Weg met het taboe: cannabis en het moederschap gaan goed samen
- Artikel
- 09 nov 2020
- 8 minuten leestijd
Als je online zoekt naar ‘moeders en wijn’ vliegen de memes je om de oren. Niemand kijkt op van moeders die na een lange dag werken een glaasje wijn inschenken. Maar ouders die na zo’n dag liever een paar hijsjes van een joint nemen, doen dat vaak ‘stiekem’.
Je kunt in Nederland net zo gemakkelijk een zakje wiet kopen als een fles wijn, mits je 18 jaar bent natuurlijk. Dat neemt niet weg dat beide middelen een drug zijn en dat er risico's aan verbonden zijn. De gevolgen van alcohol zijn in de meeste gevallen ernstiger dan de gevolgen van cannabis, blijkt uit onderzoek. Toch heeft cannabis en veel grimmiger imago dan alcohol en daardoor spreken mensen zich minder vaak uit over hun wietgebruik.
Daarom spreek ik een ouder die er open over communiceert, Shinta Lempers. Zij probeert online het moederschap in combinatie met cannabis bespreekbaar te maken door haar eigen ervaringen te delen. De 34-jarige ondernemer behaalde een bachelor en master in Nederlands strafrecht, maar wilde toch liever aan de slag als journalist. Daarom dook ze weer in de schoolbanken en specialiseerde zich in de tijdschriftenjournalistiek. De afgelopen jaren heeft ze gewerkt als journalist en content creator, maar sinds dit jaar richt zij zich volledig op haar eigen bedrijf waar ze CBD-olie verkoopt. Shinta denkt dat het imago van cannabis het moeilijk maakt voor ouders om er eerlijk over te zijn.
“Het beeld van de cannabiscultuur in Nederland gaat niet verder dan stoners of probleemjongeren. Wiet wordt heel erg aan een bepaalde klasse gelinkt, aan subculturen waar niet iedereen zich mee wil identificeren. Terwijl er zo veel vrouwen zijn, ook hoogopgeleide vrouwen en bewuste ouders, die cannabis gebruiken. Ik krijg dagelijks berichten van zulke moeders, maar die zullen het niet zo gauw op internet zetten. En dat snap ik ook wel, het is lastig. In het begin ben ik best voorzichtig geweest met wat ik deelde over mijn cannabisgebruik. Ik was net moeder en was bang dat jeugdzorg voor de deur zou staan. Hoe leg je dan uit dat je het bewust gebruikt?,” vertelt Shinta. Het bewust gebruiken doet zij o.a. door het vapen van wiet in microdoseringen. Ze neemt bijvoorbeeld weleens in de avond een paar hijsjes van de vape ter ontspanning. Ook is ze voorzichtig met waar ze wiet koopt. “Je moet jezelf er wel in verdiepen om te weten welke coffeeshops goede bio-wiet hebben,” licht ze toe.
Het wietexperiment
Volgens dr. Arno Hazekamp, biochemicus en cannabis-onderzoeker, is het slechte imago van wiet wel aan het slijten. “Ik denk dat er in Nederland, maar ook in Europa en wereldwijd, geen behoefte meer is om cannabis te demoniseren. We hebben nu wel door dat het niet zo erg is als dat we tientallen jaren hebben gehoord.”
De cannabis-onderzoeker verwacht dan ook dat het imago van wiet in Nederland nog meer zal veranderen als het gelegaliseerd wordt. Naar verwachting gaan voor het eind van 2020 tien gemeentes experimenteren met het legaliseren van de zogeheten achterdeur. Cannabis wordt gedoogd in Nederland, de verkoop wordt onder strenge voorwaarden toegestaan in coffeeshops, dat noemt men de voordeur. Maar de achterdeur, het telen, vervoeren en inkopen van cannabis, is niet toegestaan. Door het te legaliseren hoopt de overheid er meer grip op te krijgen; zij kunnen dan bijvoorbeeld strengere kwaliteitseisen stellen voor cannabis.
Wat betreft het imago rondom ouders en wiet vs. ouders en alcohol denkt Arno dat de rook die uitgeblazen wordt daar ook een rol bijspeelt. “Je gaat niet binnen een sigaretje roken als je kinderen hebt want dan roken ze mee, maar je gaat ook niet zwaar bier drinken,” vertelt de cannabis-onderzoeker.
Of er wereldwijd geen behoefte is om cannabis te demoniseren is nog maar de vraag, met name onder zwarte mensen en mensen van kleur. Zo is bijvoorbeeld uit recente cijfers gebleken dat 97% van alle cannabis-arrestanten in Albany, New York zwart zijn. Als strafrechtjuriste weet Shinta het een en ander over het Amerikaans strafrechtsysteem: “Er zitten nog steeds miljoenen zwarte mensen en mensen van kleur levenslang vast in de Verenigde Staten voor minor drugs offences. Bijvoorbeeld omdat ze drie keer cannabiszaadjes bij zich hadden of een joint. Kinderen worden zonder pardon bij hun moeder weggehaald als zij verdacht wordt van cannabisgebruik. Die hele propaganda is ook begonnen om bepaalde bevolkingsgroepen disproportioneel te straffen. En dat terwijl witte, rijke mensen miljoenen verdienen aan cannabis.”
