Dit is waarom de Vegan Streaker de Efteling pakt: 'Wie niet horen wil, moet voelen'

De Efteling is de nieuwe frontlinie in de Nederlandse culture wars. Eerder was er verzet tegen racistische attracties, nu een demonstratie tegen dierenleed. Waarom is het pretpark weer doelwit? Een reden: omdat de Efteling eerder zwichtte voor kritiek denken activisten dat ze nu ook hun zin zullen krijgen.

Daar was hij weer: Peter Janssen, de ‘vegan streaker’ die in een klap beroemd werd toen Paul de Leeuw in zijn onderbroek op zoek ging naar worteltjes. Gisteren klom hij samen met vijf kameraden over het hek rondom de paardenrenbaan in de Efteling waar hij een poster ontvouwde met de eenduidige tekst: “Efteling, stop met paarden in de brand steken”. Het clubje noemt zich de ‘Vegan Strike Group’ en wilde een statement maken tegen de riddershow, waarin een brandend paard figureert. Dierenmishandeling, aldus Janssen.

Entertainment verstoren uit naam van de goede zaak is inmiddels zijn handelsmerk: ABN AMRO World Tennis Tournament, Jumping Amsterdam en de Japanse dolfinaria: ze kregen allemaal bezoek van hem. Janssen is ook niet vies van hardere acties. Zo werd hij in 2010 veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar voor het bevrijden van duizenden nertsen.

Zijn actie van gisteren kwam hem op boegeroep uit het publiek te staan. Heeft zo een actie eigenlijk zin, of speel je je tegenstanders er eigenlijk alleen maar mee in de kaart? En waarom is uitgerekend de Efteling zo vaak de sjaak? Ik belde met Janssen die net na negen uur in de politiecel weer vrij was.

Zwaar zo een dagje cel, of ben je dat wel gewend?

Voor anderen wel, maar ik heb dat vaker meegemaakt inderdaad.

Iedereen kent je nog van Paul de Leeuw, maar wat doe je tegenwoordig eigenlijk precies?

Ik zet me volledig in voor Stichting Konijn In Nood. Daar doen we verschillende acties mee. We schieten undercover beeldmateriaal, demonstreren, en introduceren een burgerinitiatief voor een wettelijk fokverbod. Dat laatste gaat via de Tweede Kamer. Daarnaast verstoor ik stierengevechten met de Vegan Strike Group. De actie van gister past in dat kader. We richten ons op dieren in de entertainmentindustrie en daar vallen de paarden in de Efteling ook onder.

Waarom hebben jullie juist een show in de Efteling verstoord?

Omdat dat dier onder een brandende deken ligt! We zeggen met Oud en Nieuw ook altijd: ‘Steek geen vuurwerk af waar dieren bij zijn’. Maar ook omdat we vinden dat je dit gewoon niet aan kinderen kan laten zien. In de Efteling werden duiven ook tot een paar jaar geleden nog geverfd, en ze lagen al langer onder vuur vanwege die racistische attracties. [Janssen doelt op Carnival en Monsieur Cannibale, attracties waarin wat etnische stereotypen te zien waren- EvdB] Die zaken hebben ze alletwee aangepast.

De Efteling is de nieuwe frontlinie in de Nederlandse culture wars?

Er zijn meerdere organisaties die zich richten tegen de Efteling, ja.

Hoe komt dat eigenlijk?

De tactische gedachtes achter bepaalde campagnes kunnen we niet altijd in de media naar buiten brengen, maar het Dolfinarium in Harderwijk ligt bijvoorbeeld ook al jarenlang onder vuur en daar komen steeds minder bezoekers. Elke organisatie maakt zo zijn eigen afweging om de Efteling wel of niet te pakken.

Maar waarom ‘pakken’ jullie de Efteling?

Eén reden is dat ze heb toegegeven aan de kritiek op de racistische karikaturen in de Carnival-attractie. Een andere is dat er vanuit de publieke opinie veel weerstand was tegen dit brandend paard. En omdat het past bij ons verzet tegen dieren in de entertainmentindustrie. We willen gewoon geen dieren voor vermaak.

Is dit nou de ergste vorm van dierenmishandeling? Ik heb het even opgezocht en vandaag zijn in Nederland meer dan twee miljoen dieren geslacht. Dat paard leeft gewoon nog.

Er zijn ook veel organisaties die zich richten op slachthuizen. Ik richt me met Konijn in Nood op de konijnen die op verschrikkelijke wijze worden gehouden en vermoord. Vegan Strike Group richt zich op dieren in entertainment. We kunnen ons niet allemaal op één ding richten. Daarbij heeft onze actie in de Efteling ook een educatieve boodschap naar ouders toe: dit laat je kinderen niet zien.

Denk je echt dat ouders nu zeggen: ‘Zo had ik er nog nooit over gedacht, we nemen kinderen niet meer mee naar deze dierenshow?'

We zien dat er ouders zijn die boos worden en behoorlijk agressief reageren naar mensen. We zijn gisteren ook geslagen…

Sorry, wat?

Twee vrouwelijke activisten van ons zijn geslagen door twee vaders van kinderen uit het publiek. Ik werd meegenomen naar een kamertje achter de bühne door een van de acteurs, maar de activisten werden gescheiden van elkaar het publiek in geduwd. Als daar een groep mensen staat die zich verenigd voelt dan komt geweld al snel om de hoek kijken.

Klinkt alsof het publiek niet zo goed ging op jullie actie.

Er waren ook wel mensen die hun duim opstaken, zo van, best wel goed wat jullie doen. Er zijn altijd wel een paar mensen die we wakker schudden en zeggen: ‘Daar heb je wel gelijk in’. Het waren gisteren gemengde reacties.

Heb je niet het idee dat je tegenstanders van dierenrechten enorm in de kaart speelt? Omroep Brabant schreef bijvoorbeeld dat kleine kinderen compleet overstuur waren. Anderen waren bang dat er een aanslag werd gepleegd. 

Het wordt wat sensationeel gebracht door regionale omroepen. Mensen kunnen misschien wel even schrikken als we onze jassen uitdoen en de ring in gaan, maar zodra ze ons bord zien met de tekst erop loopt dat wel los.

Als je op sociale media kijkt zijn de kritische reacties toch groter in aantal en heftiger.

Dat kan. Er zijn ook heel veel mensen die voor Zwarte Piet zijn, maar er zijn ook mensen die wel de straat opgaan tegen racisme. Mensen lopen graag achter andermans mening aan. Kijk: de Efteling zit hier niet op te wachten, die denken aan hun imago. Het is een miljoenenbedrijf en zij hebben dit liever niet. Wij zullen ook terug blijven komen. Wie niet horen wil, moet voelen. 

Ben je niet bang dat je een meerderheid tegen het veganisme aan het opzwepen bent?

Het veganisme staat hier los van. Je ziet dat er in Nederland steeds meer veganistische producten verkocht worden en restaurants geopend worden, dus dat is het niet. Misschien dat we veel mensen kwaad maken door in de Efteling te demonstreren, maar we mogen niet eens op de parkeerplaats staan omdat we daar geen vergunning voor krijgen. Dan hadden we dus letterlijk op de straat moeten gaan staan. Iedereen komt met de auto, dus niemand ziet je dan. Als je kijkt naar alle media-aandacht om deze actie heen denk ik: missie geslaagd.

Wanneer is de volgende actie in de Efteling?

Ik kondig geen acties aan, zeker niet ergens waar ze me net een parkverbod hebben gegeven. Maar dat we komen kunnen ze op hun vingers natellen.

• Deel

Eric van den Berg