Transgenders over de transgenderzorg in Nederland: “De wachttijd bij de poli is bizar lang”
- Artikel
- 21 apr 2021
- 7 minuten leestijd
We horen het wel vaker. Wachttijden bij de genderpoli’s zijn vreselijk lang. Wat er voor zorgt dat steeds meer transgenders jarenlang moeten wachten op de juiste hulp. Maar hoe zit het verder met de zorg die transgenders wordt geboden? Wij vroegen aan een transman en een transvrouw, die tegen het einde van hun traject aan zitten, hoe zij de transgenderzorg hebben ervaren.
Gido, 21 jaar
Hoe ben jij begonnen aan je transitie?
Ik was dertien toen ik begon met het transitieproces. Het begon voor mij een beetje anders dan normaal. Ik ben door de huisarts eerst doorverwezen naar een psychiater buiten het transgenderproces. Dit gebeurde voornamelijk voor mijn ouders. Zo waren zij er zeker van dat het geen impulsieve gevoelens waren. Daarna zijn wij naar een genderpoli gegaan. Na een relatief korte wachttijd ben ik begonnen aan een psychisch traject. Dat bestaat uit meerdere gesprekken en een psychologisch onderzoek. Tijdens dat onderzoek wordt gekeken naar wat jij verwacht van het gehele traject en of je daadwerkelijk genderdysforie hebt. Voor mij was het vanaf moment één duidelijk dat ik een geslachtsverandering wilde.
Hoe heeft jouw transitieproces er tot nu toe uitgezien?
Toen ik begon aan dit proces kon mijn transitie niet snel genoeg gaan en wist ik zeker welke stappen ik wilde nemen. Tijdens het traject is mijn mening wel meerdere keren veranderd. Ik ben eerst begonnen met puberteitsremmers. Dat gaf mij een hoop rust, omdat hierdoor de vrouwelijke ontwikkelingen in mijn lichaam stopten. Ik werd bijvoorbeeld niet meer ongesteld. Dat zorgde er wel voor dat ik in de overgang kwam. Op zo’n jonge leeftijd is dat heel gek, maar ook wel grappig. Op mijn zestiende ben ik begonnen met de hormonen. Toen ik eindelijk achttien was mocht ik de operatie om mijn borsten, baarmoeder en eierstokken te laten verwijderen. Na deze operaties dacht ik: ‘Dit is wat ik wilde.’ En voelde het alsof er een einde aan mijn traject kwam. Nu zijn we een aantal jaar verder en word ik binnen twee maanden geopereerd om van mijn vagina een penis te maken. Naast dat mijn lichaam niet goed herstelde van de operaties, heb ik weinig negatieve dingen ervaren tijdens mijn proces.
Wat vind jij van de transgenderzorg in Nederland?
Ik vind dat de huidige wachttijden bij de genderpoli’s bizar lang zijn. Dat stoort mij voornamelijk voor de mensen die daar nu op moeten wachten. Als ik kijk naar mijn eigen wachttijden, zowel voor het proces als mijn operaties, ben ik enorm tevreden. Sowieso ben ik super dankbaar dat deze hulp er is voor transgenders. Daarnaast vind ik wel dat er een hoop instanties zijn naast ziekenhuizen die transgenderzorg aanbieden, maar die hun zaken totaal niet op orde hebben. Die instanties mogen wat mij betreft uit de lucht.
Vind je dat er meer aandacht moeten komen voor transgenderzorg?
Aan de ene kant vind ik van wel, omdat er nog steeds transgenders zijn die niet weten dat er hulp is. Maar aan de andere kant denk ik alsjeblieft niet, omdat er al zoveel aanmeldingen binnenkomen. Ook van mensen die niet daadwerkelijk genderdysforie hebben. Rond 2015 is er ineens zoveel aandacht besteed aan trangenders dat er naar mijn mening een soort ‘hype’ ontstond. Er kwamen toen zoveel aanmeldingen dat de wachttijden van drie tot zes maanden naar twee en een half jaar zijn gegaan.
Wat zou er volgens jou verbeterd kunnen worden aan de transgenderzorg in Nederland?
