Gehandicapte Linda meerdere keren verkracht, maar tot een strafzaak komt het niet

Pure onmacht. Dat voelen ouders die proberen om aangifte te doen nadat hun gehandicapte kind seksueel misbruikt is. Linda werd in 2008 verkracht, maar nog altijd is het haar ouders niet gelukt om de zaak voor de rechter te krijgen, zo vertellen zij zichtbaar aangeslagen in Brandpunt.

De gehandicapte Linda werd meerdere malen verkracht door een medebewoner tijdens de dagbesteding op een werkplaats. Linda woont sindsdien weer thuis en herleeft het misbruik nog steeds. De gehandicapte Siebe vertelt zijn moeder steeds weer over "een piemel tussen zijn benen wat hij niet wilde". Siebe heeft nachtmerries waarin hij schreeuwt "ophouden en wegwezen'". Hun ouders zijn de wanhoop nabij, want aangifte doen lukt soms al niet. Laat staan dat de dader wordt gestraft.

Misbruik groot probleem

Het rapport Beperkt Weerbaar meldt dat van de mensen met een verstandelijke beperking naar eigen zeggen 61% van de vrouwen en 23% van de mannen ooit seksueel geweld heeft meegemaakt, variërend van op een kwetsende manier aangeraakt worden tot verkrachting. Een enkele keer wordt er aangifte gedaan, maar tot een rechtszaak leidt het nooit. Dat bleek ook onlangs uit een rondgang langs verschillende Twentse zorginstellingen. Want hoewel die signalen van seksueel misbruik bij de zedenpolitie melden, blijkt het zelden het gewenste effect te hebben, zo meldde Tubantia.

Reden voor De Twentse Zorgcentra (TZC) om hun  vraagtekens te plaatsen bij de huidige gang van zaken.“We hebben het afgelopen jaar ongeveer vijftien keer vermoedens van misbruik gehad en daar ook met de politie over gesproken. In sommige gevallen is er daarna officieel aangifte gedaan. Maar geen van die aangiften heeft geleid tot een rechtszaak tegen de vermoedelijke dader”, vertelde clustermanager Corry van de Laak.

Notabene het hoofd van de zedenpolitie zei ons: Als u toch aangifte gaat doen, zal dat uw zaak geen goed doen

Anne - moeder van Siebe

Zowel de ouders van Linda als van Siebe willen graag aangifte doen, maar worden niet gehoord. "Tot vijf keer toe hebben we het geprobeerd,"  zo laat Anne, de moeder van Siebe weten. "Notabene het hoofd van de zedenpolitie zei ons: Als u toch aangifte gaat doen zal dat uw zaak geen goed doen. Ze verwezen ons terug naar de instelling. Gehandicapten zijn wilsonbekwaam: bewijs dan maar eens een verkrachting is hun redenatie. En mijn zoon was anderhalf uur daarvoor verkracht. Over een half jaar kan het zo weer gebeuren. Deze groep daders is daarmee vogelvrij."

Aangiftes worden niet serieus genomen laat ook advocaat en voorzitter van het Landelijk Advocaten Netwerk Gewelds- en Zeden- Slachtoffers (LANGZS), Richard Korver weten. "Er is sprake van een Pavlov-reactie. Alsof soms gedacht wordt: dat zijn twee beperkten daar kunnen we niks mee en daar verliest iedereen bij. Het wordt weggehoond, weg gebluft, weg gewoven."

Volgens de raadsman hebben verstandelijk beperkten juist recht op een gedegen politieonderzoek. "Al komt het niet tot een veroordeling, dan voelen ze zich in ieder geval gehoord en dat kan al deels helpen bij de verwerking." Volgens de moeder van Siebe ontbreekt het verstandelijk gehandicapten nu aan het recht wat ieder gezond en goed ontwikkeld mens wel heeft.

Overheid faalt

De familie van Linda, die in 2011 ook al hun verhaal deed in Brandpunt, zijn inmiddels zoveel pogingen verder dat hen nog een bodemprocedure rest. Vanwege zijn geestelijke gesteldheid zou de vermeende dader niet vervolgbaar zijn. De familie van Linda realiseert zich dan ook dat de persoon in kwestie bijna geen weet heeft van wat hij doet, maar wil herhaling voorkomen en hoopt op behandeling.

Het OM en de politie zijn zich bewust van het feit dat verstandelijk beperkte personen een kwetsbare groep in onze samenleving vormen en daarom extra bescherming verdienen. Als zij zich geconfronteerd zien met deze personen in het kader van de opsporing en vervolging van strafbare feite, hanteren zij bijvoorbeeld speciale verhoortechnieken. Net als kinderen worden verstandelijk beperkte getuigen en slachtoffers meestal verhoord in speciale verhoorstudio’s.

Als je als overheid weet dat dit op grote schaal gebeurt, en je grijpt niet in, dan is dat heel ernstig

Richard Korver - advocaat

De politie kan daarbij putten uit een zogenoemde ‘Verhoorpool verstandelijk gehandicapten’ waaraan diverse deskundigen zijn verbonden. Feit blijft, dat als er al een getuigenis wordt afgenomen, deze zelden leidt tot een strafzaak. Korver stelt dan ook dat de overheid faalt. "Als je als overheid weet dat dit op grote schaal gebeurt, en je grijpt niet in, dan is dat heel ernstig."

Ook Aafke Scharloo, klinisch psycholoog op het gebied van mensen met een beperking en (seksuele mishandeling) en trauma vindt de huidige gang van zaken zorgwekkend. "Het is een kwalijke zaak dat er niet eens gedegen politieonderzoek wordt gedaan." Volgens Scharlo weten mensen elkaar niet te vinden: de instellingen, de politie, de familie. Zij denkt dat de onmacht alleen doorbroken kan worden als er multidisciplinaire centra worden opgericht.

In en schriftelijke reactie aan de redactie van Brandpunt lieten het OM en politie weten dat deze gevallen lastig zijn omdat er slechts een beperkte rol voor hen is weggelegd binnen het strafrecht.

• Deel