"Mijn kinderdroom komt uit"
Ze schreef als 17-jarige een CKV-verslag over Othello in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Nu, jaren later, staat Naomi van der Linden zélf op datzelfde podium als Yvette in Moeder Courage van Het Nationale Theater, het meeslepende verhaal van een moeder die tijdens de oorlog alles doet om haar kinderen in leven te houden. "Mijn kinderdroom komt uit: ik mag zelf als actrice bij Het Nationale Theater spelen.”
“Hoor je me?”, vraagt Naomi van der Linden, terwijl schelle omroepberichten door de telefoon heen kraken. De dag voordat de spannende montageweek begint, maakt ze toch tijd voor ons gesprek. Zelfs als dat betekent dat ze tijdens spitstijd belt vanuit een Haagse tram.
Vol passie spreekt Van der Linden over Moeder Courage, waar ze in lange tijd weer eens op het podium staat in plaats van in de coulissen. Naomi is namelijk niet alleen actrice, maar ook regisseur van onder andere Nijntje de musical, iets heel anders dan de muziektheatervoorstelling Moeder Courage. In Bertolt Brechts anti-oorlogsklassieker uit 1939, trekt een moeder met haar handel door een door oorlog verscheurd land. Terwijl de kogels vliegen, probeert ze koste wat het kost haar drie kinderen in leven te houden. In deze moderne bewerking speelt Naomi het personage Yvette, een jonge vrouw die zich staande probeert te houden in dezelfde wereld. “Ze is sekswerker, maar ook gewoon een meisje dat haar kind probeert te beschermen. Net als Moeder Courage doet ze wat ze moet doen om te overleven.”
De samenwerking met regisseur Liesbeth Coltof is bijzonder volgens Van der Linden. “Bij sommige mensen, als ze bellen, maak je je agenda leeg. Liesbeth is zo iemand.” Toen Coltof haar vroeg voor de rol van een sekswerker, twijfelde Naomi geen moment. “Bij elke andere regisseur had ik gezegd: ‘Waarom!?’ Maar haar vertrouw ik. Zij zal het wel weten.” Dat vertrouwen bleek terecht. “Oorlog op het podium kan al snel ongeloofwaardig worden,” zegt Naomi. “Maar Liesbeth zei meteen: we gaan hier geen oorlogje spelen. Je moet heel goed de balans vinden.”
Regisseur Liesbeth Coltof maakt al haar hele carrière voorstellingen die ergens over gaan. Ze schuwt de grote thema’s niet: oorlog, ongelijkheid, macht. En dat doet ze niet vanachter een bureau – ze werkte in conflictgebieden als Gaza en voormalig Joegoslavië, en nam die ervaringen mee het theater in. In Moeder Courage is dat voelbaar. Coltof maakt van Brechts klassieker geen lesje geschiedenis, maar een voorstelling die binnenkomt. Die laat zien hoe overleven er vandaag de dag uit kan zien: vrede en veiligheid is namelijk voor heel veel mensen iets waar ze alleen van kunnen dromen.
Juist daardoor voelt de voorstelling pijnlijk actueel. “Ik kijk soms even op mijn sociale media of op een nieuwssite,” vertelt Naomi. “Er komt zóveel heftigs binnen. Niet dat het je niet raakt, maar soms kun je de omvang van de pijn en het verdriet gewoon niet meer vinden. En ik denk dat dat de kracht is van kunst en van deze voorstelling. Want dit raakt zeker.”
Voor Naomi is dat precies waar theater om draait: even stilstaan. Voelen. Je opnieuw verhouden tot wat er in de wereld speelt. “Ik denk dat je in het theater de kans krijgt om je weer aan het denken te laten zetten,” zegt ze. “Om te voelen wat er soms gebeurt, waar we in het dagelijks leven misschien liever van wegkijken.” Voor haar is dat de kracht van kunst – dat je mag huilen, boos mag worden, geraakt wordt. Tegelijkertijd is de voorstelling allesbehalve loodzwaar. “Ik dacht vooraf: oh my god, wat gaat dit een zware avond worden. Maar er wordt ook gelachen. Sommige scènes zijn gewoon gek, of onverwacht grappig. Die lichtheid hoort er ook bij.” Juist die mix maakt Moeder Courage volgens haar zo sterk.
Wat ze het publiek vooral hoopt mee te geven? Naomi moet even nadenken. “Moeilijke vraag,” zegt ze. Maar dan: “Ik hoop dat mensen de kracht van de moeder zien. Of van de vrouw, eigenlijk.” Voor haar zit daar de kern van het verhaal: hoe ga je in een onmogelijke situatie tóch door. Niet als held, niet als profiteur, maar als iemand die alles doet om haar kinderen bij zich te houden. “Moeder Courage is geen monster. Ze is gewoon een moeder. En Yvette ook, met haar kindje. Dat is wat ik hoop dat mensen meenemen.”
Moeder Courage van Het Nationale Theater is van 15 april tot en met 13 juni 2025 te zien in theaters door heel Nederland.
Wil je meer horen van Naomi en haar aanstekelijke manier van praten? In Volgspot (KRO-NCRV) sprak zij over het regieproces van Nijntje de Musical.
Remi Kerkhoven
Is onmogelijk aan te treffen zonder een boek op zak, muziek op haar oren (als er maar enige vorm van groove in zit) of filosoferend over de talloze films die ze in kleine filmhuizen heeft gezien. Het liefst op de hoogte van alle nieuwtjes in het culturele landschap, zodat ze kan opscheppen.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!