Terug naar Brandpunt+
Deze nuchtere dwarsliggers in het noorden van Nederland doen het lekker zelf
8,5 procent is er werkloos, 27,6 procent vergrijsd: het klinkt niet bepaald sexy wanneer men het heeft over de Veenkoloniën. Maar als een kleine nederzetting net buiten het bereik van de lange arm van het Binnenhof, bleven de dorpen daar moedig overleven – door veel dingen buiten de overheid om zélf op te lossen.
Jongeren trekken er massaal weg: de Groninger Veenkoloniën, een gebied verstopt in het noordoosten van Nederland, stevig langs de grens met Drenthe. Dat is niet gek: als er wordt gepraat over de Veenkoloniën hoor je er bijna niets positiefs over. Liefst 8,5% is werkloos, 27,6% vergrijsd.
Toch overleven de bewoners daar, zo laat een Brandpunt-uitzending van 28 februari zien – en dat vaak buiten de overheid in Den Haag 250 kilometer verderop om. Daar is niks anarchistisch aan: het is pure overlevingsdrang. Een nuchtere man uit de buurt zegt dan ook: "Als je een probleem hebt, los je het zelf op."
Zo nemen jonge Palestijnen en Syriërs uit het asielzoekerscentrum bij Musselkanaal het dorp onder handen: ze wieden er onkruid, maken het centrum schoon, snoeien de wandelpaden en het bos. En waarom ook niet? Werkloze nieuwkomers + dorp met behoefte aan mankracht = een verschrikkelijk schoon dorp. Het is niet heel gek: het AZC is er al sinds 1993 en mensen zijn ermee opgegroeid. Én het is een goede zaak voor het beeld van asielzoekers, volgens een van de initiatiefnemers: "Wanneer het goed met ze gaat, wordt er niet over ze gesproken en dat mag best eens gezegd worden”.
Adriaan Pals
En dan is er nog zelfstandig ondernemer Adriaan Pals. In zijn woonplaats Emmen leven veel laagopgeleiden en mensen in de bijstand. Pals leidt daar Growing Workspace, een flexplek voor ondernemers. Die stichtte hij zonder naar subsidies of investeerders te zoeken. Daar krijgen onder andere werkloze mensen les in ondernemen. Op de plek zitten inmiddels zo’n zeventig ondernemers uit allerlei disciplines.
Wie ook niet wacht op de overheid, maar zelf dingen oplost: Jannie Orsel. Het Uitdeelpunt Eerste Hulp is net wat anders dan de rest: haar winkel is een soort kringloopwinkel, maar ze deelt ook bijvoorbeeld brood uit aan arme bewoners. Die vragen om hulp omdat ze geen geld hebben. Daar is dan Jannie: "Hier zie je de armoede die je normaal niet ziet."
Waar die nuchtere houding vandaan komt in de Veenkoloniën? Dat heeft te maken met de cultuur hier, beamen inwoners: “De verbindingen [naar de rest van Nederland] waren slecht, dus men moest elkaar wel helpen om het hoofd boven water te houden.” Een van de bewoners zegt ook: "En als je het goed organiseert, heb je de overheid bijna niet meer nodig”
Of die dwarse houding tegenover Den Haag een grote impact zal hebben op de landelijke verkiezingen op 15 maart? Nog even een dikke twee weken wachten.
