Deze psycholoog behandelt kinderen uit Gaza met zware oorlogstrauma’s

Trauma-psycholoog Hasan Zeyada heeft misschien wel het moeilijkste beroep dat je je kunt voorstellen: Palestijnse kinderen op de Gazastrook- die zwaar getraumatiseerd zijn door de terugkerende oorlog met Israël- zich weer een beetje kind laten voelen. Drie jaar geleden draaiden de rollen opeens dramatisch om voor Hasan en zijn familie. Bij een Israëlisch bombardement verloor hij 6 familieleden, waaronder zijn moeder en zijn neefje van pas 12 jaar oud. “Mijn dochtertje vraagt mij steeds, “Waarom willen ze ons vermoorden, papa”?”

6 graven, 6 doden

Het is een dor landschap, met een paar rijen stenen die deels bedekt worden door wat groen. Hasan Zeyada- psycholoog en hoofd van een traumakliniek in Gaza-Stad- leidt ons rond op de begraafplaats waar 6 van zijn familieleden begraven liggen.

Hier liggen zijn moeder, zijn 3 broers Yousef, Omar en Jamil, zijn schoonzus Bayan en zijn neefje Shaban. Allemaal omgekomen bij een bombardement van de Israëlische luchtmacht

Alles in 1 klap kapot

Het begint allemaal in de zomer van 2014. Israël voert luchtaanvallen uit boven de Gazastrook. Duizenden mensen- vooral burgerslachtoffers-komen om en naar schatting worden 17.000 huizen met de grond gelijk gemaakt. Hamas beschiet Israël met raketten vanuit de Gazastrook. Het is al de derde oorlog in 8 jaar tijd.

Op 22 juli 2014 slaat ook het noodlot toe voor Hasan en zijn familie. Het huis van de familie van Hasan wordt plat gebombardeerd. Zes familieleden van Hasan zijn op slag dood.

Hasan zelf is op dat moment aan het werk in Gaza-Stad. Van ooggetuigen hoort hij wat er die dag gebeurd is. Het maakt hem intens verdrietig, maar ook vooral enorm boos. Hasan: ”Hoelang kunnen ze nog rechtvaardigen wat ze aan het doen zijn?”

Hoelang kunnen ze nog rechtvaardigen wat ze aan het doen zijn?

Overal drones

Terwijl we op de plek staan waar het dramatische lot zich voltrokken heeft, vliegen er voortdurend drones door de lucht.  Gaza wordt in de geate gehouden door Israël. Deze permanente stress en het geluid van oorlog zorgen voor extra trauma’s voor de bewoners van Gaza, legt Hasan uit. “Het geluid van drones maakt de inwoners van Gaza angstig en het roept herinneringen op aan eerdere traumatische ervaringen en angst.”

Ook kinderen associëren de continue aanwezigheid van deze drones met angst en stress. Dit is ook het beeld dat naar voren komt uit internationale onderzoeken. Als gevolg van de vele oorlogen met Israël is een groot deel van de kinderen uit Gaza zwaar getraumatiseerd. Als traumapsycholoog richt Hasan zich vooral op deze kinderen.

Nachtmerries met dode lichamen

Maar waar begin je een behandeling in een jong leven waarin al zoveel gruwelijks is gebeurd? Om te laten zien wat zijn werk inhoudt, neemt Hasan ons mee naar Ayman, één van zijn patiëntjes die hij behandelt.

Ayman verloor zowel zijn vader als zijn broertje bij een bombardement drie jaar geleden. Hij zag het drama voor zijn eigen ogen voltrekken. Hasan: “Hij was getuigen van het bombardement, hij heeft het lichaam van zijn vader en broertje zien liggen.”

Het jochie legt uit dat hij nog vaak nachtmerries heeft over die dag. “In één van mijn dromen zat ik bij mijn broer thuis. Het was helemaal donker.”

Dit is de tekening die Aydan net na het bombardement heeft gemaakt.

Tekenen om te verwerken

Als onderdeel van de behandeling laat Hasan de getraumatiseerde kinderen tekenen. Hij laat ons tekeningen zien die Ayman vlak na het bombardement heeft gemaakt. “Dit is één van de tekeningen die hij direct na het ongeluk heeft gemaakt. Hier heeft hij ook het huis getekend van 5 verdiepingen waar zijn familie in woonde. Boven het huis vliegen vogels in de lucht. Hij sprak er ook vaak over dat hij naar het paradijs wilde om herenigd te worden met zijn vader. Dat beangstigde mij als therapeut.”

Gelukkig zijn de tekeningen van Ayman nu- 3 jaar na het bombardement- een stuk hoopvoller van toon. “Je kan duidelijk het verschil zien. Hij tekent nu een huis met een tuin, een sinaasappelboom en kinderen die aan het voetballen zijn. Hijzelf is de keeper. Je kunt aan de kleuren zien dat het een stuk optimistischer is.

Slachtoffers van de slachtoffers

Maar de toekomst stemt Hasan helaas bepaald niet vrolijk. Zeker niet als de houding van de Israëlische regering in zijn ogen niet verandert. “ Wij kunnen er niks aan doen dat er zoveel Joden tijdens de holocaust zijn omgekomen. Zij hebben hun woede op ons – de Palestijnen- geprojecteerd. Wij zijn eigenlijk de slachtoffers van de slachtoffers. Ik denk dat zij eerst hun eigen trauma moeten verwerken. Want hun trauma rechtvaardigt niet wat ze ons nu allemaal aandoen.”

• Deel