Terug naar Brandpunt+
‘Wij zijn arm, niet achterlijk’. Umniya (22) leeft al haar hele leven in armoede
- Artikel
- 24 okt 2023
- 7 minuten leestijd
Umniya Nasibdar (22) groeide op met de Voedsel- en Kledingbank én in een hoop angst. Dat motiveerde haar om een stichting op te zetten waarmee ze verhalen uit de doofpot haalt en armoede aan het licht brengt.
Als kind was Umniya altijd erg op de achtergrond, stil. Op school kon ze nooit mee op schoolreisjes. Daar kreeg ze veel vragen over van klasgenoten. Maar ze sprak liever niet over haar thuissituatie, uit angst dat ze zou worden weggenomen van haar moeder Nasrien.
Ook kreeg Umniya brood van de Voedselbank mee naar school. Met een gezin van vijf was dit vaak snel op. Moeder Nasrien verving het dan door iets te maken met dezelfde soort ingrediënten: meel, water, gist en zout. Maar volgens Umniya’s school leek deze vervanger te veel op pannenkoeken. Dat is iets ‘lekkers’ en ongezond en mocht daarom niet. Als het brood weer eens op was, was moeder Nasrien daardoor genoodzaakt Umniya thuis te houden. Zo werd Umniya’s verzuim alsmaar hoger en hoger.
Haar school schakelde daarom de instanties Leerplicht, Veilig Thuis en de Kinderbescherming in om te onderzoeken wat zich allemaal afspeelde in huize Nasibdar, nog vóórdat ze gewoon met de familie in gesprek ging om te kijken wat er aan de hand was.
Umniya, waarom is armoede zo’n taboe in Nederland volgens jou?
Umniya: “Nederland kent een moderne, westerse versie van armoede, zoals mijn broertje altijd mooi zegt. Mensen in dit type armoede hebben wel een dak boven hun hoofd en komen niet om van de honger, maar kunnen simpelweg niet goed meedraaien in de samenleving.”
“Nederlanders in armoede worden veelal bestempeld als fraudeurs, luilakken of viespeuken óf je taalbeheersing is slecht. Er zijn zoveel vooroordelen. Deze mensen blijven liever op de achtergrond uit schaamte of angst. Nederlanders die het goed hebben, hebben geen idee. Ze zien het niet of willen het niet zien, laat staan erover praten met elkaar.”
In hoeverre denk jij dat het haalbaar is armoede aan te pakken?
“In theorie is het mogelijk, maar in praktijk hebben we nog een lange weg te gaan om het aan te pakken. Ervaringsdeskundigen worden op veel vlakken nog te vaak buiten beschouwing gelaten of gedempt, want: ‘In Nederland komt toch niemand om van de honger en heeft toch iedereen een dak boven het hoofd?!’. Maar om deze moderne, westerse versie van armoede te snappen móet je met ons in gesprek gaan. Je móet ons meenemen en betrekken. Wij zijn dan wel arm, niet achterlijk.”
Umniya richtte Stichting Hey Y0u op waarmee ze dit type armoede aan het licht brengt, verhalen uit de doofpot wil halen en events organiseert om anderen in armoede te helpen. Hiervoor is ze nu genomineerd voor de Young Impact Awards 2023.
Hoe is het idee voor de stichting zo ontstaan?
“Ik kwam voor het eerst in de media in 2021 met een SIRE-campagne over armoede waarin kinderen vertellen hoe het is om op te groeien in geldnood. Hiermee werd landelijk een vuurtje aangewakkerd; er werd meer gedaan rondom armoede. Diverse media pikten het op en er werd bijvoorbeeld een congres georganiseerd over armoede en schulden. Helaas zagen wij de aandacht snel afnemen en weinig meer gebeuren. Dat vonden we zo jammer.”
“Ons gezin heeft maandelijks een familiebijeenkomst waarin we alles bespreken wat we meemaken, wat we vinden en de ideeën die we hebben. In die bijeenkomst kwam het idee voor een stichting ter sprake. Op deze manier zouden we het vuurtje kunnen aanhouden. Samen met een heel handige Syrische jongen die mijn moeder kende bouwden we de website en zo ontstond het.”
