Terug naar Brandpunt+
Deze Aziatische Nederlanders delen hun ervaring met racisme in illustraties
Racisme tegen Aziatische Nederlanders wordt vaak niet serieus genomen. Maar dit soort ‘grapjes’ kunnen diepe wonden achterlaten.
Chuang Ming Ong moet 15 of 16 jaar oud zijn geweest, toen hij op straat werd achtervolgd door een groep jongens. “Aanvankelijk scholden ze me uit met standaardkreten als ‘sambal bij?’ en 'ni hao'. Toen ik daar niet op reageerde – zoals ons toentertijd werd geleerd – werden de beledigingen steeds extremer.” Ong hield zijn mond. Toen begonnen de jongens te spugen, te schoppen en te slaan. “Het begon met een grapje, maar het eindigde met geweld.”
Toen ik Ongs illustratie zag, waarin hij de gebeurtenis laat zien, kwamen oude herinneringen naar boven. Als Aziatische-Nederlandse vrouw ben ik in mijn leven meerdere keren achtervolgd en uitgescholden door vreemden op straat. Soms zeg ik iets bijdehands terug, andere keren probeer ik het te negeren. Wanneer ik voel dat het op geweld uitloopt, maak ik dat ik wegkom. Maar hoe ik ook reageer – ik voel me vaak machteloos.
Het is precies deze kwetsbaarheid die de ‘Het is maar een grapje’-campagne, waar Ong onderdeel van is, zo krachtig maakt. De online campagne bevat zestien beeldverhalen van illustratoren, animators en kunstenaars van Aziatische afkomst. Ze delen persoonlijke ervaringen met racisme, microaggressies en 'goedbedoelde grapjes'.
“Beelden zeggen meer dan woorden. Je kan meteen een emotie bij iemand oproepen,” zegt intiatiefneemster Hui-Hui Pan. Zij is het gezicht achter Pan Asian Collective, één van de organisaties die de campagne tot leven bracht. Hui-Hui wil laten zien dat ‘casual’ racisme niet bestaat en dat woorden impact hebben.
De aanleiding was toen het Openbaar Ministerie besloot Radio 10-dj Lex Gaarthuis niet te vervolgen voor zijn carnavalslied "Voorkomen is beter dan Chinezen". Het lied zou onder artistieke vrijheid vallen en als “satirisch” moeten worden opgevat.
Toen het nummer in februari op de radio werd gedraaid, kregen Meldpunt Discriminatie en de politie duizenden meldingen binnen. Vijf mensen deden aangifte. Een Chinees-Nederlandse studente in Tilburg werd in een lift in elkaar geslagen, nadat ze een groep mannen vroeg om het lied niet te zingen.
Na het besluit van het OM begonnen Pan Asian Collective en vijf andere maatschappelijke organisaties een Artikel 12-procedure bij het gerechtshof – oftewel, een klacht over de beslissing van het OM om niet te vervolgen.
Het is niet de eerste keer dat Aziatische Nederlanders zich uitspreken tegen racisme. In 2013 was er ophef nadat Gordon in Holland’s Got Talent racistische grapjes maakte tegen de Chinese deelnemer Xiao Wang. Boze reacties van Nederlandse Aziaten woelden eerst rond op sociale media, en sijpelde over naar de Nederlandse mainstreammedia. Aziatische Nederlanders werden geïnterviewd door kranten, radio en in talk shows.
Toen begin dit jaar een explosieve toename was van geweld tegen Aziaten vanwege het coronavirus, werd er weer veel media-aandacht besteed aan de stemmen van Aziatische Nederlanders. Toch werd er gedaan alsof dit (weer) de eerste keer was dat ze zich uitspraken.
“Elke keer lijkt er heel veel media-aandacht te zijn, maar daarna is het weer weg,” zegt Hui-Hui. “We zijn te weinig zichtbaar dat ze de aandacht op ons kunnen houden. Met deze campagne willen we daarom een blijvende impact maken.”
Hieronder een paar van de illustraties:
What U Mean What I Feel door Yiuloon Lee
Yiuloon Lee wil zijn kinderen beschermen van het racisme dat al generaties lang speelt. Maar hoe leg je de pijn en het gevecht uit aan ze? “Laat mijn kinderen Nederlander zijn, laat mijn kinderen zichzelf zijn.”
Hankie Pankie Shanghai door Ming Ong
Kinderen stereotypes aanleren begint al vroeg. Ming Ong illustreert een haast universele ervaring voor Aziatische Nederlanders: in de klas moeten luisteren naar het liedje Hankie Pankie Shanghai. “Vaak blijft het niet alleen bij het geblaat van wat overduidelijk de Chinese taal belachelijk maakt, maar worden daarbij ook spleetogen gemaakt,” zegt Ong.
The Unwanted door Sioejeng Tsao
Sioejeng Tsao wil laten zien dat, ondanks dat Chinezen al 100 jaar in Nederland zijn, nog steeds gediscrimineerd, uitgescholden en mishandeld worden. “Onze zwijgcultuur heeft ons gebracht tot waar we nu zijn: waar een moeder haar eerste kind baart en vasthoudt in haar armen in een wereld waar ongelijkheid nog altijd heerst.”
