Terug naar Brandpunt+
Deze als Prins Carnaval verklede vrouw legt bloot dat het feest helemaal niet voor iedereen is
- Artikel
- 28 feb 2020
- 6 minuten leestijd
Suzy Deurinck (32) en Rudie Verbunt (33) vieren al decennialang met groot plezier Carnaval in Bergen op Zoom. Tot het ze ging opvallen dat de stichting die het feest organiseert uit enkel mannen bestaat. Nooit vrouwen. Waarom?
Bergen op Zoom verandert tijdens carnaval (of zoals het daar genoemd wordt: de Vastenavend) in ‘Krabbegat’. De feestvierders, de ‘leutige krabbekes’, trekken een boerenkiel of gewoon ‘ouwe bullen’ aan (zolderkleding, oude bontjassen), doen een mal hoedje op (een ‘lampekap’ is een van de Bergse klassiekers), knopen een rode zakdoek om de nek, hangen een gordijntje om en gaan de straat op, om van café naar café te wandelen, oftewel: om te ‘dweilen’.
Als je geluk hebt kom je tijdens het dweilen de Prins tegen: de man aan wie de sleutels van de stad tijdens de Vastenavend door de burgemeester worden overhandigd, en die samen met de Boer, de Nar en Steketee (een soort politieagent van het feest) leiding geven aan alle feestelijkheden. Ze voeren een leuk stukje op tijdens de Kindercarnaval, ze gaan langs in verzorgingstehuizen, ze geven acte de presence op een van de Vastenavend-bals die er worden gehouden en ze komen ook gewoon in de kroeg langs.
Mannenfeest
De Prins wordt gekozen door een ander orgaan: de Boerenploeg, onderdeel van de Stichting Vastenavend, die het hele feest organiseert. En deze ploeg bestaat uit mannen, een gegeven dat al vanaf de oprichting ervan hetzelfde is. Deze Boerenploeg, in blauwe boerenkielen gehuld, heeft een stevige vinger in de pap wat betreft het Vastenavendfeest zelf: ze kiezen het motto uit, zorgen dat er een nieuw Vastenavendlied komt en bepalen een groot ander deel van de festiviteiten.
De voorzitter van de stichting maakt zelf de grap dat ze de ‘blauwe maffia’ worden genoemd, en hoewel het schertsend is, zit er een kern van waarheid in: deze club bestaat voor een deel uit een gezellig old boys-netwerk, van ondernemers en vrienden die in de stad veel te zeggen hebben. Waarom hebben vrouwen daar eigenlijk niet wat meer aandeel in?
“We hadden er al langer last van dat de Vastenavend zo’n mannenfeest is, maar deze editie viel het ons nog meer op hoe weinig aandacht er is voor mensen van andere etniciteiten, voor genderkwesties of voor afkomst”, zegt Suzy Deurinck. “Eerder in Bergen op Zoom had je de ‘Vriendinnen van de Stichting’ die aandacht vroegen voor dezelfde problematiek. De voorzitter van de Stichting had toen gezegd dat hij op den duur vrouwen best lid zag worden, maar dat dat simpelweg nog niet gebeurd was. Toen wij echter met leden van de Boerenploeg gingen praten, bleek dat zowel de oudere als de jongere leden eigenlijk helemaal tegen vrouwenlidmaatschap waren.”
Suzy en haar vriend Rudie Verbunt besloten daarom het gesprek nog eens over aan te gaan.Samen bedachten ze een hashtag (#Meerwana) en wilden ze vragen stellen aan de Boerenploeg. Maar al snel kwamen ze erachter dat de leden van de Boerenploeg daar niet echt op zaten te wachten.
View this post on Instagram#meerwana #vastenavend2020 #vastenavend #krabbegat #gelijkekrabben
A post shared by Suzy (@suzydeurinck) on
Confrontatie gekleed als Prins
Om de ploeg te confronteren ontstond bij Suzy als eerste het idee om zelf als Prins verkleed te gaan. De Prins heeft in Bergen op Zoom twee outfits die iedere Bergenaar herkent: een voor de officiële gelegenheden en een voor als hij ‘undercover’ gaat.
Dus toen Suzy in het ‘undercover’-kostuum van de Prins de straat opging, leverde dat nogal wat geschokte reacties op. Rudie: “Zo van: ‘Och nee, een vrouw als Prins, dat kan niet!’ Vervolgens gingen we naar café Den Enghel (een van de vaste waardes tijdens de Vastenavend - JvT) met twee doelen: Cornald Maas vinden en op de foto gaan met de Prins (zie de foto boven dit artikel voor het resultaat). Al snel kwam de hele Boerenploeg binnen, en toen was er groot ongemak.”
“Ze reageerden verontwaardigd en stelden zich directief op toen ik vroeg waarom er geen vrouwen bij de Boerenploeg mogen”, zegt Suzy. “Echt antwoorden deden ze niet. Ze zeiden dat ze een ‘vriendenclub’ waren en dat het er daarom nog niet van was gekomen. Verder gaven ze een hoop onzinredenen. Vrouwen zouden het niet leuk vinden lid te worden van de Boerenploeg, of het zou te zwaar voor ze zijn.”
En zo ontstond er een komische situatie, waarbij je de mensen die een feest organiseren dat naar verluidt gaat over rolomkering ineens in de rol van machthebbers zijn gedrukt. “Na die ontmoeting hebben we A5’jes verspreid met de tekst die we ook op Instagram hebben gezet: een oproep om Vastenavend inclusiever te maken.”
Een echte krab
“In gesprekken die we daarna over onze actie hadden, beaamden mensen vaak dat het belachelijk is. Je geeft kinderen die dat zien het idee dat alleen mannen op die positie mogen zitten. Zonde is dat”, zegt Rudie.
Bas van Oevelen, de voorzitter van de Stichting Vastenavend, zegt in een reactie: “Wij zijn een servicevereniging, a la de Rotary of de Lions. We zijn een club vrienden. Nieuwe leden worden uitgenodigd door mensen die al lid zijn, en nergens in onze statuten staat dat er geen vrouwen lid mogen zijn. Dat dat niet het geval is, betekent niet dat het niet nog gaat gebeuren. Ik denk dat het er vast van komt, maar ik heb mijn bedenkingen bij die acties eromheen. Ik vraag me ook af: waar is de ophef over de Ladies Circle, of de Soroptimisten? Dat zijn ook serviceclubs, maar die zijn alleen voor vrouwen. Evengoed richten wij ons liever op de positieve organisatie rondom de Vastenavend. Het is een groot feest met veel blijdschap en we hebben plezier in het organiseren ervan.”
Suzy en Rudie laten het er nog niet bij zitten: “De Stichting is een machtig orgaan dat ook politieke banden en verantwoordelijkheden heeft. Deze verantwoordelijkheden moet ze dan ook nemen. Vastenavend draait deels om omkering en bekritiseren van de machthebbers, maar die functie lijkt het feest op deze manier een beetje verloren te zijn, gezien het feit dat de Stichting zelf zo tegen de macht aanschurkt. Dan vind ik dat wij best kritisch mogen zijn op wie er lid zijn en wie niet.” Volgend jaar gaan ze opnieuw actievoeren, maar wat ze precies doen, dat blijft nog even een stikleutige verrassing.
