Mahlers muzikale ode aan de natuur
Het Mahler Festival van het Concertgebouw is momenteel in volle gang. De componist is in 1911 overleden maar wat als Gustav Mahler vandaag had geleefd? Dirigent John Warner twijfelt geen moment: dan was hij klimaatactivist geweest. In de adembenemend vormgegeven documentaire Close up:Gustav Mahler – Zanger voor de aarde (AVROTROS) volgen we Warner en zijn milieubewuste orkest langs Alpentoppen, Engelse heuvels en Mahler’s componeerhuisje. Niet per se om de componist op een voetstuk te hijsen, maar om te begrijpen waardoor hij werd geïnspireerd en waarom hij geloofde dat vrede met de wereld alleen mogelijk is als je de koers van de natuur volgt.
Warner is pas 27, maar spreekt en dirigeert alsof hij al decennia in het vakgebied zit. Zijn Orchestra for the Earth reist per trein of bus, laat het vliegtuig bewust links liggen en speelt Mahler omdat zijn muziek, net als hun missie, wortelt in de natuur. Mahler componeerde tussen de koeienbellen en bergmeren, verwerkte Chinese poëzie, rouw en maatschappijkritiek in zijn werk, en schreef alsof hij al wist wat we nu pas beginnen te begrijpen: dat alles met elkaar verbonden is.
Na het kijken wil je eigenlijk meteen de trein naar de Alpen nemen. In alle rust naar Mahler luisteren terwijl je uitkijkt over bergmeren, of hardop een symfonie meezingen terwijl je door glooiende heuvels vol paarse hei rent. Deze documentaire is allesbehalve droog of zwaar: het is een film om bij weg te dromen. Met prachtige beelden, zachte kleuren en een ontspannen verteltempo voelt het alsof je er zelf even bij bent - in Mahlers wereld, waar de natuur allesbepalend is en muziek je stilletjes aan het denken zet.
Volgens Warner laat juist Das Lied von der Erde zien wie Mahler echt was. Alles komt erin samen: zijn liefde voor de natuur, zijn melancholie, zijn maatschappijkritiek en het verlangen om op te gaan in iets groters dan hijzelf.
Voor wie na de film nog verder wil luisteren: tot en met 18 mei staat het Gustav Mahler Festival in Amsterdam volledig in het teken van zijn werk. De NPO verslaat veel van het festival en daar hebben wij een overzicht van gemaakt.
Remi Kerkhoven
Is onmogelijk aan te treffen zonder een boek op zak, muziek op haar oren (als er maar enige vorm van groove in zit) of filosoferend over de talloze films die ze in kleine filmhuizen heeft gezien. Het liefst op de hoogte van alle nieuwtjes in het culturele landschap, zodat ze kan opscheppen.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!