Het is weer tijd voor de lekkerste (en meest willekeurige) lijst van het jaar: de beste films van 2023. Het was met Barbenheimer een filmjaar om van te watertanden. Maar waren dit wat ons betreft ook de beste must-sees? Check ze hier!

2023 zal vooral de filmgeschiedenisboeken in gaan als het jaar van Barbenheimer. De superhype die als een meme begon, brak niet alleen het internet maar ook bioscooprecords. Zo zagen de Nederlandse Pathé-bioscopen alleen al in het openingsweekend meer dan 200.000 bezoekers over de vloer voor de films van Christoper Nolan en Greta Gerwig. En in Amerika bezorgde Barbenheimer AMC Theatres (grootste bioscoopketen ter wereld) de beste openingsweek ooit. Nice! Want na de klappen van de pandemie konden de bioscopen wel even een knaller gebruiken. Met de stakingen in Hollywood werd het nog even spannend en het langverwachte Dune: Part Two heeft hierdoor moeten opschuiven naar volgend jaar. Maar ach, iets episch om in het nieuwe jaar naar uit te kijken is ook geen straf.

Ook benieuwd naar de favoriete series van onze redactie? Check ze hier!

Hier komen ze dan...

Er gebeurde in 2023 op filmgebied natuurlijk veel en veel meer. Films als Air, Tár, The Killer en Leave the World Behind verdienen een special mention en er waren met Zomervacht, Kiddo en Sweet Dreams ook toffe Nederlandse must-sees. Maar let’s cut to chase en laten we de 10 films op een rijtje zetten die ons aan het einde van dit jaar het meest zijn bijgebleven. En dat waarschijnlijk over vele jaren nog steeds doen. We zeggen er altijd bij: dit blijft appels met peren vergelijken en wat ons betreft mag elke film uit deze lijst op nummer 1. Dus zie de top-10 vooral als een aanbeveling van must-sees om lekker tijdens je vrije vakantiedagen in te halen. Veel kijkplezier en tot volgend jaar!

DE BESTE FILMS VAN 2023

10. Spider-Man: Across the Spider-Verse

Toen het personage Miles Morales in 2011 voor het eerst in een stripverhaal verscheen en in 2018 z’n eigen animatiefilm Into the Spider-Verse kreeg, waren de meningen vooraf verdeeld (‘wéér een Spider-Man spin-off?’). Maar de film werd een heuse gamechanger, mede vanwege z’n next-level verbluffende animaties. Niet te toppen met een sequel, zou je denken. Maar de makers flikten het onmogelijke: het vervolg Across the Spider-Verse is gewoon nog mooier dan de eerste film. Ieder shot doet beseffen hoeveel werk, liefde en vakmanschap erin zit. En naast die shitload aan visuele hoogtepunten ook een entertainend verhaal, sterke stemmencast, lekkere balans tussen comedy, spanning en diepgang en een heeeerlijke soundtrack. We kunnen niet wachten om deel drie te zien en opnieuw af te reizen naar de Spider-Verse van Miles Morales. TRAILER

9. May December

Dat Julianne Moore en Natalie Portman konden acteren, wisten we. Maar in de mega intrigerende en vermakelijk cringey film May December laten ze het beste van het beste zien. Het verhaal draait om het koppel Gracie (Julianne Moore) en Joe (Charles Melton uit Riverdale) die berucht zijn omdat ze een relatie kregen toen zij 36 was en Joe 13. Nu, twintig jaar later, wordt daar een film over gemaakt en verblijft actrice Elizabeth Berry (Natalie Portman) een tijdje bij ze ter voorbereiding op haar hoofdrol in die film. Dat begint goed, maar levert gaandeweg allerlei shit, oud zeer en nieuwe spanningen op. Regisseur Todd Haynes brengt dit alles niet alleen meeslepend en creatief in beeld (May December heeft soms iets weg van een telenovella), maar houdt ons ondertussen ook een interessante spiegel voor de geheimen die we bewaren, leugens die we elkaar en onszelf vertellen én onze obsessies voor true crime sensaties. Ongemakkelijk, maar raak. TRAILER

