Meerderheid jonge mensen bezorgd over verspreiding nepnieuws

De helft (55 procent) van de jonge mensen maakt zich zorgen over de verspreiding van nepnieuws. Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel.

Jonge mensen maken zich vooral zorgen over de mogelijk invloed die nepnieuws kan hebben op mensen die deze berichten geloven, bijvoorbeeld tijdens verkiezingen of rondom grote maatschappelijke debatten. Aan het onderzoek, gehouden in aanloop naar de Week van de Mediawijsheid, deden 1651 jonge mensen mee tussen de 16 en 34 jaar.

Een derde van de jongeren (36 procent) maakt zich geen zorgen over de verspreiding van nepnieuws. Van deze groep geeft driekwart (75 procent) aan te denken dat de zorg om nepnieuws een hype is. Volgens hen is nepnieuws van alle tijden, maar kan het door de komst van sociale media sneller en door iedereen verspreid worden.

Nepnieuws is nieuws dat niet op de waarheid berust en vaak bewust wordt verspreid om de publieke opinie te beïnvloeden of om ergens geld mee te verdienen. Jonge mensen geven aan over het algemeen meer vertrouwen hebben in nieuws dat ze horen of lezen in traditionele media als de krant, radio en televisie, dan in nieuws dat ze tegenkomen op sociale media. Iemand schrijft: "Op social media neem ik alles met een korreltje zout, want iedereen kan alles beweren. Achter de traditionele media zit een redactie, dus vind ik betrouwbaarder."

Controleren kun je leren

92 procent van de deelnemers aan het onderzoek geeft aan wel eens nepnieuws te zijn tegengekomen, met name op sociale media. Driekwart (74 procent) denkt dat ze zelf goed nepnieuws van echt nieuws kunnen onderscheiden. In het onderzoek werd aan jongeren gevraagd waar ze op letten bij het bepalen of iets echt of nep is. Daar kwamen onderstaande tips uit.

Zo herkennen 3Vraagt panelleden nepnieuws:

• “Ik let op de titel en of er spelfouten in staan. Het meeste nepnieuws is hilarisch slecht of ongeloofwaardig, dus dat scheelt."
• "Het is gemakkelijk te herkennen aan de ongenuanceerde click-bait titels. Het zijn meestal ook dezelfde personen die nieuws liken of erop reageren."
• "Er zijn subtielere varianten en dan is het vooral belangrijk om te kijken wie of wat het nieuws publiceert."
• "Ik kijk of meerdere bronnen over het nieuws schrijven en of deze bronnen betrouwbaar zijn."
• "Besef dat iedereen iets op internet kan plaatsen. Als iets van een onbekende bron komt of er en duidelijke mening in door lijkt te schemeren dan google ik het nieuws om het te controleren. Een kleine google search en je ziet dat het om een hoax gaat."

Mediawijsheid

Om mensen vanaf jonge leeftijd weerbaar te maken tegen nepnieuws vindt driekwart (77%) van de deelnemers dat er in Nederland op school verplicht les moet worden geven over mediawijsheid. Ze vinden het vooral belangrijk dat jonge mensen leren om kritisch naar informatie en bronnen te kijken.

Lees hier het hele onderzoek

Hoe mediawijs ben jij? Van 16 tot en met 23 november zie en lees je op NPO3 meer over het begrijpen, doorgronden en beheersen van moderne media. 

Over dit onderzoek

3Vraagt is onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel en stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Aan dit onderzoek, gehouden van 6 tot en met 14 november 2018, deden 1651 deelnemers mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen. Namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land. De uitslagen worden gepubliceerd door EenVandaag , de jongerenplatforms van NPO3 en andere platforms van de Publieke Omroep.

• Deel