Terug naar Brandpunt+
Corona-racisme: deze Nederlandse fotoserie bestrijdt het met schoonheid
Het coronavirus en racisme tegen Aziatische Nederlanders: ze gaan al een maandje hand in hand. Het aantal incidenten waarbij geweld tegen Aziatisch uitziende mensen in Nederland blijft maar toenemen. Hypocriet, vindt de Nederlandse fotograaf Saskia Wesseling.
Zij maakte een fotoserie genaamd ‘Chinese zondebokken’, waarin ze Nederlanders met Chinese roots in traditioneel Hollandse kledij stak. Saskia verhuisde onlangs terug naar ons land, viel toen midden
in de vieringen van 75 jaar bevrijding en herdenkingen van de Jodenvervolging én
vervolgens de stroom aan racistische opmerkingen en aanvallen tegen Aziatische
Nederlanders. “Mijn broek zakte af,” vertelt ze aan de telefoon. “Hoe kunnen we
zo hypocriet zijn om met z’n allen te zeggen ‘hoe heeft het kunnen gebeuren dat
een hele groep zo opzij wordt gezet’, en nu, zo simpel, met een carnavalslied
doen we dat eventjes weer tussendoor. Ik was in totale shock.”
Waarom gaat dat zo makkelijk, die racistische opmerkingen tegen Chinese Nederlanders?
“Omdat Chinezen niet zielig gevonden worden: we mogen er alles over zeggen, want het komt er toch wel goed. Ze lijken niet zo’n kwetsbare groep. Dus hier wilde ik iets tegenover stellen."
Tijd voor een tegenreactie dus.
“Ja! Ik wil laten zien hoe je op lelijkheid kan reageren met schoonheid. Ik wil de schoonheid van kunst laten reageren op de niet zo slimme opmerkingen die ik om mij heen hoor. Maar ik vind het debat vaak heel hard – de zwartepietendiscussie bijvoorbeeld. Ik vind de hevigheid van die discussies onprettig.”
Waarom is het zo hard, denk je?
“Wij Nederlanders denken dat we alles kunnen zeggen. Terwijl niet iedereen overal een idee over heeft. We zijn zo internationaal, we reizen veel en we vinden dat we begrijpen hoe de wereld in elkaar zit. Maar omdat ik in China en Hongkong heb gewoond weet ik dat de opmerkingen over het coronavirus pijnlijk zijn. Dat is een kwestie van je meer inleven. Ik heb zelf zoveel nederigheid geleerd door tussen andere culturen te leven. En dan blijkt er in Nederland toch een afstand om je in te kunnen leven."
"In tijden van angst zetten we altijd groepen weg; denk aan tijdens de pest en ebola. Ik begrijp de angst voor het onbekende, maar het ontstaan van het coronavirus heeft niets te maken met hier. We kunnen het hebben over de wet markets in China, maar die hebben niks te maken met de Chinees-Nederlandse mensen hier."
Dus om even de koppeling te maken met je project: je wilt laten zien dat de mensen op deze foto’s ook Nederlanders zijn.
"Ja! Door die Hollandse meesters en die sfeer van historie erbij te halen wil ik laten zien: zij zijn wij. Chinese gezichten horen niet meer alleen bij Chinese restaurants: het zijn ook je artsen, kunstenaars en leraren. Hou op met alleen naar de buitenkant te kijken."
Dit is een plaagvraag hoor, maar: door juist weer traditioneel gezien Hollandse kleding te gebruiken, schets je weer een bepaald beeld van wat de Hollander hoort te zijn of te dragen, of niet?
"Nee, juist niet. Je kunt de kraag omdoen, maar daar kan nog een Chinees gezicht bij, en dan is het nog steeds een Hollander, maar dan met Chinese roots."
Je zegt net: ik wil niet deelnemen aan een verhard debat. Stel dat mensen jou toch positioneren – want je maakt een statement – hoe zie jij dat?
"Ik wil juist als witneus laten zien dat er vanbuiten de Chinese groepering iemand is die zich hard voor hen maakt."
Heb je het gevoel dat er te weinig witte Nederlanders opkomen voor Aziatische Nederlanders?
"Ik heb ze nog niet gehoord. Maar ik heb ook gemerkt dat het niet makkelijk is om deze boodschap naar buiten te brengen. Ik hoor van media terug dat ze willen dat iemand in een interview zegt dat ze in het gezicht gespuwd zijn, of verhalen over Chinezen die van de fiets worden afgetrokken. Daar gáát het me niet om. Mijn serie is een oproep voor een verzacht debat in plaats van moddergooien. Laten we begrip voor elkaar krijgen.”
