Evi (25): “Klimaatdrammers? We hebben biodiversiteitsdrammers nodig!”

Maar eh... is dat niet hetzelfde als het klimaat? Nee: biodiversiteit gaat over de verscheidenheid aan plant- en diersoorten, met hun genetische variatie. Klimaat gaat meer over de leefomstandigheden op aarde. Warmt de aarde op, dan ontstaan zwaardere stormen, zijn er langere periodes van droogte etc.

Klimaatverandering is dus een verklaring voor de afname van biodiversiteit, maar ze zijn niet hetzelfde. Nederland doet het erg slecht op het gebied van biodiversiteit; het slechtste van Europa zelfs. Op dit moment is er nog maar vijftien procent over van de populaties van inheemse plant- en diersoorten die we in 1900 in ons land hadden, terwijl het Europese gemiddelde op veertig procent ligt.

Gelukkig hebben we dus Evi. Al als kind zocht zij naar insecten onder stenen; niet gek dat zij plantenwetenschappen aan de Universiteit Wageningen ging studeren. Daar werd haar passie voor biodiversiteit nog meer aangewakkerd en kreeg zij het gevoel dat ze er iets mee moest. Ze meldde zich bij de Nationale Jeugdraad aan om jongerenvertegenwoordiger van de Verenigde Naties te worden namens Nederland en werd in 2020 verkozen. Nu zit ze dus als biodiversiteitsvertegenwoordiger aan tafel met de grote bazen en leiders van de wereld. Het doel? Mensen te overtuigen om actie te ondernemen op biodiversiteit.

Jong perspectief

De zorgen van de jongeren met wie ze in gesprek gaat laten horen is cruciaal, vertelt Evi. “Ik zit nu bij een conventie in Stockholm waar vijftig jaar milieubeleid wordt gevierd, terwijl maar 10% van de gemaakte afspraken zijn nagekomen. Biodiversiteit speelt nog een veel te kleine rol bij dit soort conventies, ondanks dat het over belangrijke dingen als schoon drinkwater moet gaan.

Oh ja, aan die crisis moeten we ook nog denken

Want hoe meer biodiversiteit en natuur, hoe beter de bodemkwaliteit. Daardoor wordt op een natuurlijke manier het water al gezuiverd. Evi: “Op die meetings wordt nog te vaak gedacht: ‘Oh ja, aan die crisis moeten we ook nog denken.’ Terwijl het juist de fundering is voor een hele hoop problemen.”

Die problemen zijn soms wat onduidelijk als het om biodiversiteit gaat. “Maar biodiversiteit is eigenlijk heel tof”, vervolgt Evi. “We willen de hele wereld rondreizen om bijzondere natuur te zien. We kijken eindeloos veel natuurdocu’s op Netflix. Daardoor zien we ook hoe cool het is dat de wereld zo divers is qua natuur en dat we dat moeten koesteren. En natuurlijk gaat het niet alleen om de esthetische waarde. Maar de meeste aandacht gaat naar klimaat, terwijl dat over opwarming en CO2 gaat. Dat is een stuk minder sexy, toch?”

Geen bananen

Buiten dat we graag genieten van de mooie natuur, ligt er een gevaar op de loer. Want wat als we geen actie ondernemen om de afname van biodiversiteit te stoppen? Evi: “Een van de eerste dingen die er dan gebeuren zijn voedseltekorten. Oogsten zullen steeds vaker mislukken en er is minder vruchtbare grond beschikbaar om voedsel te verbouwen. We hebben biodiversiteit niet alleen nodig voor de productie van voedsel, maar ook om te zorgen dat ons voedsel resistent blijft tegen bepaalde ziektes”. Niemand zit natuurlijk te wachten op de nieuwe covid.

Want ja, biodiversiteit heeft ook invloed op medicijnen en vaccins. Evi: “Zonder biodiversiteit hebben we ook geen genetische bronnen voor die middelen. Dus op het moment dat een nieuwe pandemie uitbreekt, en wij ondertussen stug zijn doorgegaan met regenwouden kappen, hebben we een probleem. De genetica van het malariavaccin kwam ook uit het regenwoud.”

Maar soms voelt het nog als een ver-van-mijn-bed-show. Zijn er ook concrete problemen die wij gaan merken in ons dagelijks leven? Evi: “Een goed concreet voorbeeld is de banaan uit onze supermarkt. We telen overal op de wereld dezelfde soort bananen; een banaan uit Panama is dezelfde soort als die in Guatemala en Indonesië. En juist door deze monocultuur in de bananenindustrie kan deze soort mogelijk uitsterven omdat er een ziekte in zit waar op dit moment nog geen oplossing voor is. Het is niet ondenkbaar dat we over een paar jaar die banaan niet meer kunnen eten.”

Biodiversiteitsdrammer

Als zelfs onze geliefde banaan onder druk staat, is het tijd om over de oplossingen te hebben. Bij klimaatverandering is dat duidelijk: minder CO2 uitstoten. Maar hoe zit dat bij biodiversiteit, is daar ook een duidelijke oplossing voor?

Evi: “Dat is het stomme, dat is er niet echt bij biodiversiteit. Ik denk dat daarom het onderwerp nog niet echt aanspreekt bij jongeren. Je hebt het bij biodiversiteit over luchtkwaliteit, waterkwaliteit, bodemkwaliteit, etc. Dat is heel wat anders dan een makkelijke indicator als CO2.”

 hang een bijenkast op, om zo te zorgen voor meer ‘leven’ in je omgeving

“Daarom zijn wij als vertegenwoordigers samen met de VN op dit moment hard aan het werk met wetenschappers om zo’n indicator te maken, zodat de boodschap zich ook makkelijker laat vertalen. Dan weet je: dit kan ik doen en zo kan ik het meten.”

Je kan namelijk als individu zeker wat doen, aldus Evi. “Je kan plantaardig gaan eten, daarmee zorg je ervoor dat er minder regenwoud gekapt hoeft te worden, waardoor bepaalde ecosystemen blijven bestaan en hiermee een grotere verscheidenheid aan diersoorten. Of hang een bijenkast op, om zo te zorgen voor meer ‘leven’ in je omgeving.”

Tikkeltje gênant

Hoewel ieder beetje helpt, gaat het toch vooral (net als bij klimaat) om de grote veranderingen die overheden en bedrijven moeten maken. Daarom is het voor jongeren zo belangrijk om hun stem te laten horen, besluit Evi tot slot.

“In het najaar is er een VN-Biodiversiteitstop, maar daar gaan maar een handje vol Nederlandse vertegenwoordigers heen. Ik vind dat gewoon een tikkeltje gênant als je het vergelijkt met een klimaattop."

Zoals gezegd gaat het nergens in Europa zo slecht met de biodiversiteit dan in Nederland. Evi: “Ik hoop dat de Minister van Buitenlandse Zaken wel naar de top gaat. Biodiversiteit stopt niet bij de landgrens, het is een mondiaal probleem. Ik denk dat de overheid het wel tot prioriteit kan maken, maar dan moeten ze van onderaf wel de druk voelen.”

“Dus als je echt effect wil hebben: ga naar demonstraties, teken petities en vertel anderen waarom zij zich hier ook zorgen om moeten maken. Na klimaatdrammers hebben we nu ook biodiversiteitsdrammers nodig. Uiteindelijk heeft het biodiversiteitsdrammen meer effect dan een tegel wippen of inheemse planten planten.”