Acht hoogtepunten van black joy (omdat dat ook aandacht verdient) 

De (vaak vergeten) zwarte geschiedenis is onlosmakelijk verbonden met trauma. Daarom blikken we met zwarte makers uit Nederland juist terug op de geluksmomenten van afgelopen maand.

Black History Month staat in het teken van belangrijke personen en gebeurtenissen van de zwarte gemeenschappen en wordt elk jaar in februari voornamelijk gevierd in de Verenigde Staten waar het is ontstaan, Canada, België, Ierland, Engeland, en Sint-Maarten. In 2011 werd deze maand ook voor het eerst gevierd in Nederland.

Nederland heeft een lang koloniaal en slavernijverleden, maar toch lijkt er in februari vrij weinig (commerciële) belangstelling voor Black HistoryMonth. Volgens Jessica de Abreu, medeoprichter van The Black Archives, komt dat doordat Nederland de geschiedenis van de zwarte gemeenschap nog niet genoeg erkend. “De VS hebben een langere geschiedenis aan erkende zwarte geschiedenis en daar is een behoorlijk lange strijd gevoerd met zwartheid en zwarte geschiedenis. Bij ons is het gewoon nog niet zo zichtbaar als in de VS, hoewel uit de documenten van The Black Archives blijkt dat in Nederland wel degelijk vormen van verzet zijn geweest in het verleden,” vertelt ze in dit interview met 3FM.  

Pijn maakt plaats voor vreugde

Pijn, leed en onderdrukking zijn onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de zwarte gemeenschap. Ondanks de dagelijkse strijd die de Afrikaanse en Caribische diaspora moeten voeren om een gelijke behandeling te krijgen in een samenleving die niet voor hen is ingericht, zie ik een ongekende veerkrachtigheid. Liefde, blijdschap en creativiteit nemen hun plaats in naast de pijn en struggles. Dit zorgt voor enorme prestaties en overwinningen. ‘Black joy’, dus. Maar voor positieve gebeurtenissen lijken we minder aandacht te hebben. Want dat is geen nieuws, toch?  

"Eindelijk krijgen wij zwarte vrouwen de erkenning die we verdienen"

Vandaag wel. Blijdschap in de zwarte gemeenschappen is iets wat gevierd, erkend en verspreid mag worden: de grote én de kleine prestaties. Het liefst natuurlijk niet alleen door Black History Month, maar altijd. Voor nu blik ik terug op afgelopen februari samen met Veronica van Hoogdalem, Jacquill G. Basdew, Eben Badu en Hawa Seck om de hoogtepunten te bespreken die er voor hen uitsprongen. 

De ontroerende speech van Gabrielle Union en Dwyane Wade 

Jacquill Basdew (28), werkzaam als perfomance artist en kunst intermediair, hoeft niet twee keer na te denken als ik hem vraag naar zijn hoogtepunt van afgelopen maand: “Op 25 februari gaven Gabrielle Union en Dwyane Wade een prachtige speech nadat ze een award in ontvangst mochten nemen, deze springt er echt voor mij uit.” 

Gabrielle is een bekende actrice, producer en schrijfster. Ze won tijdens de afgelopen NAACP Image Awards samen met partner en NBA-ster Dwyane de prijs voor special achievement and distinguished public service. Het stel besloot om hun bedankspeech te wijden aan de 15-jarige dochter van Dwyane: Zaya Wade. Zaya is transgender en voor haar vader een bron van inspiratie. Hij uitte zijn bewondering door haar te prijzen voor haar moed om zichzelf te zijn, hoe moeilijk deze maatschappij dat ook voor haar maakt. 

Jacquill: “Ik vind het ontzettend mooi om te zien dat zulke invloedrijke mensen uit de bipoc-community, zich zo uitspreken voor transgender mensen. Gabrielle en Dwyane spreken de taal van een oudere generatie, waar dit onderwerp veel minder besproken wordt.” 

Kunstexpositie door en voor de zwarte gemeenschappen over black joy

Zijn bezoek aan de tentoonstelling ‘Digital Expressions: Black Joy’ is de tweede gebeurtenis voor Jacquill die er in februari uitsprong. “De expositie laat zien hoe je black joy in het hedendaagse digitale tijdperk als inspiratiebron kan gebruiken en verspreiden,” vertelt hij. ‘Digital Expressions: Black Joy’ is tot met zaterdag 4 maart te zien in het OSCAM, een museum voor hedendaags kunst in Amsterdam Zuidoost. 

De vergrote zichtbaarheid van zwarte creatievelingen

Februari was voor Veronica van Hoogdalem een mooie en creatieve maand. Een persoonlijk hoogtepunt van afgelopen maand, een gebeurtenis die haar ontzettend blij heeft gemaakt en een positieve impact heeft gehad, was haar ontmoeting met fotograaf Ruby Cruden. “Ze heeft waarschijnlijk geen flauw idee dat zij zo veel indruk op mij heeft gemaakt,” vertelt Veronica lachend. 

