Terug naar Brandpunt+
Dit is Meta van plan met jouw familiekiekjes: 'Hier gaan ze heel veel geld aan verdienen'
- Artikel
- 25 jun 2024
- 5 minuten leestijd
Meta, het bedrijf achter Facebook, Whatsapp en Instagram, krijgt een nieuw privacybeleid. Daarmee kan de techgigant straks jouw data gebruiken voor het trainen van haar AI. Privacy-organisaties slaan alarm. “Meta heeft niet het beste met de mens voor.”
Enkele weken geleden kondigde Meta haar nieuwe privacybeleid aan. Het bedrijf is van plan om alle publieke gegevens van gebruikers – foto’s, captions, metadata en wie weet wat nog meer – in te zetten om generatieve AI te trainen.
Slecht nieuws, zeggen organisaties die zich inzetten voor onze privacyrechten. Want waar het bedrijf de data exact voor wil gebruiken, is onduidelijk. Deskundigen vragen zich zelfs af of Meta het zelf eigenlijk wel weet.
Chatbot of killer drone
Je denkt misschien: ik heb het zelf online gezet, wat heb ik te verbergen? Maar dit soort keuzes kunnen dystopische consequenties hebben, zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij privacyrechtenorganisatie Bits of Freedom. “Generatieve AI kan van alles zijn: een chatbot of een plaatjestool, maar ook software om menselijk gedrag te voorspellen, killer drones of een tool voor politieonderzoek. Het kan dus heel onschuldig zijn, maar het kan ook iets heel engs zijn. En Meta kennende is het vooral iets waar ze heel veel geld aan gaan verdienen.”
Facebook bestaat dit jaar 20 jaar heeft nog altijd 3,19 miljard maandelijkse bezoekers, en gecombineerd met alle data van Instagram gaat het dus om heel veel data. Beek: “Ik heb al tien jaar Facebook. Weet ik veel wat ik in die tijd allemaal gepost heb. Facebook zegt dat ze een gerechtvaardigd belang hebben voor het gebruiken van mijn data, maar ik weet niet wat dat is. Ze presenteren het nieuwe beleid als iets positiefs, als een oplossing. Maar dit kan dingen onbedoeld moeilijker maken, of zelfs gevaarlijker.”
Cambridge Analytica
Meta heeft, in ieder geval volgens Bits of Freedom, allang bewezen dat het niet altijd even netjes omgaat met onze persoonsgegevens. Het bedrijf kwam voor het eerst onder vuur te liggen vanwege het Cambridge Analytica-schandaal dat in 2016 de Amerikaanse presidentsverkiezingen ontwrichtte, maar ook recenter zijn er rechtszaken aangespannen tegen Meta voor het verwerken van gegevens over de seksuele geaardheid en religieuze overtuiging van haar gebruikers en het registreren van medische gegevens. Het bedrijf werd daar in verschillende landen voor teruggefloten.
En oh ja: het bedrijf gebruikt die gegevens ook nog eens voor commerciële doeleinden. “Mark Zuckerberg geeft niet om onze privacy,” zegt Beek. “Dat blijkt uit hoe Meta ermee omgaat: overal op het internet volgt Facebook jou door middel van cookies en trackers, en met de data die het verzamelt helpt het bedrijven meer spullen aan jou te verkopen. Ze gebruiken algoritmes die zorgen dat je niet wegklikt, waardoor je eindeloos blijft scrollen. Nee, Meta heeft niet het beste met de mens voor.”
Opt-out
Het bedrijf moet wel rekening houden met de Europese privacywetten, waaronder de AVG. Die beschermt consumenten beter tegen datahongerige bedrijven dan, bijvoorbeeld, de Amerikaanse privacywetgeving. Daarom koos Meta voor een opt-out-systeem van haar nieuwe beleid. Dat houdt in dat het bedrijf in principe je gegevens mag gebruiken, tenzij je zélf handmatig aangeeft dat je daar geen toestemming voor geeft.
Maar de doorsnee Facebook- of Instagramgebruiker leest zich doorgaans niet in in het privacybeleid van deze platforms. Omgekeerde wereld, vindt Lotje Beek het dus: “Een opt-outregeling voor het gebruiken van data die je in eerste instantie niet hebt gepost om AI mee te ontwikkelen, is onwettig en belachelijk. Het Nederlandse donorbeleid is opt-out en dan hebben we het over leven of dood. Hier gaat het over enge robots waar Meta geld aan wil verdienen.”
Het is niet ondenkbaar dat Meta probeert hiermee de Europese wetgeving uit te testen, zegt Beek. “Misschien denken ze: niet gegooid, altijd mis. Gewoon kijken of we ermee wegkomen.” Ierse privacywaakhond DPC gooide medio juni roet in het eten door Meta op te dragen de dataverzameling te pauzeren. Meta reageerde dat het 'teleurgesteld' was, en dat deze ontwikkeling een "stap terug [is] voor Europese innovatie". Het project ligt nu dus even stil, maar de deadline van 26 juni voor de opt-out is – voor zover bekend – niet verschoven.
Alleen vandaag nog kun je dus bezwaar maken tegen het nieuwe privacybeleid van Meta via dit opt-outformulier. Het bedrijf kan er (in theorie) voor kiezen om je verzoek af te wijzen, maar de meeste verzoeken worden binnen enkele minuten goedgekeurd. En dat is goed om te doen, zegt Beek. “Nu ligt de verantwoordelijkheid helaas nog bij gebruikers. Invullen dus.”
Meta heeft in een reactie op eerdere kritiek over het AI-project gezegd dat haar werkwijze in lijn is met privacywetgeving, en dat die hetzelfde is als de werkwijze van andere techbedrijven als Google en OpenAI.
