp in Oostenrijk ontdekt Josephine waarom haar grootmoeder als kind na de Eerste Wereldoorlog met een ‘kindertrein’ naar Nederland kwam, en waarom ze nooit terugkeerde. In de archieven van haar familiegeschiedenis vindt Josephine het verhaal van bittere armoede, misbruik en een gedwongen vlucht naar Nederlands-Indië. Tussen alpenvelden en verre herinneringen ontdekt ze ook de bron van de liefde van haar grootmoeder voor muziek, die door de generaties heen troost en betekenis schenkt.
vr 12 december
Het gesprek - Ari Versluys en Ellie Uyttenbroek (12 december 2025)
Andrea van Pol praat met Ari Versluys en Ellie Uyttenbroek over hun boek Exactitudes. Final Edition. Dit overzichtswerk is de bekroning van een baanbrekend project dat al drie decennia wereldwijd publiek weet te fascineren. Binnen hun karakteristieke grid leggen Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek sinds 1994 systematisch de opmerkelijke overeenkomsten vast in hoe mensen zich kleden en uitdrukken. In meer dan 200 series brengen zij de visuele codes van subculturen en gemeenschappen met opmerkelijke precisie in kaart. Als tijdsdocument én kunstwerk ineen onthult Exactitudes de paradox van opvallen door je aan te passen. Een onschatbare inspiratiebron voor modeontwerpers, een baanbrekend sociaalcultureel project en een oneindige bron van verwondering die altijd weer tot gesprek uitnodigt.Scherpzinnig, geestig en bovenal menselijk: Exactitudes – Final Edition bundelt dertig jaar stijl, identiteit en kledingcodes in één boek.
do 11 december
Het gesprek - Olga Majeau (11 december 2025)
Annemieke Bosman in gesprek met schrijfster Olga Majeau. Samen met documentairemaker Stef Visjager maakte Majeau de zesdelige podcast Zeg Paus, waar is m'n kunst? Daarin gaat Majeau op zoek naar de verdwenen kunstcollectie van haar Hongaarse voorouders, de familie Eperjesy. In hun sprookjesachtige kasteel boven op een berg bevond zich honderd jaar geleden een immense verzameling topstukken van kunstenaars als Correggio, Bernini, Tiepolo, Rafaël en Cellini. Maar nu is alles weg. Wat is er met de werken gebeurd? Valt er nog iets uit de collectie terug te vinden, of misschien zelfs te claimen? En klopt de tip die Olga krijgt, dat één van die kunstwerken in het Vaticaan hangt?
wo 10 december
Het gesprek - Nelleke Noordervliet (10 december 2025)
Nelleke Noordervliet te gast bij Annemieke Bosman om te praten over haar nieuwe roman Het bewind van de gelukkigen. In een samenleving waar al tien jaar geen vrije pers meer bestaat volgen we Sophie Roth, voormalig journalist, die de hoofdstad heeft verruild voor een huisje op het platteland, ver weg van het valse geluk dat het nieuwe bewind onder dwang heeft verspreid. Ze wil opnieuw beginnen in de kleine gemeenschap, maar stuit op achterdocht en terughoudendheid. Als ze in aanraking komt met het verzet wordt ze voor een moeilijke keuze gesteld: die tussen gewelddadige actie en verdachte afzijdigheid. De roman Het bewind van de gelukkigen houdt ons pijnlijk geloofwaardig voor wat er zou kunnen gebeuren als een democratisch gekozen partij de absolute macht in Europa naar zich toetrekt en de oppositie op allerlei manieren uitschakelt. Nelleke Noordervliet is columniste voor 'Trouw' en voor OVT. Haar boeken zijn meermaals genomineerd en bekroond en in verschillende talen vertaald. In 2022 ontving zij de Gouden Ganzenveer.
di 9 december
Het gesprek - Steyn de Leeuwe (9 december 2025)
Annemieke Bosman gaat in gesprek met theatermaker en acteur Steyn de Leeuwe. Steyn de Leeuwe werkte de afgelopen twee jaar in een daklozenopvang in Amsterdam. De mensen die hij daar ontmoette, hun verhalen en situaties, vormen de ruggengraat van zijn nieuwe muzikale theatervoorstelling Moonlight Motel. De Leeuwe speelt tientallen kleurrijke personages en onderzoekt en passant hoe het opvangsysteem werkt. En tenslotte is het ook een persoonlijke zoektocht naar zijn eigen thuis? Wat is dat? Waar is dat? Na het succes van zijn one-man-show Tofu Cowboy in 2023, waarvoor hij putte uit zijn werkervaring in de psychiatrie, komt Steyn de Leeuwe nu met Moonlight Motel. Twee jaar lang werkte Steyn in een daklozenopvang van De Regenboog Groep in Amsterdam. Het script van zijn nieuwe voorstelling is gebaseerd op zijn ervaringen, dagboekfragmenten en gesprekken die hij had met dak- en thuislozen. Hij speelt tientallen kleurrijke personages en onderzoekt en passant hoe het opvangsysteem werkt. En tenslotte is het ook een persoonlijke zoektocht naar zijn eigen thuis? Wat is dat? Waar is dat?