Hoe wil jij met jouw stichting Hey Y0u de stem zijn voor alle mensen die in armoede leven?
“Dat wil ik doen door mijn eigen verhaal te delen en daar anderen mee te inspireren om dat ook te doen. Zo kunnen we samen het onzichtbare zichtbaar maken. Ook hoop ik dat we op deze manier professionals uit hun kantoorstoelen trekken. Nog te vaak merk ik dat mensen in armoede van het kastje naar de muur worden gestuurd of worden doorverwezen naar websites. Maar als je onze hulpvraag serieus wil nemen, zul je met ons in gesprek moeten gaan omdat je er dan pas achter kunt komen wat zich daadwerkelijk afspeelt achter gesloten deuren.”
Met de stichting zamelen jullie af en toe geld en spullen in om andere mensen in armoede te helpen. Hoe komen jullie daaraan?
“Wanneer we een event organiseren, vragen we mensen spullen in te leveren of mee te nemen. Die vraag delen wij massaal in ons netwerk. Zo komen wij aan onder andere kleding, gadgets en hygiëneproducten. Maandverband is bijvoorbeeld enorm gewild. Dat is ongelofelijk prijzig en toch wel noodzakelijk, wil je fatsoenlijk kunnen meedraaien in de maatschappij.”
“Geld inzamelen is lastiger, gezien de beperkte kennis die ik heb. Dat loopt dus ook nog niet zoals ik zou willen, maar ik weet dat ik hiervoor bij Young Impact terecht kan, dus dat komt nog.”
Wat voor reacties krijg je op de events?
“Nou, er kwam eens een meisje bij ons dat voor school een laptop nodig had. Ooit zat ik in eenzelfde situatie. Voor mijn opleiding moest ik een laptop hebben met allerlei verplichte functies en eisen, zoals een i7-processor en minstens 128 gb. Daar hadden wij thuis echt geen geld voor. De oplossing die ik kreeg: dat ik maar moest lenen. Maar als je al in armoede leeft is het laatste dat je wilt nog verder in de schulden komen. Nogmaals: voor Nederlanders in armoede is het gewoon heel moeilijk mee te draaien in de maatschappij.”
“Toen dat meisje aangaf een laptop nodig te hebben, gaven we haar de beschikbare laptop. Toevallig hadden wij er één beschikbaar. Zo kon zij ook weer verder. Zij was ons ontzettend dankbaar en voor ons is het fantastisch dit te kunnen betekenen voor anderen. De nominatie voor de Young Impact Awards is voor mij ook echt een bevestiging dat wat ik doe, mensen helpt.”
Denk je de wereld te kunnen redden met jullie stichting?
“Dat zou een hele mooie droom zijn. Maar dat kan ik niet alleen. Er zijn een hoop instanties die allemaal tot doel hebben mensen in armoede te helpen. We moeten met elkaar gaan samenwerken, de koppen bij elkaar steken en ideeën uitwisselen. Dan pas kunnen we echt een verschil maken.”
Als je de Young Impact Awards wint, dan krijg je onder andere een bedrag van 2500 euro. Wat ga je daarmee doen?
“Het helpt de stichting te laten groeien. Maar ik moet ook eerlijk zijn en kijken wat mijn gezin nodig heeft. Daarbij kan ik het goed gebruiken voor mijn studie: boeken, een externe harde schijf. Ik red het allemaal niet met de basis- en aanvullende beurs.”
Stel je voor dat jij premier mag zijn, wat zou je dan veranderen?
“Goede vraag. Als premier zou ik er dus écht voor zorgen dat ervaringsdeskundigen vaker worden betrokken. We praten gewoon veelte gemakkelijk over mensen, maar niet met ze. Door onderling als instanties samen te werken en ervaringsdeskundigen te betrekken, kunnen we veel meer bereiken dan dat we nu doen.”