Terug naar Brandpunt+
Eva Jinek, Hillary Clinton en de rol van geslacht in het Amerika en Nederland van 2018
- Recap
- 14 maa 2018
- 4 minuten leestijd
Op internationale vrouwendag bevroeg Eva de 70-jarige Hillary, die er zelf niet in slaagde de eerste 'female president' van de Verenigde Staten te worden, maar vertrouwen houdt in de toekomst. “I plan to live long enough to see a woman win.”
Ik zette me schrap. Op onze site, op televisie, op de radio en op sociale media stond ons nieuwtje: “Eva Jinek interviewt Hillary Clinton in een speciale uitzending van Brandpunt+.” De minuten die Facebook nodig had om het teaser-filmpje te verwerken, voor het online stond: ze waren de stilte voor de storm.
10… 9… 8…
Wat werd de eerste reactie? Domme doos? Killary Clinton?
5… 4…
Dikke reet? Ouwe muts? Droge kut? Crooked Hill?
2...
Moord? Pizzagate? Lewinsky?
1… 0...
Ah. Daar is-ie. “Fuck you. You fucking fuck. Ga de afwas doen.”
Je kunt er niet omheen, ook Eva niet: “Why do people dislike you?” Hillary laat haar schouders zakken. Haar carrière lang werd ze al dan niet terecht aangevallen, door Jan, alleman, en haar politieke opponenten. Nee, geeft ze toe, het is haar niet gelukt Trump-stemmers het gevoel te geven dat ze het goed met hen voor heeft. Ja, ze had meer van zichzelf moeten laten zien. En ja, ze houdt afstand en ontbeert de warme uitstraling van haar voorganger. Er ging een hoop mis, en Hillary zelf deed een hoop verkeerd. Toch: “A lot of it is because I am a woman. And yes, it drives me crazy.”
“I wasn’t just me.” Nu ze (noodgedwongen) een stap terug heeft gedaan, ziet Hillary dat een nieuwe groep ambitieuze vrouwen met hetzelfde fenomeen te maken krijgt. Vanuit een bepaalde hoek, krijg je als succesvolle vrouw al-tijd hetzelfde te horen: je bent lelijk, je bent te mooi, je bent onaardig, je bent te aardig. Lang verhaal kort: “You need to shut up.”
Jaren terug al, ontdekten Amerikaanse wetenschappers deze hardnekkige, bloedirritante Catch 22. Het waren in de geschiedenis van onze maatschappij zo vaak mannen die het voortouw namen (met het patriarchaat als welkom steuntje in de rug), dat we succes zijn gaan verklaren op basis van mannelijke eigenschappen. We gaan er vanuit dat een succesvol persoon sterk is, streng, rechtlijnig en rationeel. Of die eigenschappen iemand echt succesvoller maken, weten we niet zeker, maar de bias is ingebakken als spek in een pannenkoek. Wat we van een vrouw verwachten, staat lijnrecht tegenover onze starre, onbewuste definitie van succes. Zij worden geacht vriendelijk, bescheiden, en meelevend te zijn (en mooi, als het even kan).
Hillary Clinton is sterk, streng, rechtlijnig, rationeel - en vrouw. Daar begint de penarie: omdat de twee verwachtingspatronen elkaar uitsluiten, heb je als succesvolle vrouw (een leider) twee opties: voldoe je aan het ene verwachtingspatroon – vriendelijk, bescheiden, meelevend, mooi – dan ben je waarschijnlijk niet goed in je werk. Voldoe je aan het andere – sterk, rechtlijnig, rationeel – dan ben je vermoedelijk niet aardig.
Het interview terugkijken? Dat kan onder dit artikel
Als je als vrouw president van Amerika wilt worden – een van de meest machtige vacatures op aarde – ben je extra de lul. Je begint de race met een flinke achterstand: er mankeert sowieso iets. Je bent incapabel, of een heks. Dat verklaart wel wat. Ja, het is lang zo geweest dat vrouwen niet eens mee konden doen aan de presidentsverkiezingen, maar even voor het idee: als je ervanuit gaat dat vrouwen en mannen al die tijd precies evenveel kans maakten op het presidentschap, dan was de kans op 45 mannen en 0 vrouwen na 229 jaar 1:36000.000.000.000.000.000.000 (zesendertig triljard).
De enige manier waarop we de succes-paradox de prullenbak in krijgen, is door te wennen aan een maatschappij waarin net zo veel succesvolle mannen als succesvolle vrouwen de leiding nemen. Gelukkig heeft een recordaantal Amerikaanse vrouwen zich verkiesbaar gesteld, dit jaar. Te weten: meer dan vierhonderd vrouwen die het House of Representatives in willen.
Eva: “Thanks to your losing?"
“Well, maybe my campaign has made it easier for women to run,” antwoordt Hillary. Dan, vastberaden: “I plan to live long enough to see a woman win.”
Ivanka Trump is een vrouw, zegt Eva.
“No.”
Even klemt Hillary haar kaken op elkaar, even bevriest haar blik. “That’s not gonna happen. We don’t want any more inexperienced Trumps in the White House.” Wat we wel nodig hebben: een vrouw die met twee benen in de Amerikaanse politiek staat (sorry, Oprah) en heeft kunnen leren van Clintons fouten (sorry, Chelsea). “I’m gonna be there cheering her on,” zegt Hillary.
“Assuming I agree with her.”
