Backstage gaat van alles mis
In de muzikale voorstelling Brown Sugar Baby van Eric de Vroedt bij Het Nationale Theater volg je een Indische jazzband bij de laatste voorbereidingen voor een belangrijk optreden.
1935, Hotel der Nederlanden in Batavia, Nederlands-Indië. De Indische familieband Brown’s Sugar Babies maakt zich klaar voor de grote finale van het jazzconcours. De feestzaal stroomt vol, maar backstage gaat er van alles mis. Een van de zangeressen is haar stem kwijt. De drummer moet last minute vervangen worden. En het jongste zusje van de familie is al dagen zoek. Ondertussen wemelt ‘t in het hotel van de meest schimmige figuren. Terwijl de problemen zich razendsnel opstapelen, zet bandleider Kurt alles op alles om zijn show te redden.
De band waarin de opa van regisseur Eric de Vroedt met zijn twee broers in speelde, vormt de inspiratiebron voor de voorstelling Brown Sugar Baby, die bomvol dynamische en swingende jazz zit. In vooroorlogs Nederlands-Indië bloeide de jazz: de nieuwe, opwindende muziekstijl waaide in de roaring twenties over vanuit de Verenigde Staten. Dankzij de opkomst van de film, de grammofoonplaat en de radio verspreidde de jazz zich snel. De innovatieve ritmes, energieke improvisaties en dansbare swing zorgden voor een bruisend uitgaansleven dat zich centreerde in de grote Javaanse steden: Batavia, Surabaya en Bandung (het ‘Parijs’ van Nederlands-Indië). Vele voetjes – jong én oud – gingen van de vloer in sociëteiten en clubs, maar ook hotels en zwembaden waren populaire plaatsen van vertier. Sterk beïnvloed door de Westerse jazzwereld experimenteerden artiesten, veelal Indische jongens, met onder andere de zingende zaag, cabaret en travestie.
De Indische jazzwereld kende ook zijn schaduwzijden. Gevoed door ideeën van witte superioriteit zagen sommige kolonialen jazz als primitief, woest en onbeschaafd: een gevaar voor de samenleving. Het spanningsveld tussen ‘beschaafd’ en ‘primitief’, ‘nep jazz’ en ‘echte jazz’, beheerste lange tijd de Nederlands-Indische jazzscene. Witte bands, meestal klassiek opgeleide bands van overzee, werden gezien als professioneel. Ongeacht hun kwaliteit speelden ze voor de elite in chique uitgaansgelegenheden. Indo-Europese bands werden daarentegen afgeschilderd als amateurs: ze genoten minder media- aandacht, speelden op ‘gewone’ feestjes, kregen (bijna) niet betaald en hadden vaak een andere ‘echte’ baan.
Brown Sugar Baby is een nieuwe toneeltekst van Eric de Vroedt geïnspireerd op de verschillende jazzbands van zijn opa en een verborgen familiegeschiedenis. Het verhaal speelt zich af in de turbulente nadagen van de Nederlandse kolonie. Een tijd waarin het Indonesische nationalisme door de Nederlanders steeds harder werd onderdrukt, maar amper nog viel te negeren.
"Alle debatten die nu hevig in Nederland woeden, leefden al volop in de koloniale tijd. De kloof tussen straatarm en steenrijk, de angst voor een tsunami van ‘inlanders’, complottheorieën, polarisatie, oorlog en terreur. In de jaren ’30 was Nederlands-Indië een samenleving op drift: op sommige plekken even jazzy en sexy als Berlijn, op andere plekken een meedogenloze politiestaat. De kolonie was veel opwindender én onderdrukkender dan we geneigd zijn te denken.”
Eric de Vroedt
De voorstelling Brown Sugar Baby van Het Nationale Theater is nog t/m 4 juni te zien in theaters in het hele land. Trigger warning: Brown Sugar Baby bevat een verhaallijn over incest tussen vader en dochter. De incest wordt beschreven door het personage Poppie (gespeeld door Emma Buysse). Deze scènes kunnen als heftig worden ervaren.
Rachel Pouwer
Muziekfreak. Cultuurnerd. Kunstmaniak. Van het rode pluche tot een modderig festival: Rachel snuift kunst en cultuur alsof haar leven er vanaf hangt.
Rachel is een van de presentatoren van de podcast Tussen Kunst en Katers (NTR).
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!