8. Talk to Me

Aan horror geen gebrek afgelopen jaar, maar de enge film die ons écht imponeerde (en nog weken lang liet huiveren) was supertoffe en super creepy Talk to Me. In dit sterke regiedebuut van YouTube’ers Danny and Michael Philippou loopt een viral challenge waarbij een groep jongeren via een gebalsemde behekste hand speeddatet met geesten compleet uit de hand. Vooral bij de 17-jarige Mia (een fenomenale Sophie Wilde) die zelf nog worstelt met het overlijden van haar moeder en om de verkeerde, maar begrijpelijke, redenen meedoet aan dit spel. Knap hoe de broertjes Philippou een eenvoudig maar briljant idee hebben uitgewerkt tot een psychohorrorverhaal dat onder je huid kruipt. En je zonder domme jumpscares iets meegeven over verlies, verdriet en de domme (onomkeerbare) keuzes die je daardoor maakt. Helemaal als een tiener met issues en bewijsdrang. TRAILER

7. Maestro

Twee sterke films dit jaar over dirigenten! En de must-see Tár met Cate Blanchett krijgt via deze weg een verdiende special mention;-) Maar Maestro, waarin regisseur Bradley Cooper zelf ook de hoofdrol van muzieklegende Leonard Bernstein vertolkt, stal net iets meer ons filmhart. Mede vanwege die uitdagende dubbelprestatie én de perfecte acteerprestatie van zijn tegenspeler Carey Mulligan. Maar zeker ook voor de niet-doorsnee manier waarop Cooper z’n biografische verhaal vertelt. Hij richt zich vooral op de complexe liefdesrelatie tussen Bernstein en z’n vrouw Felicia (Bernstein hield van haar, maar ook van mannen). En doet dat op een heel dynamische, artistieke en super energieke manier waarbij de mooie beelden en de montage het gevoel geven alsof je naar een Hollywoodmusical uit de jaren veertig kijkt. Tof! Maestro is een vibe, en die pakt je of pakt je niet. Maar ons pakte deze film, zelfs ondanks z’n schoonheidsfoutjes in het script, helemaal in. Lekker blijven regisseren Bradley. TRAILER

6. Anatomy of a Fall

Deze grote winnaar van het filmfestival van Cannes werd omschreven als een film die je continu op het puntje van je stoel houdt terwijl het speelt met je vooroordelen. En dat maakte Anatomy of a Fall helemaal waar. In de film wordt een vader onder verdachte omstandigheden dood aangetroffen bij het chalet waar hij met z’n vrouw Sandra en zoontje Daniel verblijft. En omdat hij en Sandra al een tijdje niet meer zo happy waren met elkaar, wordt Sandra aangeklaagd. Het levert een rechtbankdrama op waarin hun relatie tot ieder pijnlijk (maar ook herkenbaar) detail wordt ontleed. En hoe bijzonder: als kijker krijg je allemaal dezelfde feiten mee en toch komt iedereen tot een andere conclusie over Sandra’s (on)schuld. Daarmee is Anatomy of a Fall meer dan alleen een film: het is ook een superrake spiegel over hoe wij als toeschouwers tot onze vooroordelen en conclusies komen. TRAILER

5. Aftersun

Het kan zuigen als een film je met onbeantwoorde vragen achterlaat. Maar in het bloedmooie Aftersun werkt die ruimte voor interpretatie juist goed. In dit sterke debuut van regisseuse Charlotte Wells volg je de elfjarige Sophie die samen met haar liefhebbende vader Calum (hij is dan rond de dertig) vakantie viert in een Turks all-inclusive resort. Zó sfeervol en herkenbaar in beeld gebracht dat je de zon en het zwembad haast kan ruiken terwijl je terugdenkt aan vakanties uit je jeugd. Maar onder de fijne oppervlakte worstelt de (suïcidale?) Calum overduidelijk met het leven. We zien later hoe de volwassen Sophie de beelden van de vakantie terugkijkt, zoekend naar antwoorden over de mentale staat van haar vader. Net als zij blijven we hangen in het onwetende. En toch ben je (mede door het briljante acteerwerk van Paul Mescal en Frankie Corio) in zo’n anderhalf uur heel dicht bij de personages gekomen. Knap hoe Wells die balans vindt. En hoe ze je tegelijk laat reflecteren op liefde, verlies en ouderschap en je met Aftersun mááánden na het zien van de film niet loslaat.TRAILER

