'Hij klinkt nu als een lul, maar hij is de liefde van mijn leven’ Deze stellen hebben een relatie ondanks hun politieke verschillen

"Dat ik nu wéér met een links meisje date, is toeval."

Klimaat, migratie, rechtvaardigheid – het zijn de thema’s die menig familiefeest, kerstdiner of avondje in de kroeg in mum van tijd in een fiasco kunnen veranderen. De meerderheid van de Nederlanders maakt zich zorgen over polarisatie, bleek uit een rapport van SCP eind vorig jaar. En met de verkiezingen voor de deur worden we er alweer mee geconfronteerd, die kloof. 

Hoe blijven we tolerant voor andersdenkenden? Waar vinden we nog verzoening? Daar weten deze stelletjes alles van. Zij gingen ondanks hun politieke verschillen tóch een relatie met elkaar aan. Wat kunnen we van hen leren?

Lars (29, stemt VVD) en Eline (29, stemt waarschijnlijk GroenLinks-PvdA of D66)
Lars had zich nog zó voorgenomen geen linkse meisjes meer te daten, maar nu zijn hij en zijn vriendin Eline alweer anderhalf jaar samen. Het stel woont in Amsterdam. Hij heeft zijn eigen bedrijf, zij werkt in de zorg. Ze ontmoetten elkaar in 2022 via een blind-dating-app.

Wanneer kwamen jullie erachter dat jullie in politieke mening verschillen?
E: “Op onze eerste date hield hij een uitgebreid monoloog over Femke Halsema, die hij ongeschikt vindt als burgemeester van Amsterdam.”
L: “Ik val altijd op linkse meisjes.”

Hoe verklaar je dat?
L: “Dat is denk ik gewoon toeval.”
E: “Toeval bestaat niet.”
L: “Mijn ex was ook links, en na haar had ik bedacht: misschien is het makkelijker om een rechts iemand te daten, maar… [hij kijkt naar Eline] da was nie.”

Wanneer worden jullie herinnerd aan jullie meningsverschillen?
E: “Er zijn onderwerpen waar we echt fel over kunnen discussiëren."
L: “Ja, over klimaatgekkies op de A12 hadden we bijvoorbeeld een felle discussie.”
E: “We stonden in die discussie echt ver uit elkaar. Ik begrijp de mensen wel die daar staan.”
L: “Dat gaat voor mij een grens over.”
E: “Maar dat gesprek ging niet over het klimaat, het ging over demonstratierecht. Over de vraag: hoe demonstreer je?”
L: “Maar ook: hoe ver ga je met je idealen? Daar willen we nog eens over botsen.”

Hoe ga je daarmee om?
L: “Het kan voorkomen dat we elkaar een paar uur echt niet kunnen luchten of zien. Maar voordat we naar bed gaan, is het altijd weer goed.”
E: “We zoeken niet altijd naar een overeenstemming. Soms moet je accepteren dat je verschilt. We kijken onderling heel anders naar onderwerpen. Daarmee stappen we uit onze bubbel, en ik vind dat een kracht. Van die discussies leren we óók hoe we met elkaar moeten praten.”

Heb je weleens je mening veranderd door je partner?
E: “Door mij is Lars meer tweedehands kleding gaan kopen. Minder consumptie!”
L: “Dat gaat niet om minder consumptie. Weet je hoe fucking duur Polo Ralph Lauren overhemden zijn?”

Zijn er ook grenzen? Wat zou wel een dealbreaker zijn?
E: “Voor mij is migratie belangrijk. Andere groepen opnemen in je samenleving. Ik vind gelijke kansen belangrijk. Eén keer heb ik een jongen gedatet die Forum voor Democratie stemde. Daar knapte ik op af.”
L: “Als zij opeens zegt dat rijken heel veel belasting moeten betalen, zoals SP, zou ik er wel moeite mee hebben. Of als ze heel woke zou worden.”

Hebben jullie zelf het idee dat Nederland polariseert?
E: “Er is geen verbinding meer.”
L: “Het is heel erg wij en jullie.”
E: “Dat doe jij ook bij ons! Wij rechts, jullie links.”
L: “Is toch grappig, af en toe een beetje stoken. Maar zonder grappen: op het hoogste niveau valt er voor geen meter te besturen op die manier. Kijk naar Forum voor Democratie: die partij viel uit elkaar, en zelfs met drie afsplitsingen lopen ze op elkaar te haten. In de kern geloven ze bijna hetzelfde, maar zij hebben zelfs haat en nijd onderling. Waarom kan dat niet naast elkaar bestaan? Ik vind dat heel zorgelijk.”

