Zit jouw mailbox deze week vol met spam over aanbiedingen? Dat heb je te danken aan een uit Amerika overgewaaide trend: Black Friday. Maar Nederlandse jongeren vertrouwen de torenhoge kortingen niet: 8 op de 10 (78%) denken dat minstens de helft van de aanbiedingen ‘nep’ is.

Black Friday komt uit Amerika en wordt jaarlijks de dag na Thanksgiving gehouden. Deze vrijdag zijn veel Amerikanen vrij, daar spelen winkels slim op in door met hoge kortingen te komen. Mensen kunnen op Black Friday beginnen met hun kerstinkopen. De naam komt hoogstwaarschijnlijk doordat winkels vanaf de laatste vrijdag van november eindelijk winst maken. Ze staan dan niet meer in het rood maar in het zwart. Sinds 2015 wordt het ook steeds populairder in Nederland.

Waar Black Friday toen nog gewoon een dag duurde, krijg je nu minstens de week voor Black Friday al de mogelijkheid dingen met hoge kortingen te kopen en na Black Friday kan je genieten van Cyber Monday. 

Korting met regels

Veel deelnemers denken dus dat de kortingen ‘nep’ zijn. “Maanden van tevoren worden de prijzen al verhoogd”, zegt een van hen. “Zodat ze op Black Friday schijnkorting kunnen geven”. Volgens de Kamer van Koophandel zijn daar wel regels voor. Ze laten weten dat een bedrijf eerlijk moet zijn over de kortingen die ze geven. Dat betekent dat een bedrijf bij een 'van-voor'-prijs uit moet gaan van de laagste prijs die ze gebruikte in de 30 dagen voorafgaand aan de Black Friday actie. 

Volgens de Autoriteit Consument en Markt (ACM), die hier toezicht op houdt, worden er inderdaad nepkortingen aangeboden. "Ondernemers nemen geitenpaadjes, ze vermelden bijvoorbeeld een adviesprijs of een fabrikantenprijs in plaats van de van-voor prijs.” ACM geeft aan dat ze vooral ondernemers wijzen op de regels. Ondernemers zijn verantwoordelijk, maar ook de consument moet zelf kritisch zijn. “Maak een screenshot van de prijs van een product voor Black Friday zodat je weet wat de normale prijs is.” 

Ook Chantal Schinkels, zelfstandig e-commerce-deskundige, ziet dat er veel nepkortingen opduiken richting Black Friday. “Een grote winkelketen laat bijvoorbeeld een niet kloppende adviesprijs zien. Hierdoor denk je dat de korting hoger is dan hij daadwerkelijk is." Ze geeft een tip om beter op te letten bij Black Friday-aanbiedingen: "Als je een adviesprijs ziet, weet dan dat de korting waarschijnlijk niet klopt."

SinterKerst-aankopen

Ondanks het wantrouwen over de aanbiedingen, is er ook een grote groep die wél dankbaar gebruik maakt van de kortingen. Bijna de helft (49%) geeft aan al Black Friday inkopen gedaan te hebben of nog inkopen gaat doen. “Ik wacht vaak tot Black Friday voor grotere aankopen, zoals een Nintendo, games of duurdere kleding.”, geeft een panellid aan.

Green Friday

Wat veel deelnemers ook een groot bezwaar vinden aan Black Friday, is de overconsumptie. Zo geeft een panellid aan “Ik denk dat veel mensen verleid worden door de kortingen en dingen kopen die ze anders niet hadden gekocht/niet nodig hebben.” 

Om die overconsumptie tegen te gaan is een aantal bedrijven een tegenactie gestart. Zo planten meerdere ondernemingen bomen, sluit een winkelketen juist haar deuren om afval rond het filiaal op te ruimen en weer een andere winkel focust zich die dag op het verkopen van tweedehands producten.

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Dit onderzoek is gehouden van 26 tot en met 28 november 2024. Er deden 1.297 deelnemers mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

• Deel