4. Past Lives

Het zijn soms de kleinste films die de grootste impact maken door hun universele thema’s en gevoelens. Het gevoel van ‘wat als’ bijvoorbeeld en gemiste liefdeskansen. Debuterend regisseur Celine Song doet dat met Zuid-Koreaanse jeugdvrienden Nora en Hae Sung die elkaar na 24 jaar weer terugzien en overduidelijk nog verliefd zijn. Alleen is Nora inmiddels getrouwd met de lieve Arthur. Op een fijne en ingetogen manier (geen sensationeel haantjesgedrag en Hollywood-clichés) zien we hoe Arthur bereid is om Nora en Hae Sung de ruimte te geven om van hun decennialange komma een punt te maken. En krijgen we tegelijkertijd een subtiel gebrachte boodschap mee over acceptatie: omarmen wat én wie je hebt. Verfrissend in deze tijd van eindeloze keuzemogelijkheden en keuzestress, ook als het om relaties en liefde gaat. Tip: zet tijdens een rustige ochtend tijdens je vakantie de soundtrack van Past Lives op, super chill. TRAILER

3. Barbie

Met Barbie deed schrijver en regisseur Greta Gerwig iets ongekends en fantastisch: een scherpe satirische feministische boodschap verpakken in heel veel roze, en in een superkapitalistische film over een speelgoedicoon dat werd bejubeld én bekritiseerd vanwege haar onrealistische schoonheidsstandaarden. Wauw. Gerwig liet al deze (botsende) ingrediënten slim en hilarisch samensmelten en maakte er een rete-vermakelijke, zelfbewuste en maatschappijkritische film van die vriend en vijand verraste. Margot Robbie en Ryan Gosling waren als Barbie en Ken on fire (geef deze twee nog een film) en we zullen de woorden ‘mojodojocasahouse’ en ‘kenough’ nooit vergeten. De catchy ballad ‘I’m just Ken’ ook niet. TRAILER

2. Killers of the Flower Moon

Of de film nou net twintig minuten te lang was of niet: het epische Killers of the Flower Moon was in ieder opzicht een meesterwerk. Van de gedetailleerde decors en kostuums tot aan de sublieme acteerprestaties van GOATS Leonardo DiCaprio en Robert De Niro en ‘nieuwkomer’ Lily Gladstone. Dankzij topregisseur Martin Scorsese hebben miljoenen bioscoopbezoekers wereldwijd een belangrijke vergeten geschiedenis én een breder beeld van de Osage-indianen op hun netvlies. Scorsese deed bovendien iets bijzonders: in plaats van een cliché ‘white-saviour-cops-versus-bad-guys’-film voor te schotelen, verlegde hij het belangrijkste perspectief naar de Osage-gemeenschap zelf. Zo dringt nóg sterker door wat de misselijkmakende Reign of Terror deed met de slachtoffers. En zo bewijst Scorsese dat je ook op je 81e nog steeds kan evolueren en pieken als maker. TRAILER

1. Oppenheimer

Een drie uur durende historische film over een natuurkundige, de ontwikkeling van de atoombom en politiek geneuzel? Dat zou in handen van de verkeerde schrijver en regisseur een stoffige film op kunnen leveren. Of juist een veel te geromantiseerde en sensationele. Maar in handen van Christopher Nolan (de vader van de intelligente blockbuster) werd het een prachtig gemaakte en overweldigende bioscoopervaring met acteerwerk van het hoogste niveau. Die je van de eerste seconde tot de aftiteling op het puntje van je stoel hield. Die net als Maestro geen cliché-doorsnee-biopic werd. En die je de dagen en weken erna nog wel even met z’n materie bezighield, al was het maar om je meer in te lezen over Oppie. Het verbaast ons niets als deze film er aankomende maart met de meeste Oscars vandoor gaat. En terecht.TRAILER

• Deel