Rustig maar: echt vechten, dat hoeft gelukkig (nog) niet in Nederland, maar er gaan wel stemmen op om de actieve dienstplicht weer in te voeren. Dat zou betekenen dat jij tussen je 18e en 25e een jaar in dienst moet.

Een derde van de jongeren zou bereid zijn om dat te doen: mannen (42 procent) zijn wat enthousiaster dan vrouwen (22 procent). Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt onder 1700 jongeren. 

‘Kanonnenvoer’ of ‘geen tijd’

Tot 1996 moesten alle jonge mannen vanaf 18 jaar een jaar in militaire dienst. Daarna werd de opkomstplicht afgeschaft, je hoeft dus niet meer iets te doen als je die brief krijgt, maar we hebben wel nog steeds een officiële dienstplicht in Nederland, voor zowel mannen als vrouwen tussen de 17 en 45 jaar. 

Een op de drie ziet dat dus wel zitten. “Ik draag graag mijn steentje bij” en “we mogen wel iets terugdoen voor ons land”, wordt gezegd. Of: “Ik heb toch niks beters te doen, dus ik zou wel willen”. Maar de meesten lopen er niet warm voor. “De overheid doet niks voor mij, waarom zou ik wel iets voor hen doen?”, “Ik heb geen zin om als kanonnenvoer te dienen” en “Ik heb helemaal geen tijd om een jaar in dienst te gaan”. 

Ruggengraat en verantwoordelijkheidsgevoel

De herinvoering van de actieve dienstplicht zou dan wel in een nieuwe vorm zijn. In het idee dat is voorgesteld, zouden jongeren tussen de 18 en 25 jaar kunnen kiezen tussen een jaar bij het leger of een maatschappelijke diensttijd, zoals in de zorg. Oudere mensen (55-plus) vinden dat een uitstekend idee: driekwart staat erachter. “Het is een goede manier om de jongeren meer ruggengraat en verantwoordelijkheidsgevoel bij te brengen”, zegt een van hen.

Jongeren, om wie het dus gaat, staan nog niet massaal te springen. Van hen vindt 42 procent het een goed idee. 

Enquête over de krijgsmacht

Staatssecretaris van Defensie Christophe van der Maat onderzoekt ook de mogelijkheid om 17-jarigen met een enquête uit te vragen of zij een vrijwillige bijdrage willen leveren aan de krijgsmacht. Daarin zou worden gevraagd naar competenties en motivaties om eventueel het leger in te gaan. 

Zes op de tien vinden dat een goed idee, zowel jonge als oudere deelnemers. “Misschien breng je daarmee mensen op een idee dat ze anders niet zouden krijgen”, zegt een deelnemer. Maar er is ook kritiek. Sommigen vinden het te vrijblijvend en twijfelen of het zoden aan de dijk zet, anderen noemen de personeelstekorten in andere sectoren als de zorg en het onderwijs: “Krijgen ze daar dan ook een enquête over?”

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Je kunt hier lid worden van 3Vraagt. Aan dit onderzoek, gehouden van 4 tot en met 10 februari 2024, deden 1.692 deelnemers mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

• Deel