ma 8 december
Het gesprek - Marjolein Busstra (8 december 2025)
Annemieke Bosman in gesprek met Marjolein Busstra, fotograaf en documentairemaker. Busstra's nieuwste documentaire House of Hope ging afgelopen maand in premiere op het IDFA in Amsterdam. House of Hope volgt Manar, een vrouw die wordt gedreven door een droom: een sprankje hoop bieden te midden van het voortdurende geweld en onderdrukking die de Palestijnen omringen. Samen met haar man Milad richtte ze de House of Hope-school op – een basisschool gebaseerd op de vrijeschoolpedagogie, die geweldloos verzet omarmt en kinderen helpt bij het helen van trauma’s. Marjolein Busstra is bekend van haar documentaire's Wij praten niet en I Love my Muslim. De documentaire House of Hope gaat vanaf donderdag draaien in de bioscopen.
vr 5 december
Het gesprek - Elvis de Launay (5 december 2025)
Brecht van Hulten in gesprek met theatermaker Elvis de Launay. De Launay maakt indruk met haar debuutvoorstelling zee-tuin-jarman. Daarin vertelt ze over haar dode vader Jan Rot, maar vooral over de Engelse kunstenaar Derek Jarman (1942-1994), voor wie ze op het toneel een begrafenis organiseert. Hij helpt haar het gemis van haar vader te verwerken. In zee-tuin-jarman bevraagt, betreurt en bezingt De Launay in een Mis (voor wie mist) begin en einde, geboorte en dood, hoop en teloorgang. Ze brengt een tuin van taal tot bloei met aangespoelde woorden uit The Waste Land, The Tempest, Paradise Lost, het leven en werk van Jarman en eigen pen.
do 4 december
Het gesprek - Anne Mieke Backer (4 december 2025)
Annemieke Bosman praat met schrijver en beeldend kunstenaar Anne Mieke Backer over haar roman Ik was dat meisje. Hij, de Amerikaanse schrijver, ging op pad om het echte Frankrijk te leren kennen. Een jong meisje werd een onafscheidelijk onderdeel van die reis. Vijf jaar nadat ze elkaar hadden ontmoet, schreef de Amerikaan een roman over hun relatie. In zijn boek is de mannelijke hoofdpersoon een briljante student, terwijl het meisje wordt beschreven als onervaren en kneedbaar als klei. De student is een fictief personage, maar het meisje bestond wel degelijk.
wo 3 december
Het gesprek - Nadia Abdelkaui (3 december 2025)
Annemieke Bosman in gesprek met Nadia Abdelkaui, conservator bij het Stedelijk Museum in Amsterdam. In de IMC-zaal, de erezaal van het Stedelijk Museum is de tentoonstelling Blue Dots te zien. Blue Dots bevat werken van bekende 19e-eeuwse kunstenaars, als Jozef Israëls en Thérèse Schwartze, en minder bekende namen als Else Berg, José Maria Rodriguez-Acosta en Marie de Roode-Heijermans. In een tijd waarin oorlog en dreiging opnieuw voelbaar zijn, keert het Stedelijk terug naar een eerdere periode van spanning: de Koude Oorlog. In 1951 werd door de overheid een systeem ingevoerd dat musea verplichtte hun collecties te categoriseren voor evacuatie in tijden van oorlog. Door middel van ‘evacuatiestippen’ werd aangegeven welke werken als eerste gered moesten worden: rood stond voor ‘zeer belangrijk’, wit was ‘belangrijk’ en blauw ‘minder belangrijk’. Conservator Nadia Abdelkaui, in 2024 begonnen in het Stedelijk, stuitte op dit systeem toen zij onderzoek deed naar de collectie. “Dit systeem was nieuw voor mij en we zijn vergeten dat dit toen de praktijk was. Ik vond het meteen interessant om te zien welke keuzes er toen werden gemaakt." Het werk van een eerder bijna vergeten, maar momenteel gevierde kunstenaar als Nola Hatterman kreeg destijds ook een ‘blue dot’.