Eén op de vier jongeren heeft of had te maken met schulden, los van een schuld bij ome DUO. In het rood staan heeft meer gevolgen dan alleen in de portemonnee. Het leidt tot mentale problemen, het overslaan van sociale activiteiten en schaamte.

Dit blijkt uit onderzoek van 3Vraagt onder 1460 jongeren tussen de 16 en 35 jaar. 

Meer dan alleen DUO

Belasting, zorgtoeslag of een boete? Het niet betalen van dit soort rekeningen is de belangrijkste oorzaak van het ontstaan van deze schulden. Een jongere uit het panel legt uit dat 'duidelijke communicatie over de zorgtoeslag’ had kunnen helpen om deze schulden te voorkomen. 

Ook leent een deel van de jongeren nog wel eens een zakcentje bij hun familie of vrienden, terwijl ze dat niet kunnen terugbetalen. Daarnaast worden onverwachte uitgaven, geen of een te laag inkomen en de populaire buy-now-pay-later diensten zoals Klarna door jongeren genoemd als redenen van hun geldproblemen. 

‘Geen terrasjes en opletten in de supermarkt’

Hoe hoog deze schulden zijn, loopt uiteen. Als we de studieschulden even buiten beschouwing laten, gaat het bij bijna de helft om een bedrag van 100 euro of minder. Voor een derde ligt dit bedrag een stuk hoger, namelijk tussen de 2000 en 5000 euro.

Die geldproblemen blijken niet alleen vervelend voor de portemonnee. Een derde van de jongeren met (ook) andere schulden dan een studieschuld geeft aan er mentaal last van te hebben, of te hebben gehad. Panelleden vertellen er constant mee bezig te zijn en iemand legt uit: “Ik heb er echt slecht van geslapen en ik ervoer enorm veel druk.

Ook wordt het dagelijks leven erdoor beïnvloed. Een jongere vertelt: ‘Geen terrasjes, niet uitgaan, geen vakantie en opletten in de supermarkt.’ En deze persoon is niet de enige met deze ervaring. Een kwart van de jongeren die (ook) andere schulden dan een studieschuld hebben of hebben gehad, had wel eens niet genoeg geld om boodschappen te doen of een ritje te maken met het OV. En een kwart moest feestjes, borrels of etentjes overslaan. Daarnaast kan of kon ongeveer een kwart niet op vakantie en ervaart of ervoer schaamte vanwege de openstaande schulden.

(Geen) hulp bij afbetalen

Jongeren die met andere schulden te maken hebben dan een studieschuld krijgen lang niet allemaal hulp bij het afbetalen. Ze doen het vaak liever zelf, voelen een drempel om aan de bel te trekken of zoeken wel hulp, maar krijgen het niet. 

“Door schaamte vind ik het lastig om bij instanties aan te kloppen”, vertelt iemand. “Mijn ouders bieden ook hulp aan, maar ik vind het lastig om hun inzicht te geven in mijn uitgaven omdat ze er misschien wat van vinden.”

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Marker, in mei 2025. Er deden 1460 mensen mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

• Deel