Een fictieve documentaire
Elke vrijdag ploft Alma Mathijsens nieuwsbrief vol kunst en cultuur op de digitale deurmat van onze abonnees. Voor wie, tot ons verdriet, nog niet is ingeschreven op deze wekelijkse parel, delen we haar overdenkingen ook hier. Zo blijf je toch op de hoogte van Alma’s kijk op alles wat er nú te zien, te beluisteren of te bezoeken is in het culturele landschap.
Tijdens het interbellum schrijft de joodse Rusha brieven aan haar broer Max die naar het huidige Indonesië (toenmalig Nederlands-Indië) is geëmigreerd. In haar opgetogen brieven vertelt ze over haar leven in Amsterdam, haar nieuwe liefde voor een jongen met lange wimpers naar wie ze uren kan kijken, haar werk als naaister helemaal achter in de hal, waar ze blij mee is omdat ze nog nooit eerder met een naaimachine had gewerkt. Iedere brief eindigt met een nieuwe schaakzet, het maakt niet uit dat ze geen bord hebben, ze spelen het spel uit hun hoofd. De brieven van Rusha worden prachtig voorgelezen door Rifka Lodeizen. De beelden zijn samengesteld uit Amsterdams archiefmateriaal dat ik nooit eerder heb gezien. Ineens begeef ik me in een stad waar ik over gehoord heb, maar die ik niet ken. Leeuwenwelpen worden vastgehouden door kinderen, chimpansees rennen tussen de bezoekers van Artis door. Ik zie hoe het staal en de glazen van het Paleis voor Volksvlijt afbranden in 1929. Ik leef met de geschiedenis van onze hoofdstad mee.
De brieven zijn fictief, gebaseerd op talloze getuigenissen uit die tijd. Het is een beproefde methode van regisseur Sandra Beerends, die je kunt kennen van haar alom gelauwerde film Ze noemen me Baboe. De film is wonderschoon, de brieven zijn eerlijk en lieflijk. En tegelijkertijd getuigen de beelden ook van het opkomend fascisme in de jaren dertig. Iets wat we in deze tijd beter goed in de gaten kunnen houden.
De film is genomineerd in de categorie beste lange documentaire, vanavond weten we of ze het Gouden Kalf in de wacht sleept.
Alma Mathijsen
Zal nooit ergens aankomen zonder snacks, zelfs in het theater smokkelt ze chips mee. Leest boeken het liefst in een keer uit, bij voorkeur in bad met extreem veel schuim en een bord pasta. Schrijft in de tussentijd romans over alles wat haar hart doet breken.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!