Stiekem
Hoewel je in Nederland als ouder niet opgepakt zult worden als je wiet rookt, ziet Shinta wel dingen gebeuren waar ze vraagtekens achter zet. “Als je aan de verloskundige vertelt dat je voor de zwangerschap weleens een jointje rookte, wordt dit meteen genoteerd en kan er een random bloedtest worden afgenomen. Maar dit gebeurt niet als je vertelt dat je voor de zwangerschap af en toe een wijntje hebt gedronken.”
“Een vriendin van mij vertelde aan de verloskundige dat haar man weleens een jointje rookt voor zijn ADHD. Ze kregen toen een extra huisbezoek van het consultatiebureau om te kijken of alles wel veilig en oké was. Als je vertelt over een wijntje komt natuurlijk niemand. Ik snap dat het nodig is bij ouders die er daadwerkelijk een probleem mee hebben. De ouders die bewust en mindful wiet gebruiken, zullen het door angst niet gauw delen, maar waarom moet het stiekem?”
Shinta Lempers (foto door Ariela Slakhorst)
Marieke van Werkhoven is orthopedagoog en adviseur opgroeien en opvoeden bij het Centrum voor Jeugd en Gezin Rijnmond. Zij vindt enerzijds dat stiekem middelen gebruiken niet verstandig is, omdat je het dan enigszins interessanter maakt voor kinderen. Anderzijds vindt ze dat je het ook niet moet normaliseren. “Het is maatschappelijk gezien erg geaccepteerd om een wijntje te drinken in bijzijn van kinderen, maar softdrugs gebruiken waar kinderen bijzijn is not done. De vraag is dan: beoordelen we softdrugs te hard of zijn we te mild over alcohol?”
De orthopedagoog wijst er nadrukkelijk op om als ouder niet dronken of high te zijn in bijzijn van kinderen, om niet te roken waar kinderen zijn en om zo min mogelijk voor hen te drinken. “Het is een stukje voorbeeldgedrag, maar daarnaast speelt ook de veiligheid en gezondheid mee. Voor de emotionele ontwikkelingen van je kind is dronkenschap of onder invloed zijn als ouder een no-go.” Het Centrum voor Jeugd en Gezin voert hetzelfde beleid voor alcohol als voor cannabis. Marieke van Werkhoven gaat ervan uit dat andere instanties dit ook doen.
Gebruik met mate
Als je gebruik wilt maken van cannabis of alcohol, doe dit dan altijd met mate, vertelt Tom Bart, senior preventiewerker bij Jellinek. Maar wat is met mate eigenlijk? “Vanuit de gezondheidsraad in Nederland wordt er geadviseerd om nooit alcohol te drinken, maar als je het doet dan is het advies om niet meer dan één glas per dag te drinken. Bij cannabis is het een iets ander verhaal, want de schade is anders. Het grootste probleem is dat mensen het roken in combinatie met tabak. Het maakt eigenlijk niet uit welke plant je rookt, want het is nooit gezond voor je longen. Als je cannabis wilt gebruiken kun je het beste een vaporizer (een verdamper) gebruiken.”
Het advies vanuit Jellinek is om het gebruik van cannabis zo veel mogelijk te beperken. Door het bijvoorbeeld alleen in het weekend te doen. “Voor ouders komt daar nog een andere dimensie bij kijken: zij moeten niet onderschatten dat ze een voorbeeldfunctie hebben. Kinderen zijn heel gevoelig voor de dingen die hun ouders doen. Dus als ouders op een onverantwoordelijke of normaliserende manier omgaan met alcohol en/of cannabis dan is er een groter risico dat hun kinderen dit later ook gaan doen,” legt Tom uit.
Zelfliefde
Shinta Lempers is niet bang dat ze een slecht voorbeeld geeft aan haar dochter. “Ik wil dat zij meekrijgt dat ik zelfliefde heb. En cannabis is een van de vele tools die ik inzet voor die zelfliefde, net zoals therapie. Voor mij hoort dat bij elkaar. Hoe kan het een slecht voorbeeld zijn als ik er een bewuster mens en fijner presence van word in huis? Alcohol drink ik al jaren nauwelijks meer. Ik ben opgegroeid met heel veel alcohol om mij heen, en ik weet hoeveel schade dat kan aanrichten. Ik ben absoluut niet bang dat ik een slecht voorbeeld geef en zal uitleggen dat het een plant is en hoe het systeem in elkaar zit.”
N.B.: Voor de duidelijkheid: Shinta is momenteel zwanger en rookt daarom niet.