De wondere werelden van Tim Burton

Tim Burton in het kort: hij is typisch een regisseur waarvan je zegt: ‘oh heeft hij deze ook gemaakt?’ of ‘ik wist helemaal niet dat deze van hem was.’ Behalve als je natuurlijk een échte Burton-freak bent. Zijn films zitten vol met bijzondere en fantastische verhaalwerelden. Wat er precies rondgaat in het creatieve brein van hem, dat weten weinig mensen, maar steeds weer weten zijn films het grote publiek te bereiken. Zijn collectie heeft inmiddels een échte cult-status gekregen.

Geboren in 1958 in Californië ontwerpt en tekent Burton al op jonge leeftijd, geïnspireerd op de bijzondere films met Vincent Price. Hij vindt de weg naar het California Institute of the Arts en net als veel medestudenten vindt hij zijn eerste baantje als tekenaar bij Walt Disney Pictures. Hij gaat daar met potlood en gum als aan slag voor films zoals Frank and Frey (1981) en The Black Cauldron (1985). Zijn talent wordt herkend door Disney en Burton mag zich wagen aan live-action korte én lange films. Maar na een paar gematigde successen zoekt Burton naar iets verfrissends en nieuws.

Foto: Walt Disney Pictures

Beetlejuice (1988) is het startshot van Burton’s signatuur: veel fantasie, een vleugje horror en soms ook iets meer, maar altijd heel stijlvol. Het is ook de eerste samenwerking met acteur Michael Keaton, met wie hij ook twee Batman-films maakt. Maar het zijn eigenlijk Jack Nicholson en Danny DeVito die in deze films de show stelen als The Joker en The Penguin. Het iconische themalied van Danny Elfman vind je regelmatig terug in vervolgfilms én animatieseries en staat elk jaar hoog in de Filmmuziek Top 200 (AVROTROS). In 1994 schrijft Burton samen met regisseur Henry Selick zijn droomproject: The Nightmare Before Christmas (1994). Deze prachtige stop-motion film over Jack Skellington en zijn fascinatie voor kerstmis is een grote hit en ook één van mijn favoriete films. ‘Is het een Halloween-film of een kerstfilm?’ is een vraag die elk jaar weer terugkomt, maar naar mijn mening, kan je deze klassieker makkelijk tijdens beide seizoenen kijken! 

Andere bekende namen uit Hollywood waar Burton graag mee samenwerkt, zijn dus componist Danny Elfman en acteurs Johnny Depp en Helena Bonham Carter. Samen met hen maakt hij beroemde boekadaptaties zoals Charlie and the Chocolate Factory (2005) en Alice in Wonderland (2010). Zo bouwt Burton een volledig oeuvre aan bijzondere en fantasierijke films, met een community als resultaat. Door de jaren is er een hele fancultuur rondom Tim Burton en zijn producties ontstaan. Voor hen is de catalogus van Burton-films tijdens het Halloween-seizoen vaste kost. Trick or Treat!

Foto: Walt Disney Pictures

Ook al duurt het nog even voordat dat seizoen begint, je kan alvast in de stemming komen met de nieuwe film van Burton: Beetlejuice, Beetlejuice. Michael Keaton kruipt nogmaals in de 'ondode' huid van de titelrol en jaagt een onschuldige familie weer de stuipen op het lijf. Burton en Keaton strijken hun handen op het hart dat deze film niet zomaar een goedkoop vervolg is. Voor hen was het teruggaan naar vervlogen tijden met veel praktische sets. Terug naar die spooky comfortzone die zo goed past bij de regisseur. 

Je kan vanaf dit weekend lekker huiveren bij Beetlejuice, Beetlejuice in de bioscopen. Meer over componist Danny Elfman? Beluister dan de aflevering van de podcast Nieuwe Filmmuziek Op 4 (VPRO) over zijn carrière en de film Doctor Strange in the Multiverse of Madness (2022).