Twee broers begonnen in de fifties een burgertentje dat binnen 30 seconden een maaltijd klaar had. Nice! Maar het was sneaky zakenman Ray Kroc die McDonald’s supersizede tot ’s werelds grootste fastfoodketen. Hoe hij dat deed, zie je vrijdagavond op NPO 3 in The Founder.

"Contracts are like hearts, they are made to be broken."

McDonalds: wie is er niet groot (en steviger) mee geworden? Wat we nu kennen als het miljardenimperium, begon ooit als een gezellig hamburgertentje van de gebroeders Dick (Nick Offerman) en Mac McDonald (John Carroll Lynch). Zij vonden in de jaren vijftig een manier om een ‘maaltijd’ supersnel gereed te hebben. Wanneer de minder succesvolle milkshakeverkoper Ray Kroc (Michael Keaton) hierop stuit, ruikt hij naast burgers en milkshakes ook meteen een goudmijn. Franchisen die handel!

Is die gast te vertrouwen?

Hoewel de zachtaardige broers sceptisch zijn over de plannen van de wild enthousiaste Kroc, laten ze zich door de snelle prater toch verleiden tot zijn uitbreidingsmodel. Zo lang hij zich maar aan hun kwaliteitseisen houdt en vooral niet te groot en te snel wil...  yeah right, droom lekker verder heren.

Vijandige overname XL

Kroc wil natuurlijk niets liever: “McDonald’s can be the new American church, and it ain’t just open on Sundays, boys.” Voordat de gebroeders McDonald het weten, is het aantal restaurants door Kroc flink uitgebreid. En iedere gelegenheid die de shady salesman krijgt om commerciële deals aan te gaan, grijpt hij met beide hebberige handen aan. Het wordt al snel duidelijk dat Kroc totale schijt heeft aan de wensen van Dick en Mac en bijna letterlijk over lijken gaat om zijn doel te bereiken.

Kan het erger? Ja, het kan erger

En dat gaat nog sneller en gemakkelijker wanneer hij financieel adviseur Harry Sonneborn tegen het lijf loopt. Die laat Kroc inzien dat hij z’n grip op McDonald’s kan vergroten door z’n aandacht te verleggen naar vastgoed: ‘zorg dat je de grond in handen hebt waarop je een filiaal wilt planten’. De gebroeders McDonald zitten vanaf dat moment klem en Ray ‘the founder’ Kroc koopt ze gretig uit. Treurig.

Nare bijsmaak

Net als de gemiddelde McDonald’s maaltijd laat ook The Founder je met een nare bijsmaak achter. Aanvankelijk heb je nog te doen met de sullige underdog Kroc, maar elk greintje sympathie verdwijnt zodra je merkt hoe meedogenloos hij is. Michael Keaton (Birdman, Spotlight) zet deze rol echter zo sterk neer dat je geïntrigeerd blijft kijken. Dat geldt iets minder voor de overige personages in deze McDonalds-biopic, die blijven wat vlak in deze overduidelijke Ray Kroc-show. Jammer, want daardoor blijft de film als geheel ook aan de oppervlakte. Het is niet altijd even duidelijk of regisseur John Lee Hancock nou een Kroc-hater is of stiekem bewondering heeft voor zijn listige wijze van zakendoen (net als de Golden Arches zelf). Daarvoor is The Founder net iets te zoet en nostalgisch vormgegeven. Fascinerend is de film daarentegen wel, en alleen al om Keatons vertolking zeker de moeite van het zien waard!

• The Founder (2016)
• Cijfer: 8
• Drama, waargebeurd
• Duur: 1u, 55min
• Regie: John Lee Hancock
• Cast: Michael Keaton, Laura Dern, Nick Offerman, John Caroll Lynch

The Founder wordt vrijdagavond februari om 22.10 uur uitgezonden op NPO 3.
Gemist? Dan kun je hem nog zeven dagen gratis zien op NPO Start.

• Deel