De 33-jarige tv- en radiopresentatrice, die je kunt kennen van Omroep Zwart of 3FM, legt uit: “Ik moest naar aanleiding van een interview nog een fotoshoot doen, maar ik had er echt totaal geen zin in. Het was zo’n to-do die ik gauw achter de rug wilde hebben. Toen ik eenmaal op de locatie aankwam en Ruby zag staan, veranderde mijn hele mood. Ik zag een bloedmooie vrouw staan met krullen en twee neuspiercings.” 

Veronica is inmiddels jarenlang werkzaam in de media-industrie en komt zelden iemand tegen die op haar lijkt. “Het maakte me zo blij om te zien dat zwarte vrouwen zoals ik steeds zichtbaarder worden in de creatieve industrie. Eindelijk beginnen we de erkenning te krijgen die we verdienen.” De fotoshoot was overigens ook erg geslaagd: Veronica ging erheen met lood in haar schoenen, maar ging naar huis met een opgeladen creatieve batterij. 

Eerste slechthorende zwarte vrouw als doventolk tijdens Super Bowl 

Wil de Nederlandse Justina Miles zich a.u.b. melden? Het zal toekomstige persconferenties een stuk aangenamer maken om naar te kijken. Niet alleen ik, maar ook Veronica is fan. De viral video van de energieke doventolk is een ontzettende eye-opener geweest, vindt ze: “Hoe raar is het dat wij horende mensen nóóit hebben geleerd om met gebarentaal te communiceren? We sluiten slechthorende en dove mensen ontzettend buiten. Dat is toch erg?” 

"Yung Nnelg maakt politiek toegankelijk voor ons allemaal, wij kunnen dit ook"

Het indrukwekkende optreden van Justina Miles heeft veel teweeggebracht bij Veronica. Ze hoopt dat hierdoor eindelijk een gesprek op gang komt die allang gevoerd moest worden: de kloof tussen horende en slechthorende mensen. In dit interview vertelt Justina meer over haar optreden bij de Super Bowl.

Yung Nnelg for President 

Eben Badu (28) noemt als hoogtepunt dat zijn goede vriend Glenn, ook wel bekend onder artiestennaam Yung Nnelg, zich verkiesbaar heeft gesteld voor de aankomende verkiezingen op 15 maart. Glenns politieke partij heet ZIE en hij hoopt hiermee dat ondervertegenwoordigde jongeren zich óók (eindelijk) gezien voelen. 

Eben: “Verdiepen in de politiek kan voor sommige jongeren nogal als een te hoge drempel voelen. Zeker als deze jongeren zichzelf niet herkennen in de politiek. Nnelg laat zien dat politiek toegankelijk is voor ons allemaal, dat wij dit ook kunnen.” 

De belangrijke stappen van black-owned modemerken

Het Amsterdamse streetwear merk Patta gaat samenwerken met muzieklegende Erykah Badu. Ze hebben de handen ineengeslagen om opkomende neo-soulartiesten een podium te bieden. Eben is zelf mede-oprichter van het modemerk The New Originals en is blij om te zien dat Amsterdamse black-owned modemerken internationaal steeds harder gaan. Ook het modemerk Daily Paper heeft een bijzondere samenwerking weten te bemachtigen met het platenlabel van de Amerikaanse rapper J.Cole: Dreamville. Deze collab is geïnspireerd door de University of Timbuktu en een eerbetoon aan één van de vele culturen van Afrika. 

Rihanna’s halftime show bij de Super Bowl 

“Ik had tranen van geluk toen ik naar het optreden keek van Rihanna,” vertelt de 31-jarige make-upartiest Hawa. De wereldberoemde zangeres uit Barbados heeft de make-upwereld veel inclusiever gemaakt met haar merk Fenty, waardoor ze voor Hawa echt een rolmodel is: “Vroeger kon ik nooit de juiste kleur make-up voor mijn huid vinden, daarom besloot ik om er zelf over te leren zodat ik wel de juiste tinten kon creëren. Ik vind Rihanna enorm inspirerend, zij heeft mij laten zien dat ondanks dat ik een zwarte vrouw ben, ik het kan maken. Ik durf dankzij haar groot te dromen.” 

Senegalese representatie

Een ander belangrijk moment van geluk voor Hawa was toen ze erachter kwam dat twee Senegalese vrienden van haar, Mohamed Sy en Abdoulaye Ndao, hun korte film in première mochten laten gaan tijdens het NBA All-Star Weekend in het Amerikaanse Salt Lake City. Dit weekend is een groot internationaal event met als hoogtepunt de NBA All-Star Game: dé wedstrijd tussen de allerbeste basketbalspelers. 

De korte film genaamd Renaissance gaat over de jonge Kader die er alles voor over heeft om zijn droom te realiseren: professioneel basketballer worden. Hawa is zelf ook Senegalees en voelde zich trots toen zij hoorde dat haar vrienden, net zoals de fictieve Kader, hun droom hebben weten waar te maken. Je kan de film hier bekijken.

• Deel