Ik denk dat er veel mensen op de wachtlijst staat die nog niet zijn overtuigd dat ze in transitie willen, maar daar wel met iemand over willen praten. Alleen is de genderpoli daar niet de juiste plek voor. Naar mijn mening is het belangrijk om aandacht te besteden aan een gendercoach. Ook zouden mensen die al in transitie zijn met een gendercoach moeten kunnen praten als zij extra hulp nodig hebben tijdens hun proces. Dit zou de wachttijden kunnen verkorten en de zorg kunnen verbeteren. Ook is er een hoop wachtlijstvervuiling bij genderpoli’s. Dit komt doordat mensen zich bij meerdere genderpoli’s inschrijven en kijken bij welke ze het snelste aan de beurt zijn. Als zij bij de ene poli al geholpen worden, staan zij bij de andere nog op de lijst. Een algemene wachtlijst zou dit probleem kunnen verhelpen.
Sidney Stacey, 17 jaar
Hoe ben jij begonnen aan je transitie?
Als jong kind wist ik al dat ik een meisje was. Dat lag voor mij niet ter discussie. Ik was niet ongelukkig door de manier waarop ik geboren ben. Het kwam door de buitenwereld die niet accepteerde dat ik voelde dat ik een meisje was. Op mijn negende ben ik naar de genderpoli gegaan. Het traject is toen begonnen met gesprekken bij de psycholoog. Waar ik heel blij mee ben is dat ik al die jaren dezelfde psycholoog heb gehouden.
Hoe heeft jouw transitieproces er tot nu toe uitgezien?
Ik zit nu een aantal jaar aan de hormonen. Mijn lichaam reageert daar goed op en ik voel mij gelukkig. Het medische traject komt voor mij bijna ten einde. Ik krijg deze zomer een borstvergroting. Dat wil ik al echt heel lang. En ik sta op de wachtlijst voor een geslachtsveranderende operatie. Vroeger vroeg ik mij af of dat mogelijk zou zijn. Sinds ik weet dat deze mogelijkheid er is kan ik niet wachten tot ik achttien ben. Tijdens mijn proces heb ik weinig negatieve momenten ervaren. Dit komt ook doordat ik al op hele jonge leeftijd had uitgezocht wat mij te wachten zou komen te staan. Ik ben vooral heel blij dat de mogelijkheid er is om mezelf te kunnen worden.
Wat vind jij van de transgenderzorg in Nederland?
Ik heb de transgenderzorg altijd als positief ervaren. In het ziekenhuis zie ik altijd dezelfde doktoren. Daar voel ik mij erg veilig bij. Daarbij ben ik altijd erg strijdbaar geweest. En ik kan thuis goed over mijn gevoelens praten. Ik kan mij voorstellen dat als transgenders minder sterk in hun schoenen staan en onzekerder zijn, zij meer psychologische hulp moeten kunnen krijgen. Je spreekt je psycholoog maar één of twee keer per jaar. Dat wordt later pas meer.
Vind je dat er meer aandacht moeten komen voor transgenderzorg?
Ik denk dat er al vrij veel aandacht voor is. Ook online is er veel informatie te vinden over transgenderzorg. Wel denk ik dat er meer mogelijkheden moeten komen voor transgenderzorg. Want de wachttijden zijn niet normaal lang. De mensen die zich niet thuisvoelen in hun lichaam moeten zo snel mogelijk geholpen kunnen worden. Inmiddels zijn er drie ziekenhuizen waar je geholpen kunt worden. In Amsterdam, Groningen en Nijmegen. Het zou fantastisch zijn als steeds meer ziekenhuizen transgenderzorg besluiten aan te bieden. Maar daar moeten dan eerst de juiste mensen voor opgeleid worden.
Wat zou er volgens jou verbeterd kunnen worden aan de transgenderzorg in Nederland?
Ik vind dat er meer psychologische hulp zou moeten zijn voor de transgenders die dat nodig hebben. Dit zou ook buiten de genderpoli mogelijk moeten zijn. Er zijn te weinig psychologen die de juiste zorg aan kunnen bieden aan transgenders. En de wachttijden zouden korter moeten worden. Ik denk dat het platform Genderpraatjes wel een tussenoplossing biedt voor de lange wachttijden. Transgenders die lang moeten wachten op de juiste hulp kunnen daar over hun gevoelens praten met mensen die hier verstand van hebben.