Sideways: Wijnreis met prima afdronk

In Popcorntijd bespreekt André Nientied wekelijks het leukste filmnieuws en de beste kijktips. Deze week: Sideways.
Paul Giamatti (50) is al jaren een van mijn favoriete acteurs. Hij heeft een geweldige galmende stem, die uit duizenden te herkennen is. Ooit stond ik in de lobby van het Four Seasons Hotel in Los Angeles en hoorde ik iemand bellen. Hoewel hij met zijn rug naar me toe stond wist ik meteen: dat moet Paul Giamatti zijn – en jawel. Giamatti heeft een goede kop met een guitige oogopslag en dankzij zijn gewone man-uitstraling met sterk terugwijkende haargrens kan hij alles spelen, van kruimeldief tot witteboordencrimineel, zoals nu in de tv-serie Billions. Hij was ook geweldig als de manager die het in Straight Outta Compton opneemt voor zijn rappers als ze door de politie worden lastig gevallen.
Suffe aap
Maar meestal speelt Giamatti antihelden: mannen waarvan het leven niet mee zit en die niet bepaald geluk hebben bij de vrouwen. Zelfs toen hij een aap speelde in Tim Burtons Planet of the Apes (2001) was hij de suffe aap Limbo. Giamatti was een innemende loser als Harvey Pekar in American Splendor, een eenvoudige magazijnbediende die zijn saaie leven tot strip verwerkte.En wanneer Giamatti dan eens een onvervalste schurk speelt, zoals in Shoot ‘Em Up, is het zo overduidelijk over the top dat je hem nooit serieus zal nemen.
Wijnsnob
Een van zijn beste rollen speelde Giamatti in Sideways (2004), als de mislukte schrijver Miles, die met zijn beste vriend Jack (Thomas Haden Church) op wijnreis gaat in Noord-Californië. Jack gaat binnenkort trouwen en dus trakteert wijnsnob Miles hem op dit wijntochtje. Maar Jack heeft, nu zijn vrijgezellenbestaan bijna voorbij is, meer oog voor de serveersters dan voor de wijn. Tot irritatie van eeuwige vrijgezel Miles, die zelfs terugschrikt wanneer de sympathieke serveerster Maya (Virginia Madsen) toenadering tot hem zoekt. Maar ja, Miles is ook geen makkelijke man: deze ultieme wijnsnob weigert een ‘makkelijke’ wijn als merlot te drinken: “If anyone orders Merlot, I am leaving! I’m not drinking any fucking Merlot!”. In interviews gaf Giamatti toe geen snars verstand van wijn te hebben maar dat hij dankzij die scène tien jaar later nog steeds bekend staat als ‘the Merlot guy’ (hier op 5 minuten).
Oscarsnub voor wijnsnob
Sideways werd geregisseerd door Alexander Payne die met About Schmidt, The Descendants en Nebraska ook bewees een goed oog te hebben voor de alledaagse problemen van gewone Amerikanen. Sideways kreeg in 2005 vijf Oscarnominaties, waaronder Beste Film, Beste Regie en Beste Script (die Oscar werd verzilverd). Tot veler verbazing werd Giamatti niet eens genomineerd voor zijn prachtrol en de druiven waren extra zuur (pun intended) omdat zijn beide tegenspelers, Thomas Haden Church en Virginia Madsen, wél werden genomineerd. Tja, dat krijg je blijkbaar als je een eeuwig losers-imago hebt. Giamatti ontving het jaar erop wel een Oscarnominatie voor zijn bijrol in de boksfilm Cinderella Man, maar dat was meer een goedmakertje. Hoe dan ook, Sideways is een heerlijke film, bij voorkeur met een goed glas erbij. En dat mag best een Merlot zijn.
Sideways, vrijdag 28 juli, 23.40, NPO 3