Lees

Reptielen-rage

Het meest bekende monster uit de filmgeschiedenis bestaat zeventig jaar en het kreeg vorige week zelfs een Oscar in zijn klauwen. Wat maakt de Japanse film Godzilla Minus One zo bijzonder?

IMG 8056

Coen Plaat

Geplaatst op woensdag 20 maart 2024

Het zijn wellicht wel de oudste acteurs in de rijke filmhistorie van Amerika en Japan: de kaiju, (vertaald als: vreemd beest of monster) Godzilla en King Kong. Terwijl er in Hollywood flink gebouwd wordt aan een monster-verse met deze twee groteske wezens, doen ze het in Japan op hun eigen manier. En met succes! De film Godzilla Minus One kreeg vorige week de Oscar voor beste visuele effecten op zijn naam. De film gaat terug naar de roots uit de jaren 50 met na-oorlogse thema’s en verschillende sociale kwesties die de film menselijk maakt.

Net zoals het origineel speelt Godzilla Minus One zich af aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Het verliezen van de oorlog en de verwoesting die het zich heeft meegebracht wordt gezien als het ‘absolute nulpunt.’ Hoofdpersonages Shikishima en Noriko hebben álles verloren tijdens de oorlog en kampen met 'overlevendensyndroom.' Je ziet bovendien hoe de bevolking zichzelf letterlijk weer heropbouwt en probeert een normaal leven te leiden. Daarbovenop komt de introductie van Godzilla, die met het platleggen van verschillende marineschepen en zijn vernietigende wandeling door de stad Ginza ervoor zorgt dat Japan wéér te maken heeft met een onoverwinnelijke crisis: het ‘minus-one punt.’ De titel is daarom extra krachtig. In Japan is Godzilla, ontstaan uit verschillende nucleaire tests in de oceaan, voor hen hét symbool voor de nucleaire holocaust. Het heeft volgens de makers dezelfde impact en kracht als een atoombom en staat voor de gevolgen die nucleaire wapens op de mensheid kan hebben.

Godzilla m1 2

Je ontmoet aan het begin van de film gelijk de piloot Shikishima. Hij landt met zijn gebroken vliegtuigje op een eiland, zijn thuisbasis. De vliegtuigmonteurs zijn er niet gerust op dat zijn vliegtuig daadwerkelijk pech heeft en verdenken hem van desertie, een ernstig strafbaar feit. In de film zie je meer van de twijfel rondom Japanse oorlogsethiek en de omgang met soldaten. Deserteurs worden gezien als landverraders en Shikishima is als levende kamikaze piloot geen uitzondering. Wanneer Godzilla het vaste land bedreigt zie je hoe de legerleiding tevergeefs het moraal onder de uitgeputte marineveteranen probeert terug te krijgen. Als er gesuggereerd wordt dat Godzilla verslagen kan worden zonder conventionele wapens, zijn de soldaten meer gemotiveerd om te gaan vechten.

Met een budget, maar 15 miljoen dollar, vele maten lager dan de meeste Hollywood-films, ziet Godzilla Minus One er verbluffend uit. Takashi Yamazaki regisseert de film niet alleen, hij is ook schrijver en supervisor voor de visuele effecten. De film gebruikt 610 shots met dit soort effecten en wordt gemaakt door een team van maar 35 artiesten. De grootste uitdaging voor het team zijn de watereffecten: veel van de ontmoetingen met Godzilla spelen zich af op het water en het renderen van water vraagt veel van een computer. Als kijker merk je vrij weinig van de gelimiteerde middelen die het team heeft, alle effecten werken uitstekend en de film verdient de prijs dubbel en dwars. Niet alleen de thematiek komt uit de jaren 50 maar ook de muziek: in de film hoor je componist Naoki Sato de klassieke muziek uit de vroegere films gebruiken voor spannende scènes.

Godzilla Minus One is al uit de bioscopen maar wordt binnenkort verwacht op een streamingdienst. Mocht je geen genoeg krijgen van de boze leguaan, de Hollywood-film Godzilla x Kong: A New Empire met muziek van Tom Holkenborg is vanaf dit weekend te zien in de bioscoop.

IMG 8056

Coen Plaat

Walt, Hans, Bruce & Clark, Thomas & Guy-Manuel en een vleugje Sergio. Een lijstje voornamen waarover mensen die mij kennen zullen zeggen: dat is typisch Coen.

Op de hoogte blijven?

Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!