Wat willen jullie anderen meegeven?
L: “Blijf altijd geloven dat de ander een weldenkend mens is die zijn mening op zijn ervaringen baseert, en vanuit die overtuiging handelt. Maak er geen goed of fout van. Die persoon denkt nou eenmaal zo, daar kun je een volwassen discussie over voeren. Dus laat elkaar in godsnaam in elkaars waarde.”
E: “We worden steeds meer individualistisch; niemand weet nog hoe z’n buren heten. Het is nu makkelijk om te leven in je bubbel en dat levert geen positieve bijdrage. Die vervreemding zorgt voor stereotypering, en dat zorgt voor polarisatie. Maar als je echt geïnteresseerd bent in hoe de ander denkt, dan kun je tot bijzondere gesprekken komen.”

Wat gaan jullie je kinderen meegeven over politiek?
L: “Ik wil mijn kinderen meegeven dat je je eigen mening mag ontwikkelen, Als je het maar kunt onderbouwen. Als je het maar niet doet vanuit een onderbuikgevoel.”
E: “Ik ben veel met duurzaamheid bezig. Dat wil ik meegeven aan mijn kinderen.”

Wat gaan jullie stemmen, denk je?
L: “Ik ben VVD-lid, dus dat zou wel een logische keuze zijn.”
E: “Meestal beslis ik in het hokje pas. GroenLinks-PvdA vind ik goed.”
L: “Mooi. Dan kunnen ze samen ten onder gaan.”
E: [lacht hardop]

Amy* 29 (stemt op een linkse partij) en Kylian* 30 (stemt niet)
Amy is freelancer in de creatieve industrie en vriend Kylian (die niet wilde meewerken aan dit interview) werkt bij een groot bedrijf. Ze kennen elkaar uit een gedeelde vriendengroep en zijn sinds twee jaar samen.

Wanneer kwamen jullie erachter dat jullie anders over politiek denken?
“Ik wist het al, want we kennen elkaar uit een vriendengroep. Ik ben links en hij stemt niet, want het is voor hem niet nodig, zegt hij. Hij is er niet mee bezig. Ik kan dat niet bevatten. Hij machtigt mij wel om te stemmen, dus mag ik voor hem stemmen.”

“Hij heeft een goede baan, en kan alles doen wat hij wil. Die gedachte: ik heb het toch goed, dus waarom zou ik me er mee bezig houden?… Ik vind het eigenlijk gewoon fucking irritant. Je stemt niet alleen voor jezelf, maar voor iedereen. Je stemt ook voor mensen die geen huis, of zelfs geen brood kunnen kopen. Toen ik dat laatst tegen hem zei, zei hij dat hij er nooit zo over had nagedacht.”

Wordt het weleens teveel? Wat doe je dan?
“Soms moet ik echt even naar buiten na een discussie. Ik heb geleerd het te laten. Het overstemt niet de hele relatie. Ik denk dat we allebei geleerd hebben om meer begrip te krijgen voor andermans standpunt, en soms is het gewoon agree to disagree.”

“Hij klinkt nu als een lul, maar met andere dingen is hij juist helemaal niet egoïstisch. Hij is de liefde van mijn leven.”

Waar trek je de grens?
“Extreemrechts. Ik zou niet iemand die op Baudet stemt aan mijn familie willen voorstellen.”

Als jullie kinderen krijgen, welke waarden geef je ze mee als jullie zo anders naar politiek kijken?
“Ik wil dat mijn kinderen opgroeien met het idee dat iedereen ertoe doet, dat ze moeten letten op de mensen die het minder hebben, letten op de wereld. Mijn vriend is het daar ook mee eens.”

Heb je tips voor andere stelletjes?
“Praat erover. En bedenk van te voren of je het wel wilt. Als het hele grote kwesties zijn, weet ik niet of het verstandig is.”

*Namen bekend bij de redactie. 

Meer over de verkiezingen? Check npo3.nl/stemmen

• Deel